Het Portugese M-fregat NRP Bartolomeu Dias is maandag teruggekeerd in de haven van Lissabon. Het schip onderging ruim drie jaar lang een instandhoudingsprogramma in Den Helder verzorgd door Damen. De Bartolomeu Dias stond in een vorig leven bekend als Hr.Ms. Van Nes en werd in 2009 verkocht aan de Portugese marine.
NRP Bartolomeu Dias in de aanloop naar de haven van Lissabon. (Foto: Portugese marine)
De Van Nes was niet het enige M-fregat dat in 2009 verkocht werd aan de Portugezen. Ook Hr.Ms. Van Galen werd overgedragen en heet sindsdien NRP D. Francisco de Almeida. In 2016 kwamen Nederland, België en Portugal een Memorandum of Understanding (MOU) overeen, betreffende het onderhoud van de twee fregatten.
In het MOU werd afgesproken dat Nederland het groot onderhoud van de twee fregatten zou uitvoeren en dat de beide schepen deels vernieuwd zouden worden. De reden hiervan is dat De Schelde Groep de twee fregatten bouwde in 1994. De Schelde Groep werd in 2000 overgenomen door Damen en dus nam deze werf het onderhoud op zich.
De Nederlandse en Belgische M-fregatten werden nog voor de Portugese varianten gemoderniseerd, middels het Instandhoudingsprogramma M-fregatten (IPM). Hierop besloot Portugal om België en Nederland te volgen en hun M-fregatten ook een instandhoudingsprogramma te laten ondergaan in Den Helder. Het betreft een beperkter programma dan voor de Nederlandse en Belgische schepen. Op 30 april 2018 arriveerde de Bartolomeu Dias in Den Helder voor het IP.
Het doel van dit programma is om de levensduur van de schepen tot 2035 te waarborgen. De voortstuwing is compleet gereviseerd, 40 km bekabeling is vervangen, de airconditioningsystemen zijn vernieuwd en natuurlijk is het schip geschilderd. Het meest opvallend is de nieuwe mast die past bij IPM, maar het aantal sensoren in de mast is beperkt. De Thales Seastar, of Sea Watcher 100 zoals de internationale naam luidt, is een X-bandradar voor hoge resolutie zeebeeld en op de Nederlandse en Belgische M-fregatten geïnstalleerd in de mast. De Portugese marine heeft deze radar niet gekocht, ook de Thales Vigile APX ESM ontbreekt. Wel heeft de Bartolomeu Dias nieuwe satellietcommunicatiesystemen ontvangen.
Een foto genomen in februari van dit jaar. Van links naar rechts: Zr.Ms. Van Amstel, de Portugese Bartolomeu Dias (ex-Hr.Ms. Van Nes), de Belgische Leopold 1 (ex-Hr.Ms. Karel Doorman) en Zr.Ms. Van Speijk. (Foto: Jasper Verolme/ Defensie)
Zoek de verschillen in dit fragment van de foto hierboven. Hier is te zien dat de verticale balk in de mast ontbreekt (Thales Seastar) en de driehoekige uitsparing voor de Gatekeeper eronder, op het Portugese fregat naar boven zijn verplaatst. Verder is er geen ESM-systeem te zien op de plaats waar op het Nederlandse M-fregat de Vigile APX is te zien. (Onder de SMART-S radar een klein halfrond blokje). En de nieuwe satcombollen zijn niet geplaatst. (Foto: Jasper Verolme/ Defensie)
De planning was in eerste instantie om het programma eind 2019 af te ronden, waarna het schip begin 2020 terug zou keren naar Portugal, maar er was sprake van uitloop.
De D. Francisco de Almeida, die momenteel nog in Den Helder verblijft, is vermoedelijk in 2022 klaar om terug te keren naar Lissabon. Het onderhoud van dit schip begon in juli 2020.
