|
|
Beneficial Archer van start
Bericht geplaatst: 09-09-2013
Vandaag start de Belgisch Nederlandse mijnenbestrijdingsoefening Beneficial Archer, waar een groot deel van de Nederlandse mijnenjagers aan deel neemt. Marineschepen.nl voer vorige week met het hydrografisch opnemingsvaartuig Zr.Ms. Luymes mee naar Zeebrugge, het vertrekpunt voor de schepen richting Schotse wateren.
Zr.Ms. Vlaardingen met op de achtergrond Zr.Ms. Luymes, onderweg naar Zeebrugge. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Kijk voor meer foto's van de Luymes en consorten op de Facebookpagina van Marineschepen.nl.
De komende vijf weken zullen Nederlandse en Belgische marineschepen gaan oefenen in mijnenbestrijding nabij Edinburgh, Schotland. Beneficial Archer had voor het eerst in 2010 plaats, met als doel de theorie van de opleiding beter aan te laten sluiten op de praktijk op zee. In 2013 is de oefening -voor hedendaagse begrippen- groot. Zr.Ms. Vlaardingen, Urk en Schiedam (de helft van het totale aantal Nederlandse mijnenjagers), Zr.Ms. Luymes en diverse kleinere teams als het Diepduikteam nemen deel. De Maritime Battle Staff van de Netherlands Maritime Forces (NLMARFOR) heeft de oefening georganiseerd en heeft de leiding over de oefening vanaf het stafschip. België doet mee met mijnenjager BNS Bellis en het stafschip BNS Godetia.
De oefening begint vandaag, maar het "formeren van de vloot" had uiteraard al eerder plaats. Het leeuwendeel van de Nederlandse inbreng vertrok vorige week vanuit Den Helder naar Zeebrugge, waar ook de andere eenheden lagen en dat als vertrekpunt diende. De transit van Den Helder naar Zeebrugge was ideaal om in te slingeren en voor Marineschepen.nl een kijkje te nemen aan boord van de Luymes dat nu eens niet individueel de Noordzeebodem afstruinde, maar als onderdeel van het flottielje naar het zuiden voer.
De brug van Zr.Ms. Luymes tijdens procedures. De schepen kozen zee zonder gebruik te maken van GPS, maar van peilingen. Commandant LTZ1 Anne van Dijk (midden) houdt vanuit zijn stoel overzicht op zijn brugteam, het schip en de omgeving. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Grijze vloot
De Snelliusklasse is weliswaar niet alleen gebouwd voor hydrografie maar tevens ter ondersteuning, toch is deelname van de Luymes bijzonder. "Dit is in het verleden volgens mij één keer eerder gebeurd," legt LTZ1 Anne van Dijk uit, commandant van Zr.Ms. Luymes. "Het is wel een trend dat Hydrografische Opnemingsvaartuigen vaker mee doen met grote militaire oefeningen, waar dit er één van is. Voor ons zijn dit krenten in de pap, een mooie afwisseling van de normale werkzaamheden."
De schepen van de Dienst der Hydrografie stonden eerder bekend als de Witte Vloot, ze waren destijds wit geschilderd. Sinds de komst van de Snelliusklasse zijn de hydrografen grijs. "Om aan te geven dat het echt marineschepen zijn," maakt Van Dijk duidelijk. Ondanks dat ze voldoen aan voornamelijk civiele eisen, 's avonds binnen geen rood licht voeren en onbewapend zijn, moeten de schepen zo kunnen aanklikken bij andere marineschepen. "We hanteren identieke procedures als de rest van de KM en inderdaad is onze bedrijfsvoering geënt op hydrografie, maar hier werkt een militaire bemanning." En die bemanning heeft veelal eerder op uiteenlopende andere marineschepen gevaren; van mijnenjagers tot fregatten en bevoorraders.
