De Verenigde Staten maken zich grote zorgen over mogelijke Russische sabotage van het kabelnetwerk op de zeebodem. Twee overheidsvertegenwoordigers vertelden aan CNN dat er de laatste tijd extra veel Russische activiteit wordt waargenomen en dat de angst bestaat dat een cruciaal deel van de westerse kabelinfrastructuur aangevallen zal worden.
Dat Rusland bezig is met het in kaart brengen van kabels op de zeebodem is niet nieuw. Ook in Europa werd al meerdere keren gemeld dat een dergelijke actie aan de gang was en ook hier is de angst voor sabotage aanwezig. Volgens de twee bronnen, schrijft CNN, is er nu echter extra activiteit ontdekt rondom cruciale kabelpunten op de zeebodem welke goed zouden zijn voor ongeveer 10 biljoen dollar aan dagelijkse transacties.
Speciale eenheid
Het gaat om een speciale militaire eenheid van Rusland die in de Verenigde Staten inmiddels is omgedoopt tot 'General Staff Main Directorate for Deep Sea Research'. Een andere aanduiding die gebruikt wordt is het Russische acroniem voor de eenheid 'GUGI'.
Volgens CNN gaat het om cruciale onderdelen van de wereldwijde communicatie-infrastructuur en dus is het Pentagon er niet gerust op: We zijn bezorgd over de verhoogde Russische activiteit wereldwijd en dat de Russische afwegingen rondom het saboteren van onze kabelnetwerken veranderen. Rusland blijft doorgaan met het ontwikkelen van maritieme capaciteiten voor sabotage onder het water, vooral door GUGI: een gesloten eenheid met oppervlakteschepen, onderzeeboten en drones."
Het oceanografisch onderzoeksschip Evgeniy Gorigledzhan (of: Yevgeny Gorigledzhan), Project 02670, bij het passeren van de Grote Belt-brug. Dit schip is onderdeel van GUGI en was in 2023 actief in de Noordzee. (Foto: Kurt Pedersen/ Under Broen)
Belang van kabels op zeebodem
Hoe groot het belang van kabels op de zeebodem is, werd in 2022 duidelijk toen Tonga getroffen werd door een vulkaanuitbarsting en een tsunami. De kabel die het eiland verbond met het vaste land scheurde daardoor en van het ene op het andere moment was er geen communicatie meer mogelijk vanaf het eiland.
Tonga was niet eens in staat een formeel verzoek tot hulp uit te sturen, waardoor onder meer Nieuw-Zeeland op eigen initiatief een hulpplan op poten zette. Daarbij komt dat het repareren van een kabel op de bodem van de zee uiteraard met logistieke problemen komt.
Als antwoord op de Russische activiteiten is de NAVO actief bezig met een project om in het geval van sabotage direct te kunnen schakelen. Er wordt geld gestopt in een systeem dat ervoor zorgt dat het internetverkeer direct overschakelt naar satellieten in het geval van sabotage. Hierbij zijn onderzoekers uit onder meer de VS, Zweden, Zwitserland en IJsland betrokken.
VS extra waakzaam
De Verenigde Staten houden Rusland scherper dan ooit in de gaten en ook de oorlog in Oekraïne heeft de activiteit in de rest van de wereld niet doen afnamen. Zo werd er vorig jaar nog een onderzoek opgestart door de publieke omroepen van Zweden, Denemarken, Noorwegen en Finland omdat er Russische schepen waren gespot in de Noord-Europese wateren. Ook hier was de verwachting dat er plannen gesmeed werden voor potentiële sabotage.
Nederland ontspringt de dans evenmin. Uit onderzoek van Marineschepen.nl eind 2023 bleek dat Russische schepen vier keer per jaar in de Nederlandse EEZ van de Noordzee aanwezig zijn om een sabotage voor te bereiden. Zo waren in 2023 onder meer het Russische marine-onderzoeksschip Admiral Vladimirsky en de Yevgeny Gorigledzhan bij onder andere windmolens actief in de Noordzee. Laatstgenoemde schip maakt deel uit van het Russische GUGI.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
