Voor de kust van Turkije is donderdag na een aanvaring een Russisch marineschip gezonken. Alle bemanningsleden van de Liman, een spionageschip, werden gered.
Een Momaklasse spionageschip in 1987. (Foto: PH2 DON KORALEWSKI, publiek domein)
In de Zwarte Zee, ongeveer 35km ten noorden van de Bosporus, kwam het spionageschip Liman (Momaklasse) in aanvaring met het vrachtschip Youzarsif H dat onder de vlag van Togo voer. De Liman raakte beschadigd onder de waterlijn, waarna het schip zonk. De 78 bemanningsleden konden het schip verlaten.
De globale positie van de aanvaring die door verschillende media is opgegeven, ligt precies op de rand van een afgrond in de Zwarte Zee. Daar duikt de zeebodem naar beneden van 100 meter naar een kilometer. Het is dus onzeker of het wrak van de Liman snel geborgen kan worden.
Het zal Rusland er alles aan gelegen zijn omdat te doen, want het schip had als taak het verzamelen van elektronische inlichtingen en communicatie van onder andere NAVO-eenheden. Het zogeheten ELINT-schip is een van de ooit negen schepen van de Momaklasse, dat eind jaren zestig tot begin jaren zeventig in dienst werd gesteld. De oude romp is dus een stuk minder interessant dan de geavanceerde apparatuur bedoeld om bijvoorbeeld radarsignalen van marineschepen en vliegtuigen te onderscheppen en analyseren. En die apparatuur is de afgelopen jaren met regelmaat verbeterd.
Project861M #???#?? BSF Moma-class AIG intelligence ship Liman has small structures aft for ELINT gear & a NEW radome similar to Kildin's pic.twitter.com/bKOub4ty2v
Dankzij de spotters in de Bosporus waar de Liman bij de passage naar de Middellandse Zee, het belangrijkste werkterrein, doorheen moest, vallen nieuwe apparatuur snel op. Op 21 oktober 2016 was de nieuwe bol te zien waar vermoedelijk geavanceerde ontvangstapparatuur in schuilgaat.
ELINT-schepen zijn al sinds jaar en dag een belangrijk onderdeel van de inlichtingenketen van eerst de Sovjet-Unie en later Rusland. Tijdens de Koude Oorlog werden deze schepen over de gehele wereld ingezet om de NAVO te bespioneren. Ook op de Noordzee waren deze inlichtingenschepen een bekend fenomeen.
De Liman heeft ook de nodige operaties gedaan. In 1977 opereerde het bijvoorbeeld voor de Afrikaanse kust waar de Sovjet-Unie wapens aan exporteerde. Tijdens de Kosovo-oorlog in 1999 werd het schip ingezet in de Adriatische Zee om informatie over NAVO-eenheden die aanvallen uitvoerden op de Federale Republiek Joegoslavië te verzamelen en tijdens de discussie rond de annulering van de verkoop van de Mistralklasse helikoptercarriers was de Liman actief voor de Franse kust.
Begin dit jaar keerde de Liman na 97 dagen in de Middellandse Zee terug naar de Zwarte Zee. Aangezien het schip door spotters sindsien niet meer in de Bosporus is waargenomen, was het spionageschip dit onderweg naar de Middellandse Zee voor een nieuwe inlichtingenmissie. Die eindigde echter voortijdig op de bodem van de Zwarte Zee.
Daarmee is al het spionagewerk nog niet ten einde. Zowel de Verenigde Staten als Rusland hebben in het verleden geprobeerd elkaars geheimen van de zeebodem te plukken.
