Gisteren berichtten internationale media nieuwe problemen rond de nieuwe Spaanse onderzeeboten. Ze zouden te groot zijn voor de thuishaven. Volgens het Spaanse Ministerie van Defensie dateren de plannen voor de aanpassing van de haven al uit 2009, jaren voordat de problemen van de boten aan het licht kwamen. De S-80 Plus onderzeeboten bleken tijdens de bouw in 2013 te zwaar en moesten verlengd worden. Bouwer Navantia is in de race voor nieuwe Nederlandse onderzeeboten.
De S-80. De vier toekomstige onderzeeboten van de Spaanse marine zijn qua omvang ongeveer gelijk aan de Walrusklasse onderzeeboten. De nieuwe Spaanse subs zijn 200 ton lichter, maar wel langer en hebben een grotere diameter. (Beeld: Navantia)
Een woordvoerder van het Spaanse ministerie van Defensie herhaalde in een telefonisch gesprek met Marineschepen.nl wat hij ook al tegen een klein aantal andere media had gezegd: "De plannen voor de aanpassing van de marinehaven in Cartagena stammen uit 2009 en zijn een gevolg van de eisen die moderne onderzeeboten stellen aan walfacilteiten. De 16 miljoen euro investering in de dokken, kades, gebouwen en opslag, heeft absoluut geen directe relatie met de problemen rond de S-80 onderzeeboten."
Onderzeeboot te groot voor haven
De Spaanse krant El Pais wekte gisteren wereldwijd interesse met het bericht "De nieuwe Spaanse onderzeeboot past niet in het dok" op de voorpagina. Het bericht van de grootste krant van Spanje werd direct overgenomen door andere media. De BBC, maar ook de NOS en Nu.nl berichtten gisteren over de nieuwe problemen van de Spaanse onderzeeboten.
"De Spaanse marinehaven in de stad Cartagena moet op de schop. Er komt een verbouwing van 16 miljoen euro omdat de nieuwe onderzeeërs van het Spaanse leger niet in de haven blijken te passen.
De Spaanse krant El Pais spreekt van een nieuw hoofdstuk in het bizarre verhaal rond de nieuwe onderzeeërs van het type S-80, die vanaf 2022 inzetbaar moeten zijn," schreef de NOS gisteren.
Het bizarre verhaal begon natuurlijk toen bleek dat de nieuwe onderzeeboten te zwaar waren. De oplossing was om de onderzeeboten met 10 meter te verlengen naar 81 meter.
"Nu blijkt de S-80 Plus dus te lang voor de haven in de Zuid-Spaanse stad Cartagena. De aanlegplaatsen zijn 78 meter lang, zo'n 3 meter te kort voor de nieuwe onderzeeër dus," besloot de NOS.
Op Twitter verscheen echter een foto van de oude Guppy IIA-onderzeeboten die de Spaanse marine van de jaren '50 tot de jaren '70 in dienst had. Zij waren maar liefst 93 meter en lagen ook gewoon aan diezelfde kade in Cartagena.
De veel langere Guppy's in de haven van Cartagena. (Bron: @RevistaNaval)
'Aan de marinehaven is al decennia niets gedaan'
Behalve de foto van de Spaanse haven met de oude Guppy's, maakte onder andere de Spaanse in defensie gespecialiseerde website InfoDefensa.com melding van bronnen die hadden gezegd dat de plannen er al langer waren.
Een woordvoerder van het Spaanse ministerie van Defensie in Madrid bevestigde dit tegenover Marineschepen.nl. "Alle initiële plannen voor het bouwen van nieuwe onderzeeboten, bevatten een budget, een specifiek budget, om de marinebasis in Cartagena te moderniseren. In 2009, toen de S-80 werd gekozen als de nieuwe onderzeeboot, had de Spaanse marine ook een plan om voor 16 miljoen euro de afmeerfaciliteiten te verbeteren. Het ging om een nieuwe onderzeeboot, met dus nieuwe eisen. De investering hield niet alleen nieuwe steigers in, maar ook nieuwe gebouwen voor opslag en onderhoud voor de nieuwe middelen van de onderzeeboten. Denk aan een gemoderniseerde opslag- en onderhoudsfaciliteiten voor de nieuwe batterijen, wapens en sensoren." Behalve torpedo's kan de S-80 namelijk ook Harpoons, mijnen en zelfs Tomahawks lanceren.
