De Oekraïense havenstad Odessa is sinds enkele dagen het doelwit van een grote serie Russische aanvallen. Voor de derde nacht op rij waren er luchtaanvallen en vielen er slachtoffers. De omvang van deze aanvallen is groter dan voorheen vaak het geval was en nu blijkt dat er zelfs anti-scheepsraketten gebruikt worden.
Lancering van een P-800 Oniks op archiefbeeld. (Foto: Russische Ministerie van Defensie)
Rusland neemt Odessa onder vuur omdat de stad een belangrijke factor is in de graanhandel van Oekraïne. Met de aanvallen wordt geprobeerd om plekken die van strategisch belang zijn voor de infrastructuur onklaar te maken, zoals graansilo’s. Rusland claimt alleen militaire doelen aan te vallen, maar met de serie lanceringen van de afgelopen dagen zou al 60.000 ton graan, bedoeld voor export, vernietigd zijn.
De luchtverdediging van Odessa kon naar eigen zeggen een deel van de raketten onschadelijk maken, maar de aanval was te groot om alles tegen te houden. Volgens de Oekraïense luchtmacht zet Rusland inmiddels ook Kalibr raketten, Oniks raketten en drones in.
Aanval met Kalibr en Oniks
Kalibr is een serie Russische kruisvluchtwapens die kunnen worden ingezet voor doelen op het land, op zee of onderwater. De raketten kunnen worden afgevuurd vanaf schepen en onderzeeboten. Rusland heeft naar alle waarschijnlijkheid geen versie die door een vliegtuig kan worden gelanceerd, schreef Defence Express onlangs.
Volgens de Oekraïense luchtmacht werden er in de nacht van dinsdag op woensdag dertien van de zestien afgevuurde Kalibrs neergehaald door het luchtafweersysteem. Ook werd er één Kh-59 lucht-grondraket onschadelijk gemaakt en werden 23 van de 32 drones uit de lucht gehaald.
Verder bestond de aanval uit acht Kh-22 en zes P-800 Oniks-raketten. Dit zijn kruisvluchtwapens die zijn ontwikkeld als antischeepsraketten, maar door Rusland ook voor landdoelen gebruikt worden. Deze kruisvluchtwapens hebben een zeer groot bereik en ze halen supersone snelheden. Ze zijn echter niet geschikt om doelen op land aan te vallen. De Kh-22 (AS-4 Kitchen) is bedoeld om grote doelen op zee, zoals vliegdekschepen aan te vallen met een nucleaire oorlogskop. Nadat zij naar de vooraf ingestelde locatie vliegen, zoekt de eigen radar naar een groot contact aan de horizon om de aanval in te zetten.
Deze wapens zijn, zo schreef het Britse Ministerie van Defensie op Twitter een jaar geleden, "als ze ingezet worden om gronddoelen aan te vallen met een conventionele oorlogskop erg onnauwkeurig en kunnen daardoor significante collateral damage veroorzaken en burgerslachtoffers".
Schepen in de Zwarte Zee lopen gevaar: mijnen gelegd
Ook kondigde Rusland gisteren aan dat het schepen die in de Zwarte Zee richting Oekraïne varen vanaf vandaag als partij in de oorlog beschouwt. Dit heeft alles te maken met het verlopen van de graandeal die lange tijd van kracht was, waardoor Oekraïne ondanks de oorlog nog graan kon blijven exporteren.
Volgens het Russische staatspersbureau TASS ziet het Kremlin vanaf vandaag alle schepen die richting Oekraïne gaan als mogelijke vervoerders van militaire ladingen. Moskou zal niet alleen de schepen als deelnemer aan de kant van Oekraïne in de oorlog zien, maar ook het land van de vlag waaronder deze schepen varen. Hiermee lopen civiele schepen het gevaar dat ze aangevallen worden.
Daarnaast heeft Rusland delen van de internationale wateren van de Zwarte Zee als onveilig verklaard voor scheepvaart.
Volgens het Amerikaanse Witte Huis heeft de Russische marine bovendien zeemijnen gelegd om te voorkomen dat schepen van en naar Oekraïne varen.
Den Helder
De Zwarte Zee is ook het zeegebied waar het momenteel (in Roemenië) in aanbouw zijnde bevoorradingsschip Den Helder moet gaan proefvaren. Marineschepen.nl heeft kort na publicatie van dit artikel vragen aan Defensie gesteld over de proefvaarten in relatie tot deze recente ontwikkelingen in de Zwarte Zee. Een eventuele update valt te lezen in een volgend artikel.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
