Vier kandidaten als mogelijke opvolger Australische fregatten
Door: Frederik van Lokeren
Bericht geplaatst: 06-06-2024 | Laatst aangepast: 06-06-2024
Australië plant de aankoop van maar liefst elf nieuwe fregatten die gezamenlijk met een andere maritieme partner ontwikkeld en gebouwd zullen worden. De nieuwe fregatten dienen om de verouderde schepen uit de Anzac-klasse te vervangen die in de jaren 1990 en 2000 in dienst kwamen.
Een fregat van de Mogamiklasse uit Japan. (Foto: Japanse marine)
Gedetailleerde specificaties voor de nieuwe fregatten zijn nog niet bekend en deze zullen vermoedelijk pas verder in het jaar meegedeeld worden. Bekend is wel dat de nieuwe fregatten een nadruk dienen te hebben op onderzeebootbestrijding. Zo moeten de fregatten een helikopter met zich mee kunnen dragen en in staat zijn om lichte torpedo's af te vuren, verder moeten zij een luchtverdedigingscapaciteit hebben en in staat zijn om doelwitten op zee en op land aan te vallen.
De aanbesteding van de nieuwe schepen moet snel verlopen aangezien het eerste schip reeds tegen 2029 operationeel dient te zijn. Om snelheid te behouden, zouden de eerste drie schepen gebouwd worden op de scheepswerf van de gekozen ontwerper. De andere schepen worden daarna gebouwd op de Henderson scheepswerf in het westen van Australië.
Vier verschillende landen zijn geselecteerd om een voorstel voor de nieuwe fregatten te doen. De geselecteerde schepen zijn de Japanse Mogamiklasse van Mitsubishi Heavy Industries, de Duitse MEKO A-200-klasse van tkMS, de ALFA 3000-klasse van de Spaanse scheepsbouwer Navantia en de Zuid-Koreaanse Daegu-klasse van Hyundai Heavy Industries.
Mogamiklasse
De Mogamiklasse is een reeks van 24 multimissiefregatten uitgerust met stealtheigenschappen die door Mitsubishi Heavy Industries werd ontworpen en gebouwd. De fregatten zijn 133 meter lang, 16 meter breed en hebben een waterverplaatsing van 5.500 ton. De schepen zijn in staat om meer dan 30 knopen te varen en vereisen een kleine bemanning van slechts 90 personen.
De bewapening van deze schepen bestaat uit een 127mm kanon op de boeg, 16 Mk-41 verticale lanceercellen, twee lanceerinstallaties met elk acht Type-17 antischeepsraketten, een SeaRAM luchtafweergeschut en Type 12 torpedo's. De hangaar is groot genoeg voor een SH-60L onderzeebootbestrijdingshelikopter in te plaatsen. Daarnaast beschikken deze fregatten over ontmijningsapparatuur en kunnen ze worden ingezet als moederplatform voor verschillende opporvlakte- en onderwaterdrones.
Het eerste fregat dat in dienst werd gesteld was JS Kumano op 22 maart 2022, gevolgd door JS Mogami op 28 april 2022. Deze schepen zijn gloednieuw en leunen dus sterk op de meest recente maritieme technologie.
De Mogamiklasse wordt gebouwd in twee series van elke twaalf schepen. De fregatten die in de tweede serie worden gebouwd zullen een verbeterde versie zijn alhoewel er momenteel nog geen sprake is dat de fregatten uit deze tweede reeks een aparte subklasse zullen vormen.
Japan zou de ontwikkelde variant uit de tweede serie gebruiken als basisplatform om de schepen voor de Australische marine te ontwikkelen.
(Foto's van links naar rechts: Japanse marine, tkMS, Navantia en Zuid-Koreaanse marine, tabel door: Frederik Van Lokeren/ Marineschepen.nl)
MEKO-A-200-klasse
De MEKO-klasse is een familie van multipurposefregatten die door de jaren heen steeds verder ontwikkeld is en succesvol aan meerdere landen verkocht werd. Deze schepen vinden hun oorsprong met de MEKO 360-variant die in 1981 voor Nigeria werd gebouwd. Andere landen die MEKO fregatten kochten zijn Argentinië, Turkije, Portugal, Griekenland, Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid Afrika, Maleisië, Polen, Duitsland, Algerije, Israël, Brazilië en Egypte.
De MEKO A-200 werd reeds Algerije (Erradiiklasse), Zuid-Afrika (Valourklasse) en Egypte (Al-Azizklasse gebouwd). Het fregat is aanpasbaar aan specifieke wensen en kent hierdoor de nodige variatie. Het standaard model is een 121 meter lang en heeft een breedte van 16 meter met een standaard waterverplaatsing van 3.700 ton. De bemanning bedraagt een 120 man.
De bewapening van de drie fregatten voor Egypte bestaat uit een 127mm LEONARDO LW 127 kanon, zestien Exocet Block 3 antischeepsraketten en 32 verticale lanceercellen voor kruisvuurwapens tegen oppervlaktedoelen. De Meko A-200 heeft ook de mogelijkheid om tot 32 luchtafweerraketten met zich mee te dragen en beschikt over twee lanceerinstallaties voor torpedo's. Het fregat kan of 1 helikopter van 10 ton met zich mee dragen of twee kleinere helikopters van 5 ton.
