Russisch fregat gaat met hypersone raketten (waarschijnlijk via de Noordzee) naar Middellandse Zee
Door: Frederik Van Lokeren
Bericht geplaatst: 03-01-2023 | Laatst aangepast: 03-01-2023
Het Russische fregat Admiral Gorshkov van de Noordelijke Vloot maakt zijn opwachting om in het begin van 2023 het Russische eskader in de Middellandse Zee aan te voeren. Volgens Rusland zou het fregat in januari reeds koers zetten naar de Middellandse Zee om daar het commando op zich te nemen.
De Admiral Gorshkov is het eerste schip dat is uitgerust met de Zircon (ook wel Zirkon of Tsirkon). (Foto: Russische marine)
Het fregat is uitgerust met Kalibr en Zircon missielen en heeft net een onderhoud op scheepswerven van Kronstadt nabij Sint-Petersburg achter de rug. Tijdens de maand december verliet het fregat de Oostzee en voer het langs de Noorse kust terug naar haar thuisbasis in Severomorsk. Op 28 december rapporteerde de Russische Federatie via staatspersbureau TASS dat de Admiral Gorshkov onder het commando van kapitein 1ste rang Igor Krokhmal alle voorbereidingen had getroffen en klaar was voor een langdurige inzet op zee.
Eerste operationele inzet van Zircon in de Middellandse Zee
De Admiral Gorshkov is een fregat uit de gelijknamige klasse. Deze klasse, beter gekend in Russische kringen als Project 22350, zijn de nieuwe vlaggenschepen van de Russische marine en symboliseren de modernisatie van de Russische marine. Schepen uit deze klasse zijn 135 meter lang en 16 meter breed en hebben een waterverplaatsing van 5400 ton. Hun maximale vaart bedraagt 29 knopen en de schepen hebben een autonomie van 30 dagen en een reikwijdte van 4.500 nautische mijlen indien men vaart op kruissnelheid.
Het fregat beschikt over een 130mm kanon en 16 lanceercellen voor missielen op de boeg. Verdere bewapening bestaat uit het Poliment-Redut luchtafweersysteem met 32 lanceercellen voor Redut luchtafweerraketten en het Paket-NK torpedoafweersysteem met vier 330mm onderscheppingstorpedo’s. Het fregat beschikt ook over een hangar om een Ka-27PL helikopter gespecialiseerd in onderzeebootbestrijding met zich mee te nemen.
De Admiral Gorshkov staat vooral bekend als het testschip waarmee de hypersone Zircon raketten getest zijn. Deze antischeepsraket heeft een snelheid van Mach 4 tot 6 en kan naar verluidt doelen raken op een afstand van 1.000 kilometer. Op termijn moeten de Zircon de oudere raketten zoals de Onyx en Kalibr vervangen. Volgens Rusland is de Admiral Gorhkov het eerste Russische oorlogsschip dat volledig operationeel uitgerust is met de Zircon raket. Hoeveel Zircons de Admiral Gorshkov standaard met zich mee zal hebben is echter niet gerapporteerd. Eerder maakte Rusland bekend dat de Zircon in productie is, maar of de Zircon ook daadwerkelijk operationeel is, is niet te verifiëren.
Momenteel opereert de Admiral Kasatonov, zusterschip van de Admiral Gorshkov, in de Middellandse Zee. Dit fregat is echter nog niet uitgerust met Zircon missielen, maar heeft naar verluidt wel Kalibr kruisraketten aan boord. De inzet van de Admiral Gorshkov in de Middellandse Zee betekent waarschijnlijk dat de Admiral Kasatonov zal worden afgelost, aangezien dit schip al sinds 11 februari in deze regio vaart. Dat was initieel als escorte van de kruiser Marshal Ustinov (Slavaklasse) samen met de Udaloyklasse torpedobootjager Vice-Admiral Kulakov.
Slagkracht
De komst van de Admiral Gorshkov in de Middellandse Zee is tevens een terugkeer naar een verhoogde slagkracht van het Russische eskader aldaar. Sinds het vertrek van de Slavaklasse-kruisergroepen van de Noordelijke en Pacifische Vloot is de slagkracht van het Russische eskader in het oostelijk deel van de Middellandse Zee ernstig afgenomen. De komst van twee korvetten uit de Steregushchyklasse van de Oostzee Vloot bracht een geringe toename van gevechtskracht met zich mee, maar dit was amper een fractie van wat de twee kruisergroepen met zich mee brachten.
De komst van de Admiral Gorshkov verhoogt deze gevechtskracht, zelfs met het vertrek van de Admiral Kulakov. De Zircon antischeepsraket is het eerste operationele hypersonische wapen dat ontplooid wordt in de Middellandse Zee. Rusland hoopt dat de hoge snelheid van de Zircon onderschepping door huidige luchtafweersystemen onmogelijk maakt. Indien zo, dan beschikt de Admiral Gorshkov over een wapen waarmee het in theorie de bovenhand heeft tegenover elk individueel NAVO oorlogsschip in het oostelijk deel van de Middellandse Zee. Op deze manier kan Rusland weer een geloofwaardige dreiging opzetten die NAVO-schepen er van moet weerhouden om zich naar de Zwarte Zee te begeven.
Hypersone dreiging geen hype
De huidige luchtverdediging van NAVO-schepen is niet ontworpen voor de verdediging tegen hypersone raketten. Weliswaar halen ballistische raketten ook hypersone snelheden, zij beschrijven een voorspelbare baan. Ook zullen hypersone raketten geen hypersone snelheden kunnen halen in de lagere (en dikkere) luchtlagen boven zee. Een jaar geleden sprak Marineschepen.nl Jeroen de Jonge van TNO voor een podcast-aflevering over hypersone dreiging. Een jaar eerder kwam dit eveneens aan bod over de plannen van de Europese Unie om een maritiem antwoord te vinden op onder andere hypersone wapens in de vorm van Twister.
Noordzee
Het vertrek van de Admiral Gorshkov vanuit haar thuishaven is tot op heden nog niet officieel aangekondigd. Echter op 2 januari werd rond 08u30 het AIS signaal van de vloottanker Kama uit de Kaliningradneftklasse opgevangen toen het schip zich uit de marinebasis van Murmansk begaf. Tankers uit de Kaliningradneft klasse werden eerder ook ingezet op langeafstandpatrouilles van Russische schepen en zijn geen vreemde verschijning in de Middellandse Zee.
Het eskader zal waarschijnlijk via de Nederlandse en Belgische interessegebieden in de Noordzee naar het zuiden gaan. De andere route, via de Atlantische Oceaan, ligt minder voor de hand.
Auteur: Frederik Van Lokeren Frederik schrijft als freelancer voor Marineschepen.nl sinds 2022. Hij was als logistiek officier bij de Belgische marine (2010-2017) o.a. eenheids- commandant van mijnenjager BNS Lobelia tijdens de onderhousdsperiode en Hoofd Logistieke Dienst van het M-fregat BNS Louise-Marie. Nu is Frederik manager in de Supply Chain Business Consultancy bij Moore Belgium. Verder volgt Frederik nauwgezet maritieme en amfibische ontwikkelingen op de voet, met een specifieke interesse in de Russische marine en Marine Infanterie.
