Het nieuwe bevoorradingsschip Den Helder zal een veel bescheidener pakket aan wapens en sensoren krijgen dan gedacht. Dat blijkt uit de meest recente artist impression die onlangs op de website van Damen verscheen. Eind 2018 was de verwachting dat het schip uitgerust zou worden met geavanceerde sensoren en kanons voor zelfverdediging, die zijn komen te vervallen uit kostenoverwegingen.
De nieuwste artist impressie. (Beeld: DMO)
De Defensie Materieel Organisatie (DMO) had serieuze plannen met het Combat Support Ship (CSS) op gebied van militaire eisen zoals de bestendigheid tegen schokken en explosies, maar ook op gebied van sensoren en wapensystemen. Het schip moest kunnen incasseren, maar ook van zich af kunnen bijten. Wat er precies van de plannen over is, is niet bekend, wel is zeker dat de artist impression niet de moderne NS100-radar van Thales toont en ook geen kanon op de bak of een Goalkeeper op de opbouw.
Een woordvoerder van Thales bevestigt dat de systemen van Thales die oorspronkelijk gepland waren, niet meer in het ontwerp zitten. Het gaat dan in ieder geval om de NS100 en de Gatekeeper. In de afbeelding die VADM Kramer, Commandant Zeestrijdkrachten, vorig jaar via Twitter deelde, stond ook een kanon op de bak en een Goalkeeper achterop. Beide wapensystemen zijn verdwenen.
Defensie wil alleen kwijt dat er niet is bezuinigd op het ontwerp, maar wil er verder geen mededelingen over doen omdat de gesprekken nog niet zijn afgerond. Ondanks dat er niet is bezuinigd, kan het nog steeds gebeuren dat systemen uit het plan geschrapt moeten worden. Dat heeft alles te maken met de onderhandelingsfase. Het eerste ontwerp was een illustratie van wat DMO wilde. Marineschepen.nl heeft van diverse bronnen begrepen dat het prijskaartje dat aan de wensen hing te hoog voor het budget bleek.
Een gevolg is dat dan zaken uit het ontwerp geschrapt worden. Op basis van de illustratie is alleen te zeggen dat er in de sensoren en wapens is gesneden. Het is onbekend of er nog meer eisen zijn losgelaten. Noodzakelijk voor het tanken op zee zijn de geschrapte systemen niet. De oudere bevoorraders voeren ook zonder geavanceerde radar. De wensen vloeiden echter voort uit de voorkeur van de marine voor meer familievorming (en de NS100-radar staat nu op de Rotterdam en komt misschien ook op de Johan de Witt). Daarnaast is de marine zich ervan bewust dat het bevoorradingsschip ook in situaties terecht kan komen met verhoogde dreiging.
De nieuwe NS106 van de Rotterdam. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Overigens betekent het schrappen van de wapens niet dat ze er helemaal nooit meer op komen. Wat vaker gebeurt bij marineschepen is dat er wel voorzieningen worden aangebracht voor een later moment als het budget het wel toelaat. Denk aan ruimte benedendeks voor (aanvoer van) munitie, energievoorziening en fundaties. Mogelijk is dat hier ook het geval, want waar eerst een Goalkeeker te zien was, is nu nog wel een verhoging. En de opstaande rand voor het kanon op de bak, voor de mast, is er ook nog steeds.
De artist impressie van september 2018 (boven) vergeleken met die van juli 2019. (Beeld: DMO)
Andere wijzigingen
Er is nog meer anders aan het meest recente ontwerp. De schoorsteen/ mast is iets anders en de brug steekt verder uit naar voren. Misschien dat het schip iets langer is daardoor, want de ruimte tussen de brug en de masten voor de bevoorrading is nog ruim voldoende.
Tot slot is het naamsein bekend: A834. De andere bevoorraders hebben/ hadden nummers in dezelfde richting: A832 (Zuiderkruis), A833 (Karel Doorman), A835 (Poolster) en A836 (Amsterdam).
Geen samenwerking met Duitsland
Afgelopen vrijdag werd bekend dat de Duitse marine nieuwe bevoorradingsschepen mag gaan bestellen. De algemene specificaties van de Type 707-tankers komen dicht bij die van Nederland: 170 meter lang (CSS 179,5), waterverplaatsing van meer dan 20.000 ton (CSS 20.000 ton), snelheid 20 knopen (CSS 20 knopen). Wel willen de Duitsers met beduidend minder bemanningsleden varen.
Vorig jaar berichtten Duitse media dat Duitsland graag met Nederland wilde samenwerken op gebied van de tankers. Van een samenwerking op dit project is het tot pp heden echter niet gekomen. Een woordvoerder van Defensie zei hier vandaag over dat er in ieder geval bij DMO niets over bekend is.
De bestelling van de Nederlandse tanker wordt nog steeds eind dit jaar verwacht. De Tweede Kamer zal geïnformeerd worden met een D-brief, na behandeling door de Kamer kan het contract worden getekend.
