Door: Frederik van Lokeren
Bericht geplaatst: 04-05-2023 | Laatst aangepast: 04-05-2023
Vier Russische korvetten, een fregat en twee ondersteunende schepen lijken tegelijk in de Noordzee te zijn. De timing van deze concentratie in de Noordzee is opmerkelijk aangezien het samenvalt met de NAVO-oefening Dynamic Mongoose dat zich in deze regio afspeelt en de oefening Formidable Shield van volgende week. Aan beide oefeningen doen Nederlandse schepen mee.
Het korvet Odintsovo (Karakurtklasse) tijdens het verlaten van de Oostzee op 2 mei, samen met zusterschip Sovetsk. Dit zijn relatief kleine schepen met een waterverplaatsing van slechts 800 en een lengte van 67 meter, maar de schepen zijn met Kalibr-kruisvluchtwapens wel zwaarbewapend. (Foto: Kurt Pedersen/ Under Broen)
Update Noorse Defensie over nog een torpedobootjager en 'verhoogde activiteit' onderaan deze pagina
Gebaseerd op het laatste AIS-signaal van het Russische bevoorradingsschip Kama, zou dat schip zich in een positie halfweg de Faeröer-eilanden en de Noorse stad Bergen bevinden, op de overgang tussen de Noordzee en de Noorse Zee. De Kama hoort bij een groep van in totaal vier schepen dat onlangs de Middellandse Zee verliet.
Een tweede groep schepen verliet recentelijk de Oostzee.
Waar deze schepen varen is nog niet bekend. Ook is niet zeker of deze schepen samenkomen, maar de bewegingen zullen door de NAVO ongetwijfeld worden gevolgd.
Vier schepen uit de Middellandse Zee
De schepen die recentelijk de Middellandse Zee verlieten zijn de korvetten Stoiky en Soobrazitelny uit de Steregushchyklasse, het fregat Admiral Grigorovich uit de gelijknamige klasse en het bevoorradingsschip Kama (Kaliningradneftklasse).
Oorspronkelijk werd vermoed dat deze groep schepen direct op weg zou zijn naar de Oostzee, omdat het fregat Admiral Grigorovich reeds sinds 28 oktober 2021 in de Middellandse Zee aanwezig was en door sluiting van de Bosporus niet naar de Zwarte Zee mocht. Vanochtend, op 4 mei, liet Rusland weten dat de Admiral Grigorovich inderdaad onderhoud zal krijgen op de scheepswerf Yantar in de Oostzee.
Maar het kan zijn dat de Admiral Grigorovich eerst een opdracht heeft op de Noordzee.
Op 30 april werd het AIS-signaal van het bevoorradingsschip Kama opgemerkt in de Western Approches aan de westkant van Schotland. AIS-signalen moeten niet zomaar voor waar aangenomen worden, zij kunnen worden gemanipuleerd. Maar de afwezigheid van meldingen dat Russische schepen door het Kanaal zijn gevaren, doet vermoeden dat de ganse groep komende uit de Middellandse Zee mee rond Ierland voer.
Drie schepen uit de Oostzee
De groep schepen op de Noordzee bestaat verder uit twee korvetten die uit de Oostzee kwamen. Het betreft de korvetten Sovetsk en Odintsovo uit de Karakurtklasse. Beide schepen passeerden de Grote Belt op 2 mei en voeren noordwaarts het Kattegat in. Beide korvetten werden volgens HI Sutton begeleid door de sleepboot Yakov Grebelsky uit de Gorynklasse.
Concentratie aan vuurkracht op strategische locatie
Mochten de schepen samenkomen en een eskader vormen, dan bezit de groep een deftige concentratie van vuurkracht, naar Russische maatstaven toe. Een dergelijk eskader bezit de mogelijkheid om 24 Kalibr kruisraketten af te vuren. Zowel de Admiral Grigorovich als de twee Karakurtklasse korvetten beschikken ieder over 8 lanceercellen voor de Kalibr kruisraket. Daarbovenop hebben beide Steregushchyklasse korvetten elk een bewapening van 8 Kh-35 Uran anti-scheepsraketten.
Logistieke reden?
