Zweden heeft afgelopen februari en maart tests gedaan in de Oostzee met een nieuwe lichtgewicht torpedo, dat werd gistermiddag bekend gemaakt tijdens een telefonische persconferentie. Tijdens een oefenscenario werd onder andere een prototype op een onderzeeboot afgevuurd. Deze torpedo voor onderzeeboten, schepen en helikopters is ontwikkeld door Saab voor de Zweedse marine en is ook aangeschaft door Finland. De Torped 47 of SLWT zal ook op de nieuwe Zweedse onderzeeboot A26 komen.
De Torpedo 47 of SLWT wordt gelanceerd vanaf Visbyklasse korvet HMS Karlstad. (Foto: Försvarets materielverk)
De Saab Lightweight Torpedo (SLWT) is sinds 2016 in ontwikkeling bij Saab, in opdracht van FMV (Försvarets materielverk, de inkooporganisatie van de Zweedse defensie) en vervangt de Torped 45 uit de jaren '80. De nieuwe torpedo is speciaal ontwikkeld voor kustwateren en kan voornamelijk worden ingezet tegen onderzeeboten. Zowel de Visbyklasse korvetten, de Gävleklasse korvetten, de NH90-helikopters, de Gotlandklasse onderzeeboten als de Blekingeklasse onderzeeboten (A26) worden van Torped 47 voorzien.
Eigenschappen
De SLWT is een elektrische torpedo (Nederland gebruikt momenteel bijvoorbeeld torpedo's met verbrandingsmotoren) en heeft geen schroef maar een pumpjet. De torpedo kan langzamer dan 10 knopen en sneller dan 40 knopen, heeft een bereik van 20 km en kan langer dan een uur zoeken naar een onderzeeboot. De sonar is actief en passief, en is digitaal. De SLWT is draadgeleid, maar kan ook zelfstandig zoeken. Met een diameter van 400mm en een lengte van 2,850 meter is deze even lang maar dikker dan de in Nederland gebruikte Mk 46 torpedo's. De SLWT is echter veel kleiner dan de Mk 48 op Nederlandse onderzeeboten.
Licht vs zwaar
Laatstgenoemde is dan ook een zogenaamde heavyweight torpedo (HWT). De Zweedse marine is een van de weinige marines die een lightweight torpedo (LWT) gebruikt op een onderzeeboot. Magnus Lind, projectleider van het torpedoprogramma bij FMV, lichtte dit tijdens de persconferentie na vragen van Marineschepen.nl toe: "De HWT is een torpedo die vooral is ontwikkeld om schepen tot zinken te brengen. De Zweedse marine gebruikt naast de HWT de LWT. De rol van die laatste wordt met name ingezet als verdediging tegen andere onderzeeboten op relatief korte afstand. Al kan ook de LWT ingezet worden tegen oppervlaktedoelen."
Aan boord van schepen en helikopters wordt wereldwijd eigenlijk alleen maar gebruik gemaakt van de lichtgewicht torpedo's. Nederland beschikt momenteel over de Amerikaanse Mk 46 en heeft naar verluidt voor de NH-90 ook gekeken naar de SLWT, maar koos voor ombouwkits naar de Mk 54.
Ondiep en diep
Zweden ontwikkelde dus weer een eigen torpedo. In februari en maart werden prototypes voor het eerst in de Oostzee gelanceerd, in een realistisch oefenscenario. Dat gebeurde vanaf Visbyklasse korvet HMS Karlstad en een onderzeeboot van de Gotlandklasse. Tests vanuit een helikopter zullen later volgen. Tijdens de tests is gelanceerd op een echte onderzeeboot van de Zweedse marine.
Hoewel de torpedo volgens Saab geschikt is voor diepe en ondiepe wateren, stonden de ondiepe wateren van de Oostzee centraal tijdens de ontwikkeling. "Na wat software-aanpassingen is de torpedo ook inzetbaar in warmere wateren met een hoger zoutgehalte", zei Anne-Marie Vösu van Saab. "Ook langs de Zweedse kust zijn variaties te zien in zoutgehalte en temperatuur. Het zeewater aan de westkust is heel anders dan langs de oostkust en de torpedo moet door de hele Oostzee inzetbaar zijn."
Ontwikkeling voor de Oostzee stelt extra eisen aan torpedo's, legde Magnus Lind van FMV uit: "Het zoutgehalte in de Oostzee is erg laag [dus een torpedo is relatief zwaarder in die wateren, JK], het is erg ondiep, er zijn veel obstakels en er is veel verkeer." Dat maakt het voor de sonar en processing lastig om bijvoorbeeld een stilliggende onderzeeboot te vinden.
Bij de ontwikkeling van de Torped 47 is doorgegaan op de ervaring van Torped 45. Het is een grote stap volgens Lind: "De torpedo is veel slimmer dankzij de moderne processoren, en kan bijvoorbeeld veel beter countermeasures herkennen en die omzeilen. De torpedo heeft ook een lange endurance en kan langzaam varen, dit is extra belangrijk in ondiepe wateren, want hierdoor kan veel meer data worden verzameld en verwerkt zodat doelen beter kunnen worden herkend."
Deel van een 'reis' van de torpedo naar zijn doel. Zie ook infographic. (Beeld: Saab)
Buis in buis
Zoals vermeld zal de Torped 47 op de Zweedse onderzeeboten komen, naast de 'gewone' zwaargewicht torpedo's. De Gotlandklasse heeft er speciaal een paar 40 cm torpedobuizen voor. De A26 niet, zegt Lind: "Op de Blekingeklasse kan een 40 cm buis in een 53 cm buis worden geplaatst zodat er toch met een LWT geschoten kan worden. Het voordeel van een mix van torpedo's is dat je veel meer mogelijkheden hebt. Daarnaast zijn er toekomstige upgrades die een LWT interessanter kunnen maken." De A26 heeft vier torpedobuizen en een grote multi-mission portal voor bijv. duikers.
Over de nieuwe features wilde Lind niet verder uitweiden. Een van de toekomstige mogelijkheden zou een rol als anti-torpedo torpedo kunnen zijn.
Of Nederland interesse heeft in een LWT op de vervangers van de Walrusklasse is niet bekend. Finland zal de torpedo's op de gemoderniseerde Haminaklasse korvetten gebruiken en op de nieuw te bouwen Pohjanmaaklasse.
Eind 2022 moet de eerste torpedo voor de korvetten operationeel zijn, kort daarna moeten de Zweedse onderzeeboten over deze wapens beschikken. Al zijn de torpedo's zelf voor beide platformen hetzelfde.
