Rusland gaat het bijna failliete Venezuela te hulp schieten met een lening ter waarde van miljarden dollars. In ruil daarvoor wil het Kremlin toegang tot de marinehavens van Venezuela. Dat blijkt uit documenten van het Russische Ministerie van Defensie. Een dergelijke overeenkomst zou Russische marineschepen op een korte afstand van de Nederlandse marinebases in het Caribisch gebied brengen.
Een kruiser van de Kirovklasse op een archieffoto. Ook dit schip zou toegang tot Venezuela moeten krijgen als het aan Rusland ligt. (Foto: Amerikaanse marine)
De problemen in Venezuela, dat zo'n 30 km ten zuiden van Aruba ligt, blijven maar toenemen. Het Zuid-Amerikaanse land verkeert in een grote financiële crisis en de Venezolaanse president Nicholas Maduro heeft daarom opnieuw de hulp ingeroepen van zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin. Vorige maand werd bekend dat de twee landen afspraken willen maken voor nieuwe leningen aan Venezuela.
Grote schulden
De samenwerking tussen de twee landen is niet nieuw, beide landen zijn al geruime tijd politieke bondgenoten. In betere tijden kocht Venezuela bovendien grote hoeveelheden Russische wapens en eerder werden samenwerkingen beklonken op gebied van olie. Naarmate de problemen in Venezuela groter werden, veranderde de relatie van min of meer gelijkwaardig naar een ongelijkwaardige met een afhankelijk Venezuela. Volgens de New York Times heeft Rusland de afgelopen drie jaar meer dan tien miljard dollar geleend.
Nu zou de overeenkomst gaan over drie miljard dollar. De Venezolaanse staatsschuld zou echter al 120 miljard dollar bedragen.
Invloed met militair steunpunt
De Russische hulp is echter niet gratis. In 2014 zei de Russische Minister van Defensie Sergei Shoigu al dat Rusland op zoek is naar permanente bases om de Russische belangen te kunnen beschermen. Landen als Vietnam, Cuba, Nicaragua, Seychellen en Singapore werden genoemd, inclusief Venezuela.
Een deal met het laatst genoemde land is nu binnen handbereik. Uit een PDF op de Russische staatswebsite prova.gov.ru blijkt dat het Russische Ministerie van Defensie een overeenkomst wil sluiten met Venezuela voor toegang van Russische marineschepen. Het document is op 9 november gepubliceerd.
In de overeenkomst staat dat Rusland met maximaal drie marineschepen (uitgezonderd tijdens gezamenlijke oefeningen) toegang wil tot de Venezolaanse havens. De bezoeken zouden een maximale duur hebben van 15 dagen en ten minste 10 werkdagen vooraf worden aangemeld. Verder staat in de overeenkomst dat de Russische marineschepen er gerepareerd en bevoorraad mogen worden. Daarnaast mogen de Russische bemanningsleden passagieren.
De overeenkomst is alleen ondertekend door de Russische Minister van Defensie, Venezuela is nog niet akkoord. Beide landen willen de schuldendeal voor 15 november sluiten. Dan wordt mogelijk ook deze overeenkomst beklonken.
De Russische eisen in de overeenkomst doen sterk denken aan de afspraken die de Sovjet-Unie maakte (of wilde maken) met landen aan de zuidkant van de Middellandse Zee. De Sovjet-Unie zocht decennialang toegang tot havens in die regio om invloed in de regio te kunnen uitoefenen. Met onder andere Egypte werd een soortgelijke overeenkomst gesloten, de Sovjets werden echter na een paar jaar het land uit gegooid. Onlangs slaagde Rusland er eindelijk in om vaste voet aan land te krijgen met een eigen basis in Syrië.
Militair steunpunt in Caribische achtertuin
Militaire steunpunten zijn niets nieuws. Rusland, China en bijvoorbeeld Groot-Brittannië hebben meerdere marinebases buiten hun eigen land. In dit geval is het extra interessant omdat de Venezolaanse havens in de Amerikaanse achtertuin liggen en vooral in het Caribisch gebied, op steenworp afstand van Aruba, Curacao en Bonaire. Er komt een grote nieuwe speler in het Caribisch gebied.
