Marineschepen.nl
 
   
 

Weer militair minder in Defensietop - Hoofddirecteur Personeel wordt burgerstoel


Door: Jaime Karremann
Bericht geplaatst: 10-06-2021 | Laatst aangepast: 10-06-2021


Defensie krijgt per 1 augustus een nieuwe Hoofddirecteur Personeel (HDP). Op het eerste gezicht geen bijzondere gebeurtenis. Wat echter opvalt is dat de huidige HDP schout-bij-nacht Peter Reesink wordt afgelost door een burger topambtenaar. Hierdoor neemt het aantal militairen in de top verder af, een trend waar binnen Defensie zorgen over zijn.

Plein 4
Plein 4, Ministerie van Defensie in Den Haag. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Het is Wim Hoogendoorn (1964) die over anderhalve maand zijn intrek zal nemen op het Plein in Den Haag. Zijn huidige werkgever, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, maakte dat vorige week bekend in een berichtje. Defensie bevestigt tegenover Marineschepen.nl de overstap van de bestuurder naar de krijgsmacht.



Meer macht voor topambtenaren
De overstap is opvallend omdat de laatste jaren de functie door een militair wordt bekleed. Nu door schout-bij-nacht Peter Reesink, hiervoor door schout-bij-nacht Henk Itzig Heine. De hoogste personeelsfunctionaris binnen Defensie is met zijn afdeling eindverantwoordelijk voor de wet- en regelgeving van personeelsbeleid en arbeidsvoorwaarden, overlegt met de Centrales van Overheidspersoneel en gaat over personeelszorg en opleidingen.

Belangrijker is dat al enige tijd binnen Defensie een machtsverschuiving plaatsheeft. Die macht is verschoven van de krijgsmachtdelen, waar het allemaal gebeurt, naar de Defensietop. Zo werd in 2003 besloten om de macht van de staven van de krijgsmachtdelen in te perken, de Admiraliteit in Den Haag werd opgeheven en de nieuwe Commandant Zeestrijdkrachten moest met zijn staf naar Den Helder. Ook de staven van de andere Defensie-onderdelen moesten weg uit Den Haag, hun macht mochten ze overigens achterlaten bij de nieuwe Commandant der Strijdkrachten (CDS).

De CDS, de hoogste militair van Nederland, zag in de jaren daarna ook zijn macht steeds minder worden. Hij moest al bij aanvang naast hem de directeuren-generaal personeel, materieel en financiën dulden, die daarna alleen maar meer invloed kregen.

Met de invoering van de nieuwe topstructuur van Defensie die op 5 juni 2020 werd vastgelegd, werd de rol van de CDS verder ingeperkt: hij is voor meer verantwoordelijk, maar mag minder zelf bepalen. Bovendien viel op dat de militaire stem in de Defensietop weer minder werd. Naast de CDS is er de Directeur-Generaal Beleid (DGB), onder hem valt onder andere de Hoofddirecteur Personeel. Tot op heden een militair.

De beste kandidaat
Waarom nu een burger van buiten de organisatie? Volgens Defensie voldeed Wim Hoogendoorn "met zijn ervaring het beste aan het gewenste profiel." De functie van HDP werd namelijk "breed opgengesteld", waardoor mensen van binnen en buiten Defensie mochten solliciteren en dat gebeurde dus ook. Over de militaire kennis zegt Defensie: "De plaatsvervangend HDP is generaal Max Droste. Daarmee is de militaire kennis in de top geborgd."

"De belangrijkste opdracht voor de nieuwe HDP is de HR-transitie", laat Defensie bovendien weten.



Vrees voor militairen?
In artikelen die de afgelopen jaren zijn geschreven over de nieuwe topstructuur, komt steeds naar voren dat de militairen minder ruimte krijgen. "De militaire leiding [komt] op steeds grotere afstand van de politieke leiding te staan, door de ambtelijke leiding (de secretaris-generaal) er als steeds verder uitdijende buffer tussen te plaatsen. Defensie draait echter op de inzet van militairen. Het is dus zaak dat de politieke leiding terdege wordt geïnformeerd over de uitvoeringspraktijk, zo constateerde ook de Algemene Rekenkamer in haar rapport over de (verlenging van) de missie in Mali", constateerde Dieuwertje Kuijpers in 2018 in een artikel voor Follow the Money.

