Voor de Schiedamse systeemintegrator RH Marine is 2023 een uiterst succesvol jaar. Het bedrijf realiseerde een record 'order intake' dankzij contracten die het sloot met Defensie voor de ASW-fregatten voor Nederland en België, de Hunterklasse-fregatten voor Australië en diverse contracten in Zuidoost-Azië, zo laat RH Marine weten aan Marineschepen.nl.
Illustratie van twee ASW-fregatten. (Beeld: Defensie)
RH Marine, dat sinds 1872 onder de naam Van Rietschoten & Houwens en later Imtech Marine, verantwoordelijk is geweest voor uiteenlopende systemen op marineschepen, richt zich nog steeds voor een belangrijk deel op marine-opdrachten. Dit jaar realiseerde het bedrijf een record orderinstroom.
"Voor het marine-segment zitten we boven de 300 miljoen euro order intake in 2023", zegt Hugo Loudon, Managing Director RH Marine & Bakker Sliedrecht, in het kantoor van RH Marine in Schiedam. "Onze omzet van naval is normaal 50 tot 60 miljoen euro per jaar, dus deze intake zorgt voor een enorme sprong vooruit."
Dit record is vooral te danken aan fregattenprogramma's in Nederland en Australië. Loudon: "ASWF is een heel grote component van die intake. En Australië, een nieuwe klant, met hun Hunterklasse. Dat is een opdracht van dik boven de 50 miljoen voor een batch voor drie schepen, maar daar zal meer achteraan kunnen komen."
Daarnaast verzilverde het bedrijf opdrachten van marines uit Zuidoost-Azië en wordt nog een opdracht uit Zuid-Amerika verwacht.
Eerder had RH Marine al de opdracht gekregen om laagspanningssystemen te ontwerpen en te bouwen voor de Britse Type 26-fregatten, die de basis vormen van onder andere de Australische fregatten. Ook speelt RH Marine een belangrijke rol aan boord van het Combat Support Ship (CSS) Den Helder en in de modernisering van de Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF'en).
Systeemintegrator RH Marine
"RH Marine is een onafhankelijke systeemintegrator", zegt Hugo Loudon over het bedrijf dat de krachten bundelt met systeemintegrator Bakker Sliedrecht. "We zijn actief in drie marktsegmenten: Marine en Superjachten bij RH Marine, Bakker Sliedrecht bedient de Dredging & Offshore-markt."
"We doen aan boord van schepen de (geïntegreerde) brugsystemen, elektrificering, platformautomatisering, power & hybrid-systemen, cyber-infrastructuur en cybersecurity."
"RH Marine heeft nu ongeveer 60 projecten lopen. We zijn enorm gegroeid; vijf jaar geleden hadden we om en nabij 250 man en nu hebben we meer dan 500 medewerkers. Onze omzet is gestegen van 60 naar 100 plus miljoen."
"Met Bakker samen zijn we groter; bijna 800 man. En de competenties van Bakker en RH zijn zeer overlappend. Als een marktsegment minder sterk is, zoals op dit moment Dredging & Offshore, kunnen we mensen van Bakker inzetten bij RH. Dat maakt het hele bedrijf stabieler en geeft ook een veel betere risicobeheersing."
Faillissement
In september 2015 was de stemming bij het toenmalige Imtech Marine een stuk minder positief. Imtech, waar Imtech Marine & Offshore deel van uitmaakte, ging failliet. Het was een van de grootste Nederlandse faillissementen in decennia.
"Het weekend na het faillissement hebben Pon Holdings en Parcom Capital samen Imtech Marine & Offshore gekocht uit de boedel", zegt Loudon. "Dat landde heel goed bij de toenmalige klanten. De Nederlandse marine was zich natuurlijk rot geschrokken, maar andere marines ook. Dus iedereen was heel blij dat dit bedrijf werd voortgezet. Dat was een heel belangrijk moment, want als Imtech Marine & Offshore toen failliet was gegaan, was het een breed probleem geweest. Zeker voor de Nederlandse marine."
"Ik moet wel zeggen dat het in het begin een moeilijke periode was", herinnert Loudon zich. Maar langzaamaan verbeterde de situatie en kwamen nieuwe orders binnen.
