Op de Russische staatstelevisie werd dinsdagavond een veiligheidsblunder van jewelste gemaakt, althans dat is de officiële lezing. Russische zenders toonden beelden van een document over een nieuw geheim nucleair wapensysteem. Dit wapensysteem moet het antwoord zijn op de verdediging van de NAVO tegen ballistische raketten.
Still van het beeld met het geheime document.
Reportage
Dinsdagavond toonden de Russische staatszenders NTV en Channel One beelden van een vergadering die president Vladimir Poetin had met officieren uit de defensietop. Poetin sprak zijn ongenoegen uit over de plannen die de NAVO heeft op gebied van verdediging tegen ballistische raketten, iets waar Nederland een belangrijke rol in gaat spelen. Volgens Poetin is het raketschild niet bedoeld tegen Noord-Korea en Iran, maar tegen Rusland. De Russische president waarschuwde dat Rusland er alles aan zal doen om de "strategische balans" te bewaren en wapens zal blijven ontwikkelen om toch de verdediging te kunnen omzeilen.
Behalve beelden van de president en de aanwezige officieren, waren in de reportage wat close-ups gemonteerd. Eén daarvan was wel erg bijzonder, want een geheim document kwam enkele seconden vol in beeld. Het betrof een shot van een pagina met informatie over het onderwaterwapensysteem genaamd "Ocean Multipurpose System 'Status-6'", ontworpen door het Russische onderzeebootontwerpbureau Rubin.
De reportage. De originele uitzending liep tot 2 minuut 18 seconden.
Kustgebieden worden langdurig nucleair besmet
Volgens de website Russianforces.org beschrijft het document het doel van het systeem: "Damaging the important components of the adversary's economy in a coastal area and inflicting unacceptable damage to a country's territory by creating areas of wide radioactive contamination that would be unsuitable for military, economic, or other activity for long periods of time."
Door een kernwapen te bouwen dat onder water blijft, is het buiten het bereik van het NAVO-raketschild.
De "grote zone van radioactieve besmetting" van kustgebieden zou worden veroorzaakt door nucleaire torpedo's die, volgens het document, worden afgevuurd vanuit een nieuw te ontwikkelen UUV (onderwaterdrone). De UUV zou een maximale duikdiepte hebben van 1.000 meter, een topsnelheid hebben van 100 knopen en een bereik van 10.000 km. Dit grote bereik kan worden gehaald dankzij de nucleaire voortgestuwing van de drone.
Verder is op de pagina te lezen dat er maximaal zes drones door nieuwe Russische onderzeeboten Project 09852 en Project 09851.
Van deze onderzeeboten is bekend dat zij daadwerkelijk in aanbouw zijn. Aan de bouw van de eerste Project 09852 onderzeeboot, Belgorod, is in 2012 al begonnen, de op de Oscarklasse gebaseerde sub die diep onder water onderzoek moet kunnen verrichten is in aanbouw op de Sevmash scheepswerf. De eerste Project 09851 onderzeeboot, Khabarovsk, is sinds 2014 in aanbouw.
Het gehele wapensysteem zou in 2020 gereed moeten zijn.
Artist impression van de Russische nucleaire drone waar in september al over werd geschreven.
Blunder?
Met de reportage werd een grove fout gemaakt aldus het Kremlin een dag later. Maar niet iedereen is er van overtuigd dat de beelden van het document per ongeluk zijn gelekt. De Russische staatszenders worden doorgaans streng gecontroleerd en andere documenten waren wel onscherp in beeld. Dus hoe heeft zo'n fout dan kunnen gebeuren, vragen velen zich af. Bovendien gaf het Kremlin nu wel erg makkelijk een fout toe.
Daarnaast heeft Rusland veel ervaring op gebied van informatieoorlogvoering, zoals het tijdens het conflict rond de Krim en Oekraïne heeft laten zien. Op slimme wijze worden media en social media gebruikt, naast reguliere wapeninzet.
Tegelijkertijd is het niet de eerste keer dat er informatie naar buiten komt over een dergelijk Russisch wapensysteem. In september verschenen berichten op internet over een Russische nucleaire drone die door het Pentagon "Kanyon" zou worden genoemd, bewapend met nucleaire torpedo's.
Overigens is het concept van nucleaire torpedo's op zich niet nieuw. In de jaren '50, '60 en '70 hadden zowel Amerikaanse als Soviet onderzeeboten nucleaire torpedo's, bedoeld tegen onderzeeboten. En dat was, inderdaad, tijdens de Koude Oorlog.