Vier artefacten van Nederlandse marineschepen die in 1942 zonken in de Javazee, zijn terug naar Nederland gebracht. In de Javazee is op de wraklocaties gezocht naar restanten van de tot zinken gebrachte kruisers Hr.Ms. Java en Hr.Ms. De Ruyter en torpedobootjager Hr.Ms. Kortenaer. Bij het opduiken zijn een granaathuls en een wijnfles van de Java gevonden. Van de Kortenaer werd een granaathuls en een afsluiter opgevist.
Model van de kruiser Hr.Ms. Java. (Foto: Koninklijke Marine/ NIMH)
De artefacten zijn nu in handen van Nederland door een expeditie van het Karel Doorman Fonds in 2016. Zij kwamen bij deze expeditie tot de conclusie dat er weinig meer over was van de scheepswrakken in de Javazee.
Vermoedelijk zijn de wrakken illegaal geborgen door andere partijen, omdat het ijzer en staal ervan nog altijd waarde vertegenwoordigt. Inmiddels heeft de Indonesische regering de locaties beschermd verklaard, zodat deze als herinneringsplek blijven bestaan.
Omdat de scheepswrakken zelf dus grotendeels verdwenen waren, werd de focus verlegd op het vinden van kleinere voorwerpen en zo vond men de vier artefacten. De artefacten worden tentoongesteld in het Marinemuseum in Den Helder, zo laat Defensie weten.
Een van de gevonden granaathulzen. (Foto: Defensie)
Daarvoor zijn de granaathulzen, de wijnfles en de afsluiter eenmalig te zien bij een herdenking ter gelegenheid van het feit dat de Slag in de Javazee exact 80 jaar geleden plaatsvond. Deze herdenking vindt vandaag in de aanwezigheid van nabestaanden van de slachtoffers, plaats in Den Haag.
De Slag in de Javazee
De Slag in de Javazee was een grote zeeslag van de geallieerden tegen de Japanse marine. De Nederlandse schout-bij-nacht Karel Doorman voerde het commando over het geallieerde eskader dat, naast de Nederlandse schepen, bestond uit Amerikaanse, Britse en Australische kruisers en torpedobootjagers.
Het doel van de operatie was om een Japanse invasie van Java te voorkomen. Het eskader slaagde hier echter niet in. 915 Nederlandse bemanningsleden kwamen om het leven, waaronder Karel Doorman zelf. Voor Nederland betekende het eveneens het einde van een zelfstandig opererende marine tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Voor Japan was de Slag in de Javazee juist uiterst succesvol en het moment dat de Japanse aanval op Europese koloniën was geslaagd. Hierdoor had Japan vanaf dat moment volledige controle over alle wateren rond Oost-Azië.