RH Marine levert onder andere het platformmanagement systeem waarmee het machinepark en de veiligheidssystemen worden bediend en bewaakt. Dat gebeurt vanuit de technische centrale (foto hierboven), maar kan in de nieuwe opzet ook vanuit andere ruimtes. (Foto: RH Marine)
Nieuwe strategie
"Dit was het laatste grote nieuwbouwschip gemaakt in de Imtech-periode", zegt Loudon, wijzend naar een foto van Zr.Ms. Karel Doorman. Tussen de Doorman en het CSS zit tien jaar. Het wordt ingewikkeld als je in tien jaar niet aan een nieuwbouwschip kan werken."
"Daarom zijn we ook breder gaan kijken. We hebben bewust aansluiting gezocht bij de Britse en Singaporese marine. Zij zijn ook vooraanstaand in het ontwikkelen van hun eigen doctrines. Daarnaast hebben we nog een breed palet aan andere klanten die ook producten afnemen, vooral in Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië, maar dat zijn vaak kleinere spelers en kleinere pakketten."
Waarom niet nog meer marines? Loudon: "Wij zijn relatief klein en moeten selectief blijven. We hebben echt gekozen voor die drie. De Britse marine heeft als voordeel dat als je aanhaakt bij een schip dat goed scoort een wereld voor je opengaat: Australië is erdoor binnengekomen. Ook Canada kon, maar dat ging niet door, omdat we daar de capaciteit niet voor hadden. We zijn ook niet meegegaan in het Duitse fregattenprogramma."
Het gaat dus goed met de marine-opdrachten en Loudon verwacht nog meer. "De omzet was de afgelopen jaren mooi verdeeld over onze divisies DSS (Defense, Safety & Security), Jachten en Dredging & Offshore. Voor de toekomst verwachten we dat DSS verder gaat groeien, Jachten constant zal blijven en Offshore zal moeilijk blijven."
Hugo Loudon (links) en Damen Naval Managing Director Roland Briene ondertekenen het contract voor ASWF in juli 2023. (Foto: Damen)
'ASW-fregatten leidend in Europa'
De ASW-fregatten voor Nederland en België spelen dus een belangrijke rol in het succes van RH Marine. Voor die investering krijgen beide marines fregatten die volgens het Schiedamse bedrijf vooroplopen.
"Wij zijn nu bezig met innovatie die echt baanbrekend wordt.", zegt Loudon. "Als het ASWF gaat doen wat we nu voorzien, dan ligt er straks een schip dat in Europa leidend zal zijn in die klasse. Maar echt. Het is een different ball game. Met het ASWF kunnen we veel nieuwe technologie introduceren en de standaard van de toekomst vormen."
Die technologie van het ASWF komt niet zomaar uit de lucht vallen, zo benadrukken directeur Portfolio Management & Innovatie Jan van Bekkum en directeur Sales DSS Dieter van Schagen. "Veel van de technologie die toegepast wordt, is doorontwikkeld vanuit andere schepen", zegt Van Bekkum.
Van Schagen: "Het CSS en het bouwnummer 710 [een superjacht] zijn een opstap naar het ASWF geweest."
Welke systemen van RH Marine precies het ASWF zo bijzonder maken, komt in een apart artikel uitgebreid naar voren. Maar in het kort kan gesteld worden dat datacentertechnologie en cloudomgeving centraal staan. Bij RH Marine bekend als Integrated Virtualized System Architecture (IVSA). "Het is datacentertechnologie die geschikt is gemaakt om op een schip te kunnen draaien. Een gecertificeerde cloudinfrastructuur op een schip, zonder dat deze verbonden is aan het internet", zegt Van Bekkum.
Volgens RH Marine zijn de reacties van buitenaf positief. "Wij zijn de eerste" zegt Van Schagen, "die voor marines de klassecertificering hebben voor een brugsysteem dat draait op een platform met virtual machines. En DNV [het classificatiebureau] was onder de indruk; zij hadden dit niet eerder gezien."
In de huidige situatie spelen netwerken op marineschepen uiteraard al een belangrijke rol, maar staan de computers door het hele schip. Op de brug staat bijvoorbeeld onder ieder beeldscherm een computer. Dat levert beperkingen op bij de indeling van de ruimte, zorgt voor warmte, er is ventilatie nodig (dus lawaai) en is relatief kwetsbaar.
