Defensie zal de komende jaren fors extra budget krijgen, zoals eerder werd aangekondigd en nu ook op Prinsjesdag blijkt uit de Miljoenennota. Voor verschillende materieelprojecten is (noodgedwongen) meer budget, een voorbeeld is het Combat Support Ship. Dat schip zal toch worden voorzien van wapensystemen en radars.
Een vroege versie van het Combat Support Ship waar het kanon en de radar op stonden. Deze zijn er later om budgettaire redenen af gehaald. Ze komen toch terug. (Beeld: DMO)
Momenteel is het Combat Support Ship (CSS) Den Helder in aanbouw op de werf van Damen in Roemenië. Aanvankelijk zou het nieuwe bevoorradingsschip voorzien worden van een kanon en Goalkeeper ter verdediging tegen inkomende raketten. Ook een NS-100 radar van Thales stond in de tekeningen. Maar in 2019 werd besloten deze systemen te schrappen omdat het schip duurder bleek dan eerder verwacht door de Defensie Materieel Organisatie (DMO).
Toch meer budget CSS
De Defensienota leek te zwijgen over aanpassing van het budget van het CSS om die systemen toch mogelijk te maken. In het Defensie Projecten Overzicht, dat vandaag verscheen, wordt echter gemeld dat het CSS meer budget krijgt "als gevolg van de extra investeringen uit de Defensienota 2022". Het gaat dan om "onder meer een zelfverdedigingscapaciteit tegen antischipraketten door middel van een Close-in Weapon System (CIWS), een rondzoekradar en systemen voor elektronische oorlogvoering."
Om welke systemen het gaat, meldt het projectoverzicht dus niet. Behalve de eerder genoemde radar was een Goalkeeper zichtbaar, evenals een 76mm kanon van Leonardo. Het CIWS dat de Koninklijke Marine in gebruik heeft sinds de jaren '80 is de Goalkeeper. Dat systeem wordt echter vervangen door een nieuw CIWS in de vorm van een RAM, een kanon met geleide munitie en een Thales Pharos-radar. Laatstgenoemde radar is op de publiek gemaakte illustraties niet zichtbaar geweest.
Zeker is dat de Rotterdam, Johan de Witt en Karel Doorman de Vigile D krijgen als systeem voor Elektronische Oorlogvoering. Mogelijk dat DMO ook dit systeem voor ogen heeft voor het CSS. Maar er zijn ook andere bedrijven, zoals Elbit, die dergelijke systemen hebben aangeboden.
Raketten en ASWF
Voor de fregatten is Defensie al enige tijd op zoek naar een systeem dat de oude Harpoon-antischipraketten gaat vervangen. Defensie verwacht eind dit jaar, begin volgend jaar een contract te ondertekenen. Normaliter betekent dat, dat dit najaar een keuze wordt gemaakt en na de bezwaartermijn het contract getekend wordt. Er zijn nog meerdere raketten in de race, waaronder de RBS15 Mk 4 van Saab, Gabriel V/ Blue Spear van IAI en de Naval Strike Missile van Kongsberg.
Het project voor de vervanging van de M-fregatten is in een nieuwe fase beland. DMO heeft de offertes van de twee grootste leveranciers ontvangen en buigt zich daar nu over. Na prijsonderzoek door de Auditdienst Rijk, volgen contractonderhandelingen, zo meldt Defensie. Uit deze meest recente informatie wordt ook iets meer duidelijk over waarom de ASW-fregatten groter moeten. "Uit de extra
informatie die in de D-fase beschikbaar kwam, blijkt dat
de eisen voor onderwatergeluid, schok, temperatuur en
stabiliteit een grotere invloed hebben op de maatvoering
en het gewicht dan aanvankelijk werd verwacht." Dergelijke eisen kunnen bijvoorbeeld zwaardere deuren en schotten, meer ruimte voor luchtbehandelingssystemen of meer systemen met schokdemping betekenen. Het schip moest daardoor groter worden, om ook later nog ruimte te bieden voor eventuele moderniseringen en uitbreidingen. Begin 2023 wordt de D-brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Hier zal ook meer in staan over de kosten, want die zijn gestegen. Ondertussen belooft DMO met België nauw contact te houden over de besluitvorming en kosten.
De SMART-L MM/N (ook SMART-L ELR) genoemd, te herkennen aan de blokjes in plaats van strepen van de oude SMART-L, maar is wel een volledig nieuwe radar. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
SMART-L MM/N gaat ook ruimteobjecten detecteren
De Thales SMART-L MM/N die oorspronkelijk bedacht is als radar om ballistische raketten in de ruimte te kunnen detecteren (en daarom 2.000 km ver kan kijken), wordt aangepast om ook andere objecten in de ruimte te kunnen zien. Ook de SMART-L MM van de luchtmacht krijgt deze taak. Beide radars zullen dan ruimteobjecten kunnen spotten en dreigingen voor satellieten in de gaten houden, zo staat in de Defensiebegroting.
Medio 2023 staat weer een belangrijke test voor de SMART-L MM/N als onderdeel van het raketschild op het programma. De nieuwe radar die ballistische raketten kan detecteren en op de Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF'en) wordt geïnstalleerd, is na de laatste Formidable Shield in 2021 Initial Operational
Capable verklaard. Volledig operationeel is het systeem als de nieuwe radar en alle bijbehorende systemen door alle spreekwoordelijke hoepels zijn gesprongen in 2023. De SMART-L MM/N is nu op drie LCF'en geplaatst: Zr.Ms. De Zeven Provinciën, Zr.Ms. Tromp, Zr.Ms. De Ruyter. De Evertsen krijgt de radar nadat het nieuwe kanon is geïnstalleerd.
