Half oktober voer het nieuwe Russische onderzoeksschip Evgeniy Gorigledzhan de Noordzee in voor de eerste reis na indienststelling. Gedurende enkele dagen lijkt het te zijn gevolgd door Zr.Ms. Holland, maar verder bleef het stil rond het schip. Afgelopen weekend meldde het schip zich weer in het publieke domein bij het binnenvaren van een haven. Dat was echter niet zomaar een haven, maar de thuisbasis van de Russische spionageschepen: Olenya Guba, bij Moermansk.
AIS van Evgeniy Gorigledzhan afgelopen zaterdag in Olenya Guba. (Bron: Marinetraffic.com)
Volgens de AIS-gegevens van het Evgeniy Gorigledzhan, voer het schip afgelopen zaterdagochtend de haven van Olenya Guba binnen. Alleen een dicht wolkendek verhindert bevestiging per satellietbeeld. De Gorigledzhan bevindt zich in Olenya Guba in passend gezelschap. Het is de thuishaven van Russische speciaal aangepaste onderzeeboten en spionageschepen, die vallen onder het militaire Russische directoraat van onderwateronderzoek GUGI. Ook de Gorigledzhan maakt deel uit van GUGI.
Tal van spionage-eenheden opereren vanuit deze bases, bijvoorbeeld de aangepaste Delta IV-klasse onderzeeboot Podmoskovye en het meest geavanceerde spionageschip Yantar. De Podmoskovye (174 meter lang) kan mini-onderzeeboten vervoeren die op grote diepte op de zeebodem kunnen werken. Over de Yantar zo meer.
Terug naar de Gorigledzhan. Dat schip is gebouwd in Kaliningrad aan de Oostzee en deed daar ook de proefvaart. Op 16 oktober, kort na de indienststelling, verliet de Gorigledzhan de Oostzee. Het Russische schip, dat onder andere op internet te volgen was dankzij AIS, boog na het ronden van Denemarken echter af naar het zuiden en zette koers richting de Noordzee.
In de vroege ochtend van 18 oktober lijkt Zr.Ms. Holland, gebaseerd op AIS, een schip op te pikken dat vanuit de Exlusieve Economische Zone (EEZ) van Denemarken naar het zuiden voer. Het Nederlandse patrouilleschip voer tot in de Britse EEZ (maar nog steeds in internationale wateren), waar het op de 19e voornamelijk rondjes voer. Ook andere marineschepen zijn ter plaatse, evenals een Canadees en Brits maritiem patrouillevliegtuig.
Waar de schepen voeren, niet ver van een windmolenpark, ligt de gaspijpleiding INterconnector tussen België en Engeland.
Na de 20e is het stil rond de Gorigledzhan, tot afgelopen zaterdag dus. Maar het Ministerie van Defensie wilde ook afgelopen maandag geen verdere informatie verschaffen.
De Yantar. (Foto: Russische marine)
Yantar laat zich zien
Het bekendste spionageschip van de Rusland, de Yantar, was de afgelopen periode ook op pad. Op satellietbeelden in de afgelopen maanden is de Yantar niet te zien in Olenya Guba. Waar het schip was, was onbekend tot Noorse journalisten van NRK, de Noorse publieke omroep, gisteren bekendmaakten dat de Yantar op maandag 11 september achttien uur lang het Noorse onderzoeksschip Kronprins Haakon had gevolgd.
Volgens NRK maakt het schip ieder jaar zo'n reis naar dit gebied "om onder andere de apparatuur die hier de eigenschappen van het Arctische zoetwater meet, te controleren."
De Kronprins Haakon was in het zeegebied tussen Groenland en Spitsbergen (internationale wateren) toen de Yantar opdook, gevolgd door een Noors kustwachtschip. De Yantar naderde de Kronprins Haakon tot enkele honderden meters en week vervolgens nauwelijks van de zijde van het schip van het Noorse poolinstituut. Als de Kronprins Haakon stopte, deed de Yantar dat ook. De kapitein van het Noorse schip had dit niet eerder meegemaakt, de bemanning en onderzoekers van het Noorse schip beschreven de gebeurtenis volgens NRK als "beangstigend", "provocerend" en "onnodig".
In de vroege ochtend van 12 september voer de Yantar weer weg.
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