"Net als bij eerdere aanpassingen van de topstructuur straalt ook deze een angst voor militairen of militaire invloed uit", schreef generaal-majoor b.d. J.H. de Jonge in 2019 voor de Nederlandse Officierenvereniging. "Bij de vorige verandering, in 2013, is er veel aan gedaan om het aantal militaire topmanagers zo beperkt mogelijk te houden en de militairen zo weinig mogelijk invloed te geven op de besluitvorming. Dit alles ten faveure van topmanagers zonder militair uniform."

Vorig jaar schreef het blad Carré: "Kijken we naar de nieuwe topstructuur dan zien we dat de samenstelling en capaciteiten van de krijgsmacht voortaan door niet-militairen worden bepaald. (...) Waar militairen zich vooral niet dienen te bemoeien met de zaken waar ze in civiele ogen ‘geen verstand’ van hebben (...), is er in de politiek en bij de bestuurders kennelijk geen enkele schroom om het militaire domein en het militaire denken in toenemende mate in handen te geven van amateurs."

Stap verder
Waar in het oude model de HDP in het organigram naast de CDS hangt, is in het nieuwe model de HDP ondergeschikt gemaakt aan de nieuwe Directeur-Generaal Beleid. De aangehaalde kritische artikelen richtten zich op de nieuwe topstructuur. Maar in die nieuwe topstructuur was de HDP nog een militair, de afgelopen jaren een militair met de nodige operationele ervaring (beide zijn commandant geweest van schepen).

De benoeming van een topambtenaar op de stoel van HDP baart ook KTZ b.d. Marc de Natris, oud-voorzitter van de KVMO, zorgen, zo liet hij Marineschepen.nl gisteren weten: "De benoeming is bijzonder. Er komt nu weer een burger bij, langzamerhand lijkt het alsof de hele bestuursstaf verburgelijkt. De CDS heeft minder te zeggen, hij mag alleen uitvoeren en zit straks aan tafel met alleen maar burgers. Dat is zorgelijk omdat het gaat om de operationele kennis en die is er niet bij mensen van buitenaf. Ik denk dat de top militairen lastig vindt omdat militairen die wel kennis hebben, zeggen: in de praktijk werkt dit niet. Burger-bestuurders zonder kennis van zaken zeggen dat niet en eisen dat het plan wat is bedacht gewoon wordt uitgevoerd. De afstand van de Defensietop tot het operationele product wordt door de benoeming weer groter."

De functie was opengesteld voor sollicitanten buiten Defensie, en ook dat vindt De Natris vreemd: "Defensie zit in grote problemen met personeelstekort, er wordt een nieuw HR-model ingevoerd, en nu is er iemand van buiten de organisatie de enige die weet hoe het beter moet? Alsof er binnen Defensie niemand geschikt is. Dat kan toch niet? Bovendien was de functie aangemerkt als militaire functie, dat is niet voor niets. Defensie is een operationele organisatie met bijzonder personeel: de militair en deze heeft een bijzondere positie die uniek is in Nederland. Dus waarom dan iemand van buiten die niet bekend is met deze positie?"

Sportofficier
De kritiek richt zich dus op de topstructuur en de 'verburgelijking', niet op de persoon zelf. Wim Hoogendoorn, oud-topvolleyballer, is overigens geen onbekende voor Defensie. Zo was hij "in 1992 tot 1999 sportofficier bij de LO&Sportorganisatie" van de Koninklijke Landmacht. Een groot deel van zijn carrière had echter buiten Defensie plaats, Hoogendoorn werkte twaalf jaar bij de gemeente Rotterdam als onder andere directeur van de dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid, directeur Algemene Zaken, directeur van de start van de Tour de France in Rotterdam en Concerndirecteur Bestuur- en Concernondersteuning. Momenteel is Hoogendoorn algemeen directeur van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. De overstap zal Hoogendoorn niet voor het geld hebben gedaan, hij verdiende bij de Metropoolregio meer dan de minister van Defensie. Ministers verdienen ongeveer 172.000 euro per jaar, de directeur Metropoolregio 197.789 euro.

Hoogendoorn zal in zijn nieuwe functie aan de bak moeten, Defensie kampt immers met flinke problemen op personeelsgebied. De tekorten zijn groot, maar er is ook geen geld om een volledig gevulde organisatie te betalen. Daarnaast slaagt Defensie er maar niet in om met de vakbonden tot een akkoord te komen over de CAO. Uitdagingen genoeg voor de nieuwe HDP, en dat zijn tegelijkertijd ook kansen voor Hoogendoorn.

comments powered by Disqus


Marineschepen.nl

Contact

Over deze site

Privacy

Adverteren
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram

LinkedIn

Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Nieuwsoverzicht

Gerelateerde artikelen