"Dus ook als we de oorspronkelijke S-80 hadden gekregen, waren de aanpassingen nodig geweest. Inclusief het baggeren. We praten over een oude haven, over faciliteiten waar decennialang niets aan is gedaan. Ik bedoel, een upgrade is echt nodig."
Op de vraag waarom El Pais gisteren met het bericht kwam reageerde de woordvoerder voorzichtig. "Al jarenlang zijn berichten over de problemen met de S-80 en nu brengen ze dit naar buiten." Binnenkort moet de Spaanse regering besluiten over de extra 1,7 miljard euro investering in de S-80 Plus, die hebben wel rechtstreeks te maken met slepende tegenslagen van het project. De woordvoerder wilde niets inhoudelijks kwijt over de goed- of afkeuring van deze plannen.
El Pais is om een reactie gevraagd, maar heeft nog niet gereageerd.
Geen goede beurt voor Navantia
Ondanks dat de laatste berichten over nieuwe problemen niet kloppen, stond de Spaanse scheepsbouwer Navantia er wereldwijd niet goed op gisteren. Voor Nederland zijn de berichten over de S-80 extra interessant want Navantia is één van de vier partijen die de nieuwe Nederlandse onderzeeboten zullen bouwen. Marineschepen.nl heeft -ondanks diverse pogingen- geen reactie kunnen krijgen van Navantia, maar zeer waarschijnlijk zal de S-80 de basis vormen van het ontwerp dat zij aan Nederland willen of al hebben voorgesteld.
Dat klinkt uiteraard als een kansloze missie. De kans dat de Spanjaarden de opdracht winnen is ook ontzettend klein, maar het is niet onmogelijk. Volgens Nederlandse ingenieur Jack Reijmers kunnen de Spanjaarden weldegelijk onderzeeboten bouwen. Zij hebben bovendien moderne bouwfaciliteiten.
Dat neemt niet weg dat de problemen van de S-80 gigantisch zijn. Jack Reijmers was als deskundige op gebied van onderzeebootbouw zijdelings betrokken bij de bouw van de S-80. Marineschepen.nl interviewde hem een jaar geleden over onderzeeboten en de S-80:
Toen Reijmers in 2013 vertrok bleek dat het ontwerp van de S-80 mis was gegaan. De boot, die toen al acht jaar in aanbouw was, bleek 75 tot 100 ton te zwaar. De onderzeeboot zou volgens de media eenmaal onder water niet meer naar boven kunnen. Volgens Reijmers is dat overdreven: "Je kunt bepaalde spullen niet meenemen, zodat de boot lichter wordt. Dat is natuurlijk onacceptabel voor de marine." De nieuwe opleverdatum werd voorlopig gezet op 2017, er werd hulp ingeroepen uit de VS, de boot moest zeven meter langer worden voor meer drijfvermogen (kosten: 7,5 miljoen euro per meter) en het project werd wereldwijd gezien als een gênante mislukking.
Reijmers was in die periode in Spanje: "Wij hadden zelf het idee dat er te lichtvaardig met gewichtsbewaking werd omgegaan." Toch wisten de Nederlanders niets van de problemen, zij stonden immers te ver af van het ontwerp en de dagelijkse gang van zaken. Van het overgewicht hoorden ze pas toen ze in 2013 weg waren. "En dat is toch jammer hoor. Het kwam allemaal naar buiten toen ik er al weg was. Ik wil nogmaals benadrukken dat Spanjaarden vakkundig zijn. Als je kan zeggen van waar is het misgegaan, dan is het wat ik net zei: in godsnaam, het belangrijkste is het gewicht. Je moet iemand hebben die zegt 'dit is onacceptabel!'"
2022
De Isaac Peral, de eerste S-80, zou oorspronkelijk in 2015 in dienst komen. De indienststelling staat nu gepland op 2022. Dat is nog te vroeg voor de nieuwe luchtonafhankelijke voortstuwing, AIP. De andere boten zullen wel worden voorzien van deze belangrijke eis voor de Spaanse onderzeeboten.
Zij zullen dan wel in een gemoderniseerde haven liggen. Althans, als de modernisering heeft plaatsgevonden. Want hoewel de plannen uit 2009 dateren, zijn ze nog niet gestart. "Dat is aan het hoofdkwartier van de Spaanse marine," besloot de woordvoerder van het ministerie van Defensie.
