Twee Russische marine-oefeningen tegelijk in noordpoolgebied
Door: Frederik van Lokeren
Bericht geplaatst: 23-09-2023 | Laatst aangepast: 23-09-2023
In het begin van de week lanceerde de Russische marine twee onafhankelijke maritieme oefeningen in het noordpoolgebied. De Pacifische Vloot lanceerde de Finval 2023 maritieme oefening die speciaal werd opgezet voor het inoefenen van de bescherming van de Noordelijke Zeeroute. Tegelijk lanceerde de Noordelijke Vloot een vlootoefening in het kader van de jaarlijkse trainingscyclus met het oog op het beschermen van civiele infrastructuur in het noordpoolgebied.
De Russische Slavaklasse kruiser Varyag lanceert een P-1000 anti-scheepsraket. (Beeld: Russische marine)
Hoewel beide oefeningen los van elkaar gepland en uitgevoerd worden versterken ze elkaar en stuurt Rusland een duidelijk beeld dat het in staat is om maritieme macht in het noordpoolgebied te ontplooien.
De marine-oefening Finval 2023 startte op 18 september en is, zo meldt de Russische marine in een nieuwsbericht, erop gericht om de communicatielijnen langs de Noordelijke Zeeroute te beschermen. De oefeningen vinden plaats in de Tsjoektsjenzee en Beringzee alsmede op het Tsjoekotka schiereiland. De oefening wordt geleid door de commandant van de Russische Marine, admiraal N. Yevmenov.
Op de eerste dag van de oefening voerde de Pacifische Vloot een raketaanval uit tegen een gesimuleerde vloot die zich ten noordoosten van de Beringstraat bevond. De aanval werd uitgevoerd door de kruiser Varyag (Slavaklasse) die een P-1000 anti-scheepsraket lanceerde, de onderzeeboot Tomsk uit de Oscar II-klasse lanceerde een Granit anti-scheepsraket en mobiele Bastion anti-scheepsraketbatterijen lanceerden minstens eén Onyx anti-scheepsraket. Volgens Rusland troffen alle raketten hun aangewezen doelen.
As part of the Finval-2023 exercise, a strike was practiced against a conditional enemy ship approaching the border of Russia's territorial waters. The crew of the corvette Gremyashchiy fired Kalibr cruise missiles at a sea target located at a distance of over 300 km ?? MoD RF pic.twitter.com/3FH2f9prfH
Opvallend is hoe elk wapensysteem slechts eén missiele afvuurden wat doet vermoeden dat de Russische marine haar munitie tracht te conserveren.
Op dinsdag stond een luchtverdedigingsoefening op het programma waarbij twee MiG-31 interceptor gevechtsvliegtuigen de taak hadden om inkomende kruisraketten te onderscheppen. De MiG’s stegen op vanaf het vliegveld bij Anadyr en kregen de taak om vijandelijke kruisraketten te onderscheppen. Minstens twee kruisraketten werden voor deze oefening afgevuurd door een Russische onderzeeboot. De identiteit van de onderzeeboot werd niet meegedeeld door Russische media maar waarschijnlijk betrof het de Tomsk die de dag ervoor al betrokken was bij de Finval 2023-oefening.
Volgens de Russische zender Zvezda slaagde de MiG’s erin om de kruisrakketten uit de lucht te schieten met behulp van anti-luchtraketten. Beelden van de oefening toonden hoe minstens eén MiG drie anti-luchtraketten afvuurde.
Na afloop keerden beide MiG’s terug naar het vliegveld bij Anadyr.
Op woensdag vuurde het korvet Gremyashchy uit de gelijknamige klasse een Kalibr kruisraket af vanuit de Golf van Anadyr. Het doelwit was een gesimuleerd vijandelijk oorlogsschip dat zich op een afstand van 300 kilometer bevond.
Donderdag rapporteerden Russische media dat de Verenigde Staten de Finval 2023 oefening nauw op de voet volgde. De aanwezigheid van een P-8A Poseidon maritiem patrouillevliegtuig en het korvet Kimbal van de Amerikaanse kustwacht opereerde nabij de Russische schepen. Volgens de Russische media opereerde de Poseidon op 117 kilometer van de Russische schepen en weigerde de Amerikanen om te reageren op Russische waarschuwingen om het oefengebied te verlaten.
Standaard culminatie-oefening voor de Noordelijke Vloot
Eveneens op maandag startte de Noordelijke Vloot een reeks oefeningen als onderdeel van het jaarlijkse trainingsprogramma. Deze oefeningen zijn van hoge intensiteit aangezien de Russische marine aan het einde van de trainingscyclussen is beland alvorens het in de herfstperiode een nieuwe lichting dienstplichtigen laat inschepen. Normaal zullen tijdens de herfst ervaren dienstplichtigen de vloot verlaten om vervangen te worden door ruwe rekruten die vanaf nul getraind dienen te worden. In september 2022 vond een soortgelijke activiteit plaats bij de Noordelijke Vloot.
