Admiral Lisa Franchetti is door de Amerikaanse president Joe Biden genomineerd om de functie van Chief of Naval Operations (CNO) op zich te gaan nemen. Als de nominatie door de senaat wordt bekrachtigd, is Franchetti de eerste vrouw die CNO wordt. Zij volgt dan admiraal Mike Gilday op, die met pensioen gaat.
Lisa Franchetti (hier als vice-admiraal in 2019) op archiefbeeld. (Foto: US Navy)
Franchetti kan de geschiedenis in gaan als eerste vrouwelijke CNO. Dat klinkt als een grote stap, maar ze is al een tijdje dicht bij die functie. De 59-jarige Franchetti is namelijk sinds september plaatsvervangend commandant van de Amerikaanse marine. Zij heeft ook al de rang van admiral (in Nederland luitenant-admiraal). Ze was de tweede vrouw ooit die rang van admiral kreeg. Behalve de eerste vrouwelijke CNO kan Franchetti ook de eerste vrouw worden die lid is van de absolute militaire top in de VS, de Joint Chiefs of Staff.
Gedurende de 38 jaar dat Franchetti bij de US Navy werkt, heeft ze een indrukwekkende staat van dienst opgebouwd. Franchetti was van 2003 tot en met 2005 commandant van Arleigh Burkeklasse destroyer USS Ross, nadat zij eerste officier was geweest van destroyer USS Stout. Met de Ross opereerde ze onder andere in de Middellandse Zee in de strijd tegen terrorisme.
Dat zij die functies heeft kunnen bekleden, was mogelijk geworden doordat het Amerikaanse Congres in 1994 had besloten dat vrouwen ook in gevechtsfuncties werden toegelaten. Destijds voer Franchetti aan boord van bevoorradingsschepen, maar halverwege jaren '90 werd ze operations officer (vergelijkbaar met hoofd Operationele Dienst) aan boord van Spruanceklasse destroyer USS Moosbrugger.
Franchetti was dat overigens aanvankelijk helemaal niet van plan toen ze in 1985 aan Northwestern University in Chicago ging studeren. Ze wilde, zei ze in een interview in 2005, journalist worden. Om haar studie journalistiek te bekostigen meldde ze zich aan als reservist bij de marine en was van plan na vier jaar te stoppen om haar droom na te jagen. Dat liep anders. Franchetti besloot te blijven, maar onmiddellijk weg te gaan zodra ze "niet meer leuk zou vinden wat ze deed".
Na haar tijd als commandant van USS Ross volgden vele andere functies zoals commandant van de Amerikaanse marine-eenheden in Korea, commandant van Carrier Strike Group 9 en later 15, en commandant van de Amerikaanse Zesde Vloot.
Wanneer de Amerikaanse Senaat zal instemmen met de nominatie, is niet bekend. Momenteel worden benoemingen van officieren tegengehouden door een Republikeinse senator die tegenstander is van de reiskostenvergoeding die het Pentagon biedt voor onder andere militairen die moeten reizen naar een andere staat voor een abortus. 250 benoemingen zouden nu op de stapel liggen, meldt CNN.
Franchetti in 2019 met andere prominente gasten aan boord van USS Roosevelt tijdens de oefening Formidable Shield. (Foto: US Navy)
Nederland
Een vrouw als commandant van de Nederlandse marine is nog toekomstmuziek, al komt ook dat moment ongetwijfeld dichterbij. De hoogste vrouwelijke officier van de marine is momenteel Jeanette Morang. De één jaar jongere Morang begon een jaar later dan Franchetti aan haar marineloopbaan en behoort tot de eerste lichting vrouwen die de reguliere opleiding heeft gedaan aan het Koninklijk Instituut voor de Marine. Morang is, in de rang van commandeur, sinds begin dit jaar commandant van de Netherlands Maritime Forces (NLMARFOR).
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
