De vijf olietankers die vorige week uit Iran vertrokken zijn bijna bij Venezuela. De spanning rond de kwestie liep even op, want de Verenigde Staten dreigden met maatregelen als de tankers Venezuela zouden bereiken, Venezuela zei eerder marineschepen te sturen en Iran dreigt met represailles als de VS de hulp aan Venezuela blokkeert. De verwachting is dat het eerste schip zondag de Economische Exclusieve Zone van Venezuela zal binnenvaren, maar vannacht Nederlandse tijd zou het eerste Venezolaanse marineschip zich bij de eerste tanker voegen.
Update maandag 25 mei: De eerste tanker, de Fortune, is vandaag aangekomen in Venezuela. Het schip werd begeleid door de Venezolaanse marine. De vier andere tankers volgen de komende dagen.
De Guaiquerí. De eerste van een klasse patrouilleschepen met moderne sensoren (Thales SMART-S Mk2 en Tacticos software) en uit te rusten als een goed bewapend korvet. Ontworpen en gebouwd door Navantia. (Foto: barracuda/ Wikimedia Commons - CC-BY-SA-3.0)
Van de vijf tankers die ruim een week onderweg zijn, is de Fortune de eerste. Vannacht (Nederlandse tijd) zou het Venezolaanse patrouilleschip Yekuana (Guaiqueríklasse) ten noorden van Trinidad en Tobago rendez-vous te gaan maken met de Iraanse tanker Fortune, dat meldt de Venezolaanse zender Telesur dat bovendien beelden laat zien van het schip. Het goed ingevoerde Twitter-account ConflictsW twijfelt niet aan de informatie, al is de AIS-zender al een paar dagen uit. De Guaiquerí is ook in genoemde wateren, maar dat patrouilleschip heeft eveneens al een paar dagen geen positie doorgegeven. Ook over de positie van de Amerikaanse marineschepen in de regio is weinig recente informatie, maar het heeft er alle schijn van dat zij op afstand blijven. De komende dagen zullen meer tankers arriveren. Behalve door schepen, zullen vliegtuigen de tankers ook begeleiden.
Olie voor goud
Geen land beschikt over een grotere hoeveelheid oliereserves dan Venezuela, maar daar heeft het land momenteel weinig aan. Slecht onderhoud en sancties die het land waren opgelegd, zorgen er voor dat de olie voorlopig in de grond blijft. Om te voorkomen dat het toch al in moeilijkheden verkerende land helemaal tot stilstand komt, is er olie van buitenaf nodig en Iran, dat ook zware sancties is opgelegd, wilde die graag leveren. De vijf tankers die het land nu naar Venezuela heeft gestuurd geeft het land heel even lucht, maar ook moeilijkheden.
De Verenigde Staten zien de Iraanse levering als een overtreding van de internationale sancties. Vorige week donderdag, kort nadat bekend werd dat de schepen onderweg waren, had een bron in het Witte Huis tegen persagentschap Reuters gezegd dat Washington "kijkt naar maatregelen" tegen de plannen van Venezuela om olie te kopen met goud. Iran was er snel bij om de VS te waarschuwen de schepen geen strobreed in de weg te leggen. Dat werd vanochtend nog eens herhaald. De Iraanse president Rouhani dreigde de VS met vergeldingsacties als Amerika "problemen zou veroorzaken".
Welke maatregelen de VS overweegt of overweegde is niet bekend, maar de kans is groot dat het om nieuwe sancties gaat. Al zijn er extra Amerikaanse marineschepen in de buurt. Zo is eerder deze week het Littoral Combat Ship (LCS) USS Detoit in de richting van Venezuela gevaren. De VS had op dat moment al extra marineschepen en vliegtuigen in het gebied. Eind april stuurde het Pentagon destroyers, kustwachtschepen, zeker een LCS, drones en een P-8 marinepatrouillevliegtuig naar de regio, vanwege een door de coronacrisis verwachte toename van drugstransporten.
In ieder geval zijn de Arleigh Burkeklasse destroyers USS Lassen, USS Preble en USS Farragut in de Caribische Zee, plus dus USS Detroit.
Zr.Ms. Karel Doorman is momenteel afgemeerd voor een logistieke stop te Curaçao.
Video of Venezuelan navy ships training and Grad and Smerch live fire drills on Isla Orchila, Smerch artillery appears to have been firing at a stationary tanker used as a target off the coast #Venezuelapic.twitter.com/bgJ3sl9XOd
Show of force
Venezuela neemt het zekere voor het onzekere en maakte gisteren bekend dat Venezolaanse marineschepen de vijf tankers gaan begeleiden zodra ze in de Economische Exclusieve Zone (EEZ) van Venezuela komen. Waarschijnlijk niet geheel toevallig werd gisteren door Venezuela een filmpje verspreid van militair materieel op het onbewoonde, gemilitariseerde eiland La Orchilla. Russische BM-21 Grad en BM-30 Smerch artilleriesystemen vuurden op een oefendoel, een afgedankte tanker die voor de kust was neergelegd. Maduro benadrukte later dat het een uiterst precies wapen was.
Desondanks is in de beelden te zien dat een groot aantal van de (ongeleide) raketten hun doel missen. Niet veel later waren er berichten op social media dat de tanker niet tot zinken was gebracht ondanks de barrage aan artillerievuur.
Overigens waren de genoemde wapensystemen (of een deel daarvan) naar alle waarschijnlijkheid door de Venezolaanse marine met landingsschip Los Roques (gebouwd door Damen), begeleid door patrouilleschip Guaiquerí, naar het eiland gebracht.
De Guaiquerí bleef de afgelopen dagen in de buurt van het eiland, net als het landingssschip. Een ander patrouilleschip van de Guaiqueríklasse zou nu dus de Fortune gaan ontvangen. De begeleiding is overigens vooral voor de vorm, het schip kan zichzelf, laat staan een tanker, beschermen tegen een aanval van een LCS of destroyer. Het hoofdwapensysteem van de Venezolaanse patrouilleschepen is een 76mm kanon.
Als de tankers echter daadwerkelijk in Venezuela afmeren, hebben Iran en Venezuela hun eerste doel gehaald. De vraag is dan hoe de VS, na overtreding door de twee landen, gaat reageren.
