Op de brug van het Noorse fregat KNM Helge Ingstad was de bemanning vlak voor de aanvaring in de veronderstelling dat de lichten voor hen van een haven waren. Dat is de voorlopige conclusie van de onderzoekscommissie naar aanleiding van de aanvaring tussen de olietanker Sola TS en het fregat Helge Ingstad twee weken geleden. De Helge Ingstad ging daardoor verloren.
KNM Helge Ingstad. (Foto: Noorse marine)
Vanmiddag maakte de onderzoekscommissie tijdens een perconferentie de eerste resultaten bekend. Volgens de onderzoekers dacht de bemanning op de brug dat de felle lichten van de olietanker de lichten van de Stureterminalen was, de Sola TS had kort daarvoor inderdaad aan de olieterminal gelegen, maar was er inmiddels van vertrokken. De Sola TS had echter de dekverlichting nog niet uitgeschakeld. Daardoor was het volgens de commissie ook lastig om onderscheid te maken tussen de verlichting op land en de tanker.
Toen de Helge Ingstad even daarvoor het fjord binnenvoer, wist men dat de Sola TS aan de terminal lag. Wat niet meewerkte was dat precies op het moment dat de Sola TS (om 03:43 uur) de terminal verliet, op de brug van de Helge Ingstad personeel werd afgelost. Het is onduidelijk of het de wachtsofficieren of de roergangers en uitkijken betreft, maar zeker is wel dat de overgave/ overname tussen 03:40 en 03:45 uur plaatsvond. Het idee dat
De bemanning op de brug had dus niet door dat de Sola TS was gaan varen, wel wist het dat een aantal andere schepen met ongeveer 10 knopen naar het noorden voer. Die informatie werd tijdens de wacht overgedragen, dus inclusief het bericht dat de Sola TS nog tegen de kant lag. Inmiddels liep de olietanker ramkoers, waardoor de lichten vanuit het perspectief van de Helge Ingstad niet bewogen.
De berichten over de verbinding van de Sola TS werden aan boord van de Helge Ingstad niet begrepen. Zij dachten dat de waarschuwingen kwamen van een van de drie andere schepen die naar het noorden koersten. Het bericht van de Sola TS om stuurboorduit te gaan (en dat kon, want er was nog zo'n 900 meter veilig vaarwater aan die kant), werd beantwoord met de melding dat het niet kon omdat ze dachten dat ze dan te dicht bij de verlichte delen op land zouden komen.
De belangrijkste vraag die deze resultaten opwerpt is: waarom heeft de bemanning van het fregat de tanker niet op de radar of AIS gezien? Zowel in de commandocentrale als op de brug moet de Sola TS op de beeldschermen te zien zijn geweest.
De schade was fors maar vooral boven de waterlijn. Toch zonk het schip doordat er water via de schroefassen in andere compartimenten terechtkwam. (Foto: Noorse marine, bewerking: Jaime Karremann)
Commissie: problemen drijfvermogen fregatten
De commissie heeft behalve bovenstaande conclusies ook twee waarschuwingen naar de Noorse marine verzonden aangaande de waterdichtheid van de Fridtjof Nansenklasse fregatten. De leden vonden ontwerpfouten die ook betrekking hebben op de vier andere fregatten van de klasse.
De Helge Ingstad kon na de aanvaring nog richting de rotsen gestuurd worden, maar zonk toch. Volgens de commissie waren de waterdichte deuren gesloten maar stroomde water via de schroefas naar andere delen van het schip. Daardoor is de Helge Ingstad gezonken.
Het fregat ligt nog altijd op de rotsen. De kosten voor de Noorse marine blijven maar oplopen, maar berging zal niet op korte termijn kunnen plaatsvinden door het slechte weer. Gisteren werden nog wel zware kettingen onder het schip doorgetrokken. Ook is er een schip met grote kranen gearriveerd. De werkzaamheden liggen momenteel echter stil en het is onzeker wannneer ze weer hervat kunnen worden.