De CODAG-WARP aandrijving van de MEKO A-200 is een dubbel systeem van conventionele voortstuwing en een waterjet. De conventionele aandrijving beschikt over propellers met aanpasbare pitch terwijl de waterjet een verminderd geluidssignatuur heeft. Beide systemen moeten toelaten om het geluidssignatuur zo min mogelijk te houden wat voordelig is in de strijd tegen onderzeeboten.
ALFA-3000-klasse
De Alfa-3000-klasse is een klasse van lichte fregatten met een waterverplaatsing van 3000 ton, een lengte van 104 meter en een breedte van 14,4 meter. De bemanning bedraagt 102 man. Deze klasse is substantieel kleiner dan de andere schepen die meedingen aan het contract en dit vertaalt zich onder andere ook naar een lichtere bewapening. De Alfa-3000-klasse beschikt over een 76mm kanon, 16 verticale lanceercellen en acht anti-scheepsraketten gemonteerd in twee installaties van elk vier raketten. Voor luchtafweer beschikt het fregat over 16 luchtafweerraketten.
De Alfa-3000 is gebaseerd op de Alvanteklasse van lichte fregatten waarvan er vier dienst doen in de Venezolaanse marine en vijf in de marine van Saudi-Arabië. Voor Australië hoopt Navantia een variant van de Alfa-3000 te bouwen, genaamd de Tasmanklasse. De Tasman klasse werd eerder al voorgesteld in november 2023. De Tasmanklasse beschikt over 16 vertikale lanceercellen, een 57mm kanon, 16 anti-scheepsraketten, zes torpedobuizen verspreid over twee lanceersystemen en een 30mm close-in weapon system (CIWS). De Tasmanklasse wordt echter wel omschreven als een korvet in plaats van een fregat.
Daegu-klasse
De Daeguklasse is een klasse van acht fregatten in dienst bij de Zuid-Koreaanse marine sinds 2018. Met een afmeting van 122 meter in lengte en 14 meter in breedte beschikken deze fregatten over een waterverplaatsing van 3.600 ton vol geladen. De schepen vereisen een bemanning van 140 m/v en zijn dus de meest arbeidsintensieve schepen die aan Australië worden aangeboden.
De Daeguklasse is uitgerust met een 127mm kanon op de boeg, 16 verticale lanceercellen voor kruisvuurwapens hoewel elke cel ook in staat is om vier Haegung K-SAAM luchtafweerraketten af te vuren. Verder beschikt het fregat over acht SSM-700K Haeseong anti-scheepsraketten en twee torpedolanceerinstallaties met elk drie torpedobuizen.
De Daegu-klasse werd eerder al succesvol aan Peru aangeboden waarbij een variant van slechts 3.400 ton waterverplaatsing lokaal door Peru zal worden gebouwd. In totaal zal Peru vier van deze schepen bouwen ter vervanging van de zes oudere Lupo-klasse fregatten.
Commentaar
Nu de vier voorstellen bekend zijn, zijn alle ogen gericht op de beslissing die de Australische regering zal nemen. Het is niet bekend of er bijkomstige eisen naar voren zullen worden geschoven. Een snelle blik op de vier voorgestelde keuzes doet leert dat de Alfa-3000/Tasman-klasse eerder een korvet dan een fregat is en niet over luchtafweerraketten beschikt, en daardoor mogelijk onderaan het lijstje komt te staan. Navantia kan echter nog altijd de Alfa-5000 variant naar voren schuiven die meer weg heeft van een fregat of terugkeren naar het originele Alfa-3000 model.
Het is niet zeker of regionale samenwerking een belangrijk onderdeel zal zijn in de uiteindelijke keuze. De maritieme uitdagingen die Australië ervaart zijn vooral gecentreerd rond de mogelijkheid dat de Chinese marine op termijn een bedreiging vormt voor de overzeese handelsroutes van Australië. Dit is een gelijknamige dynamiek die ook bij Zuid-Korea en Japan terug te vinden is. Beide landen zijn sterk afhankelijk van overzeese handelsroutes die in het bereik van de Chinese marine liggen.
Australië en Japan zijn reeds enkele maanden bezig hun militaire samenwerking te verdiepen. In oktober 2023 beslisten beide landen om hun militaire samenwerking uit te breiden naar gemeenschappelijke maritieme oefeningen. Japan zelf beziet Australië als een quasi-bondgenoot en het ziet er naar uit dat Australië ook langzaam dit standpunt inneemt. Indien regionale alliantie een belangrijke rol spelen zien de kansen voor de Mogamiklasse en de Daegu-klasse er goed uit. Echter dient men de MEKO A-200-klasse niet te onderschatten aangezien deze schepen zeer aanpasbaar zijn naar de noden die vooropgesteld zijn.
Auteur: Frederik Van Lokeren Frederik schrijft als freelancer voor Marineschepen.nl sinds 2022. Hij was als logistiek officier bij de Belgische marine (2010-2017) o.a. eenheids- commandant van mijnenjager BNS Lobelia tijdens de onderhousdsperiode en Hoofd Logistieke Dienst van het M-fregat BNS Louise-Marie. Nu is Frederik manager in de Supply Chain Business Consultancy bij Moore Belgium. Verder volgt Frederik nauwgezet maritieme en amfibische ontwikkelingen op de voet, met een specifieke interesse in de Russische marine en Marine Infanterie.
