Marineschepen.nl
 
   
 

Nieuwe onderzeeboten vertraagd, Defensie: '2028 niet realistisch'


Door: Jaime Karremann
Bericht geplaatst: 27-10-2021 | Laatst aangepast: 27-10-2021


Het huidige vervangingsproject van de vier Walrusklasse-onderzeeboten gaat langzamer dan Defensie had verwacht, laat demissionair minister van Defensie Henk Kamp vandaag aan de Tweede Kamer weten. Het programma wordt bovendien doorgelicht. De planning moet "substantieel worden aangepast".

Walrus
Onderzeeboot van de Walrusklasse gaat onder water nabij Den Helder. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

De vervanging van de onderzeeboten is formeel van start gegaan in 2015 (maar eigenlijk in 2013) en momenteel zijn er drie werven in de race: Naval Group (met IHC), Saab (met Damen) en tkMS. Met deze drie is Defensie begin van dit jaar de 'dialoogfase' gestart waarin de werven uiteenlopende vragen zijn gesteld. Dit eerste deel van de dialoogfase liep van 8 februari tot en met 17 juni 2021. De start van het tweede deel in september, is uitgesteld tot december.



De werven waren niet gewend om dergelijke diepgaande vragen te beantwoorden, zo staat in de Kamerbrief van Kamp, bovendien hadden de werven meer tijd nodig om vragen te beantwoorden. Omdat Defensie daarnaast niet aangeeft welke zaken voor het ontwerp het belangrijkst zijn, kan de werf aan de hand van deze dialoog ook het eigen ontwerp niet goed aanpassen aan de eisen van Defensie. Tot slot bleek dat Defensie meer tijd nodig heeft "om de informatie van de werven goed te kunnen analyseren".

Defensie verwacht dat de contractondertekening, voorzien voor eind 2022, "onhaalbaar" is, zo staat op Defensie.nl. Wat de oorzaak is, is volgens Defensie nog niet helder: "Waar dit door komt en hoeveel extra tijd nodig is, wordt nog nader in kaart gebracht. Duidelijk is al wel dat de planning substantieel moet worden aangepast."

Uit de brief blijkt dat ook de komst van de eerste nieuwe boot in 2028, niet gehaals kan worden: "Voorts moet mede naar aanleiding van informatie van de kandidaat-werven tijdens de eerste dialoogronde worden geconcludeerd dat het niet langer realistisch is om uit te gaan van de eerder gemelde contractondertekening eind 2022, vervanging van de onderzeebootcapaciteit vanaf 2028 en uitfasering van de Walrusklasse vanaf uiterlijk eind 2031."

Eerder moest de eerste nieuwe onderzeeboot in 2025 in dienst worden gesteld.



Nog langer dan tien jaar doorvaren met Walrussen
De vertraging is een flinke tegenvaller voor de Onderzeedienst. De huidige Walrusklasse-onderzeeboten zijn momenteel al de oudste operationele onderzeeboten in de Nederlandse geschiedenis. Deze zouden vanaf 2028 worden vervangen. De marine wil de overgang van de oude en nieuwe boten uiteraard zo soepel mogelijk laten verlopen, zodat ook aan de "nationale en NAVO-doelstellingen kan worden voldaan", schrijft Kamp. De minister benadrukt dat Defensie werkt aan een stappenplan voor de overstap van oud naar nieuw, die in 2022 met de Kamer zal worden gedeeld. Het kan zomaar zijn dat de huidige boten nog langer dan tien jaar moeten doorvaren: "Voor een integrale risicoafweging en planning is inzicht nodig in de financiële en operationele risico’s van langer doorvaren met de Walrusklasse onderzeeboten in de jaren na 2031."

De Zeeleeuw is in 2030 veertig jaar in dienst.

Onverwacht? - commentaar
Hoewel Kamp in zijn brief laat weten dat de vertraging onverwachts komt, moet het bericht van Defensie bij lezers van Marineschepen.nl herkenbare elementen bevatten. Defensie onderzoekt momenteel de oorzaak van de vertraging en houdt het project tegen het licht om er lering uit te trekken, maar triest genoeg is in de afgelopen jaren op Marineschepen.nl door experts van buiten (en binnen) Defensie gewezen op de grote kans op vertraging. Overigens heeft Defensie zelf ook vermeld dat er risico's en onzekerheden aan de planning hingen.

De risico's zijn echter juist groter geworden door de opzet van het vervangingsprogramma die sterk afwijkt van het reguliere traject. Er wordt weleens gevreesd voor een 'nieuw ontwerp onderzeeboot' vanwege de risico's en vertraging, maar met het 'nieuwe ontwerp van het vervangingsprogramma' mocht duidelijk wel worden geëxperimenteerd.

Belangrijk punt is de dialoog met drie werven, in plaats van een dialoog met één werf. In eerdere artikelen is al aangegeven dat juist door met meerdere werven te praten, de werven minder snel het achterste van hun tong laten zien. Ze zijn minder bereid om informatie te delen als ze niet zeker weten dat ze gekozen worden, want je weet nooit waar die kennis blijft.

Daarnaast is er lang kritiek geweest vanuit de werven op Defensie dat de eisen niet bekend waren. Defensie heeft vorig jaar wel eisen gedeeld, maar dat was voor een boot die op alle onderwerpen 100 punten scoorde. Defensie heeft, zoals uit de Kamerbrief blijkt, nog geen prioriteiten bekend gemaakt. Als er een werf wordt gekozen waarmee samen een ontwerp wordt gemaakt of aangepast, dan is de werf geneigd meer te vertellen als partner, maar ook meer vragen te stellen en samen tot een ontwerp te komen.
Er is echter niet voor één werf gekozen uit vrees dat de kosten hoog oplopen, terwijl dat voor andere projecten waar DMO meer ervaring in heeft, wel is gedaan.

Drie werven is drie keer meer informatie, DMO moet al die data uit diepgaande vragen wel kunnen beantwoorden. Daar is dus meer tijd voor nodig "dan gehoopt". DMO is weliswaar gegroeid op gebied van kennis en personeel, maar er werd al gevreesd dat DMO onvoldoende capaciteit heeft, want zo groot als DMKM was is de huidige inkoop- en ontwerporganisatie niet. En in die tijd sprak DMKM ook met slechts één werf.

Dat 2028 onhaalbaar is, kan ook geen verrassing zijn. Dat zou een Olympisch record vereisen van zowel DMO als de bouwer.

Het is jammer dat uitgerekend het vervangingsproject onderzeeboten hinder ondervindt van bureaucratische experimenten. Helaas is deze vertraging niet echt onverwacht. Het project is nog niet verloren en gelukkig gaat Defensie op zoek naar verbetering: "Ook wordt gekeken hoe kennis en capaciteit het best kunnen worden ingezet om het vervolg van het programma beter te laten verlopen."

Marineschepen.nl heeft begrepen dat Kamp in de relatief korte tijd dat hij minister zal zijn, speciale aandacht heeft voor dit vervangingsproject. Dat zou positief kunnen uitpakken.



Nieuwsuur 9 december 2019 over dialoog met drie werven. (Bron: Nieuwsuur)

De reeks met zorgen over het onderzeebootprogramma
1. Onderzeeboten van de plank

2. Gaat de Nederlandse industrie wel aan boord

3. Waarom er in 2028 geen nieuwe boten zijn

4. Toren van bureaucratie





comments powered by Disqus


Marineschepen.nl
Contact

Over deze site

Privacy

Adverteren
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram
Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Nieuwsoverzicht

Gerelateerde artikelen

Meer risico's door gesprek 3 werven