De keuze van deze locatie kan mogelijk ook meer te maken hebben met logistieke dan operationele noodzaak. Het bevoorradingsschip Kama behoort tot de Noordelijke Vloot terwijl de vijf oorlogsschepen koers zullen zetten naar de Oostzee. De locatie van het Russische eskader laat toe om de schepen een laatste keer te bevoorraden alvorens de Kama doorvaart naar Murmansk.
Het is niet waarschijnlijk dat de Karakurt-korvetten door zullen varen naar de Middellandse Zee. Normaliter varen zij niet verder dan de Noordzee.
Help je Marineschepen.nl?
Met jouw donatie kan Marineschepen.nl -onafhankelijk- nieuws- en achtergronden blijven publiceren.
Of scan deze QR-code met je telefoon.
Meer info over donaties aan Marineschepen.nl lees je op de donatiepagina.
Reactie op NAVO oefeningen
Het tijdstip waarop deze schepen zich in de Noordzee bevinden, komt overeen met het de eindfase van de NAVO-oefening Dynamic Mongoose, een oefening die zich focust op onderzeebootbestrijding in de Noordelijke Atlantische Oceaan. De oefening ging op 24 april van start en omvat de inzet van 15 NAVO-oorlogsschepen en 10 vliegtuigen. De oefening wordt uitgevoerd door Standing NATO Maritime Group 1 (SMNG1) en speelt zich hoofdzakelijk af in de wateren rond Noorwegen, de Faeröer-eilanden en IJsland. Dynamic Mongoose duurt elf dagen wordt op 5 mei afgerond.
Rond 1 mei bevond SMNG1 zich echter reeds terug in de Noordzee waar het opereerde in de wateren nabij Noorwegen en Zweden. Eveneens aanwezig in de oefening is het Nederlandse M-fregat HNLMS Van Amstel dat op 29 april nog een korte logistieke stop maakte in de haven van Bergen.
Terwijl Dynamic Mongoose wordt afgerond, zal volgende week een stuk naar het zuidwesten de oefening Formidable Shield plaatsvinden. Dit is een tweejaarlijks terugkerende oefening in de verdediging tegen ballistische raketten (Ballistic Missile Defence, BMD). Het Nederlandse fregat Zr.Ms. Tromp zal dan met de nieuwe SMART-L MM/N-radar ballistische doelen in de ruimte moeten gaan detecteren.
Torpedobootjager Vice-Admiral Kulakov (Udaloyklasse), gisteren, gezien vanaf een Noors marineschip. (Foto: Noorse marine)
Bevoorrader Kama, eveneens op 3 mei gefotografeerd. (Foto: Noorse marine)
"Op dit moment zijn er verschillende Russische schepen actief in de Noordzee, en deze activiteit is de hoogste sinds vóór de pandemie", schrijven de Noren.
"De Noorse strijdkrachten benadrukken dat de Russische schepen in internationale wateren varen en dat hun activiteiten legitiem zijn en in overeenstemming met het internationale recht."
"De Noorse strijdkrachten houden de Russische activiteiten nauwlettend in de gaten, en dat doen we continu samen met onze bondgenoten. We zijn bekend met de bedrijvigheid en hebben een goed beeld van wat er buiten onze kust gebeurt."
Op Twitter schrijft de Noorse Defensie dat ook de Vice-Admiral Kulakov in de Noordzee is. Deze torpedobootjager is afkomstig van de Noordelijke Vloot.
De NAVO-bewegingen hebben, zo schrijven de Noren, veel te maken met Formidable Shield waar dertien NAVO-landen aan meedoen. Van de Russische kant wordt op 9 mei ook de Dag van de Overwinnning gevierd, al is dat op last van Poetin minder uitbundig dan normaal en lijken die de verhoogde activiteit niet te kunnen verklaren.
Auteur: Frederik Van Lokeren Frederik schrijft als freelancer voor Marineschepen.nl sinds 2022. Hij was als logistiek officier bij de Belgische marine (2010-2017) o.a. eenheids- commandant van mijnenjager BNS Lobelia tijdens de onderhousdsperiode en Hoofd Logistieke Dienst van het M-fregat BNS Louise-Marie. Nu is Frederik manager in de Supply Chain Business Consultancy bij Moore Belgium. Verder volgt Frederik nauwgezet maritieme en amfibische ontwikkelingen op de voet, met een specifieke interesse in de Russische marine en Marine Infanterie.