In de nieuwe situatie is alle rekenkracht gebundeld in meerdere datacenters die over het hele schip zijn verdeeld en via glasvezelkabels met elkaar verbonden zijn. Behalve de datacenters en cloudomgeving, is er nog een toevoeging die voor marineschepen nieuw is: apps. Aan boord van de fregatten zullen vele nieuwe applicaties gaan draaien en kunnen er steeds nieuwe worden toegevoegd.
RH Marine werkt aan diverse apps. "Bijvoorbeeld een app die op basis van een algoritme de koudwatervoorziening [voor koeling van belangrijke systemen] optimaliseert", zegt Van Bekkum. Een ander programma is de battle damage repair tool. Dankzij een mix van sensoren in iedere ruimte krijgt de bemanning op een scherm gepresenteerd waar een brand of bijvoorbeeld lekkage is en zijn er ondersteunende apps die de bemanning adviseren bij de bestrijding van de calamiteiten.
Weer een ander programma waar RH Marine veel van verwacht is collision avoidance, dat vooral interessant is voor onbemande scheepjes die bijvoorbeeld met een ASW-fregat meevaren. Dankzij zo'n systeem kan het onbemande scheepje andere schepen geheel zelfstandig ontwijken.
Hugo Loudon: "BAE, de producent van de Type 26-fregatten, hebben we hier kennis laten maken met onze automatiseringsproducten. Zij lieten duidelijk merken dat wij een aantal producten in het palet hebben die echt een betere performance hebben dan die van hun."
Aan de andere kant zijn ook concurrenten geïnteresseerd in deze producten. RH Marine werkt ook mee aan een Europees consortium, EDINAF (European Digital Naval Foundation), dat draait om digitale schepen. Ook bedrijven uit Spanje en Frankrijk werken hieraan mee. "Werven als Navantia en Naval Group willen dit soort technologie zelf ook gebruiken", zegt Van Schagen. "Die studie moet over 3 tot 4 jaar resultaten opleveren om een schip te bouwen zoals wij dat bedacht hebben voor ASWF. We lopen enkele jaren voorop, maar de constante uitdaging is hoe je die voorsprong vasthoudt".
Deze 'supertablet' is in samenwerking met RH Marine gemaakt. Dit is de kaartenruimte achter de brug van een LCF, waar eerder een kaartenbak stond. Dit scherm, dat werkt als een tablet, toont kaarten (waar een licentie voor is gekocht) net als Google Maps. Hier kan bijvoorbeeld de te varen route in worden gepland en deze kan gebruikt worden voor briefings. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Marine is de drijvende kracht
"Dat we vooroplopen laat ook zien dat wij 160 jaar cyclisch innovatiedoorbraken doen. Eén ding is zeker: als wij niet meer in staat zijn om dat te doen, is het over voor ons. Vanwege onze omvang. Voor een omzet van 50 tot 60 miljoen euro voor Defensie, innoveren wij ongelooflijk veel. Onze procentuele investering in innovatie is vele malen hoger dan de meeste beursgenoteerde bedrijven", zegt Loudon.
Achter de innovaties bij RH Marine speelt de Koninklijke Marine een belangrijke rol, licht Dieter van Schagen toe: "We hebben een marine die voorop wil lopen en z'n nek wil uitsteken. We sparren heel veel met AMS [Afdeling Maritieme Systemen van COMMIT]. Daar komen veel ideeën vandaan. Veel van de ontwikkelingen worden gedreven door de wens van de marine om de schepen van de toekomst met een kleinere bemanning te varen en de daarvoor benodigde automatisering wordt in nauw overleg met AMS in kaart gebracht. De marine is daarmee ook onze launching customer voor onze nieuwe systemen en applicaties."
"Met daarnaast de samenwerking met kenniscentra TNO, MARIN en universiteiten", vult Van Bekkum aan. "Die vier samen, daar kunnen we enorm mee versnellen". Iets wat volgens hem onmogelijk was geweest bij een klassieke aanbesteding. "Dan kijkt iedereen slechts naar wat het minimale is dat je moet opleveren en wat de risico's zijn. Niemand durft innovatief aan te besteden."
2023 zal geen eenmalig succesjaar zijn, zo is de verwachting in Schiedam. Loudon: "De toekomst van RH ziet er gewoon veelbelovend uit."
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