De oefeningen van de Noordelijke Vloot hebben geen eigen codenaam, een verdere bevestiging dat het hier over een culminatie-oefening gaat op het einde van het trainingsplan. De oefeningen richten zich op het beschermen van Russische eilanden in de Barents-, Kara- en Oost-Siberische Zee en hun civiele infrastructuur. De oefeningen staan onder het commando van Admiraal Alexander Moiseev, de bevelhebber van de Noordelijke Vloot.
Dinsdag werd een eerste serie van oefeningen uitgevoerd door mobiele Bastion anti-scheepsraketbatterijen gestationeerd op het eiland Kotelny. De batterij werd verwittigd van de aanwezigheid van een vijandelijk maritiem eskader en rukte uit om positie in te nemen op de aangewezen lanceerlocaties. De batterij moest onderweg het hoofd bieden aan een hinderlaag, opgezet door gesimuleerde vijandelijke special forces.
The Northern Fleet PR released video of recent AS Ex. Looks like K-560 «Severodvinsk» SSGN played a role of enemy forces. pic.twitter.com/rSf3GH3kIN
Eenmaal ter plaatse viel de batterij het gesimuleerde eskader aan door middel van gesimuleerde lanceringen. Het vijandelijke eskader bevond zich toen, op basis van de radarbeelden die door de Russische media werden getoond, op 300 kilometer ten noordoosten van Kotelny en bestond uit drie gesimuleerde contacten die naar het noordwesten voeren.
Woensdag werkte de Noordelijke Vloot twee luchtverdedigingsoefeningen af. De eerste oefening vond plaats in de Oostelijke Siberische Zee waar de torpedobootjager Vice-Admiral Kulakov (Udaloyklasse) een eskader van Russische schepen begeleidde. Vrijgegeven beelden van de oefening tonen hoe de torpedobootjager in contact staat met een Tu-95 lange afstandsbommenwerper. Het is niet duidelijk of de bommenwerper als een observatieplatform werkt of een vijandelijk doel simuleert. Beelden van de oefening tonen hoe de Vice-Admiral Kulakov haar 130mm kanonnen, AK-630 30mm verdedigingssystemen en luchtafweerraketten voor korte afstand inzet in deze oefening.
In de Barentszzee werkte de kruiser Marshal Ustinov uit de Slava klasse een gelijkaardige oefening af. Van deze oefening werden echter geen beelden of details vrij gegeven.
Daarnaast waren ook de Ka-27 anti-onderzeeboothelikopters van het maritieme helikopterregiment zeer actief over de Barentszzee. In samenwerking met het onderzeebootbestrijdingsschip Brest uit de Grisha-III klasse, speurden de Ka-27PS helikopters naar een nucleaire onderzeeboot waarvan de identiteit niet werd meegedeeld. De helikopters oefenden daarna ook de procedure voor het transfereren van medisch materiaal aan boord van de nucleaire onderzeeboot alsmede het uitvoeren van zoek- en reddingsoperaties langsheen de Noordelijke Zeeroute. Beelden van de bevoorrading van de onderzeeboot doen echter vermoeden dat de K-560 Severodvinsk aanvalsonderzeeboot uit de Yasen-klasse bij deze oefening betrokken was.
Ook Spitsbergen krijgt speciale Russische aandacht, blijkt uit deze reportage van Nieuwsuur.
Commentaar – Arctic krijgt prioriteit
Hoewel beide oefeningen van de Noordelijke en Pacifische Vloot afzonderlijk verlopen en via een afzonderlijke planning tot stand zijn gekomen, ziet men dat beide oefeningen elkaar versterken en duidelijk maken dat de Russische marine sterk aan het inzetten is op het noordpoolgebied.
De activiteit die we momenteel zien, ligt in lijn met de nieuwe Russische maritieme doctrine de prioriteit nog altijd legt bij het noordpoolgebied maar daarnaast de Pacifische Oceaan als tweede belangrijkste regio voor de Russische marine identificeert. De Finval 2023-oefening bevestigt nogmaals dat de Pacifische Vloot meer en meer een rol speelt in het beschermen van Russische belangen in het noordpoolgebied door meer actief te worden nabij de Bering Straat, hierbij de toegang tot het noordpoolgebied van de Pacifische zijde dominerend.
Eerder was de Pacifische Vloot al actief nabij de Beringstraat samen met de Chinese marine. Toen opereerde een eskader van elf oorlogsschepen nabij de kust van Alaska. De Amerikaanse reactie op deze activiteit omvatte de inzet van vier Amerikaanse torpedojagers (USS John S. McCain, USS Benfold, USS Chung-Hoon en USS John Finn) en een P-8A Poseidon maritiem patrouillevliegtuig om de Russisch-Chinese schepen in de gaten te houden.
Auteur: Frederik Van Lokeren Frederik schrijft als freelancer voor Marineschepen.nl sinds 2022. Hij was als logistiek officier bij de Belgische marine (2010-2017) o.a. eenheids- commandant van mijnenjager BNS Lobelia tijdens de onderhousdsperiode en Hoofd Logistieke Dienst van het M-fregat BNS Louise-Marie. Nu is Frederik manager in de Supply Chain Business Consultancy bij Moore Belgium. Verder volgt Frederik nauwgezet maritieme en amfibische ontwikkelingen op de voet, met een specifieke interesse in de Russische marine en Marine Infanterie.