De Noordzee was weer wat onstuimig. Zr.Ms. Luymes gaat schuil achter een golf. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
De commandant van de taakgroep, kapitein ter zee Peter Bergen Henegouwen, is erg gelukkig met de Luymes. Bergen Henegouwen, die met zijn staf van NLMARFOR bestaande uit vier personen leiding zal geven vanaf BNS Godetia, legt uit dat de HOV's normaliter erg druk zijn. "Maar we hebben er nu één meegekregen omdat deze schepen normaal alleen varen en het is voor hen ook goed om zeemanschappelijke oefeningen te doen met andere marineschepen. Daarnaast gaat de Luymes volgende week de mijnen leggen voor de oefening. De staf heeft precies bepaald waar de mijnen gelegd moeten worden."
De oefenmijnen zijn voor niemand te missen -op het dek van de Luymes tenminste. Want op het halfdek liggen grote knalgele objecten vastgesjord. NOT DANGEROUS staat er op. De 80 meter lange Luymes is 30 meter langer dan de mijnenjagers en biedt dus veel meer ruimte. Met de grote kraan kunnen ze bovendien zo over boord gezet worden.
Van Dijk: "Je ziet hoeveel oefenmijnen er aan boord liggen, die kunnen ze op de mijnenjagers niet allemaal meenemen. We kunnen daarmee een echt groot mijnenveld leggen. En daarnaast maakt dat het realistische gehalte voor de mijnenjagers een stuk hoger aangezien zij nu niet weten waar de mijnen liggen. In het verleden was er altijd wel iemand aan boord van de mijnenjagers die wel wist waar ze lagen..."
Commandant Taakgroep KLTZ Peter Bergen Henegouwen. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Geen bommen ruimen maar echt mijnenjagen
Het zou geen echte marine-oefening zijn als er niet een scenario aan vast zat. Ditmaal is de hulp van het Belgisch-Nederlandse mijnenbestrijdingseskader ingeroepen om mijnen te ruimen die door strijdende partijen na een onafhankelijkheidsoorlog zijn neergelegd. In de Firth of Forth, voor de kust van de Schotse plaats Edinburgh, moeten de mijnenjagers op zoek naar deze listige wapens. Maar diverse partijen hebben zich niet neergelegd bij het einde van de strijd en proberen met kleine eenheden het de mijnenjagers onmogelijk te maken om hun werk te doen, terwijl de mijnenjagers zelf voor hun bescherming moeten zorgen. Om het complexer te maken zijn ook smokkelaars en piraten actief.
De HOV's zijn voorzien van ruime dekken. Deze zijn handig als de schepen ondersteuningstaken krijgen, ideaal voor bijvoorbeeld oefenmijnen. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Zo'n scenario lijkt wat overdreven, want waarom zou je met nepmijnen oefenen bij Schotland, terwijl er nog duizenden bommen en granaten op de bodem van de Noordzee liggen? Groepsoudste Mijnendienst kapitein ter zee Jan van Zanten: "Het ruimen van bommen op de Noordzee mag je eigenlijk niet vergelijken met het echte mijnenbestrijden. Met bovendien moderne mijnen. Dat is toch een andere tak van sport. Daarom is die oefening belangrijk.
Een goed mijnenveld is een mix van verschillende mijnen. Dat doen we hier ook: grondmijnen, verankerde mijnen, verschillende vormen en diepten om daar de sonars en de mensen mee te testen. Bij het mijnenjagen heb je te maken met de vorm, het materiaal van de mijn, bodemsoorten, onder water zicht, temperatuurlagen [ivm afbuigingen van sonarsignalen, JK], etc. Dat is echt lastig en bovendien overal anders. Daarom is het zo belangrijk dat we deze oefening ook in andere wateren doen, zo willen we ook naar de Middellandse Zee en de Arabische Golf om onze kennis op peil te houden. Al is dat met een bestand van zes mijnenjagers passen en meten."
De halve Nederlandse Mijnendienst doet mee aan de oefening. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Samenerking België en Nederland
Dat de Mijnendienst met slechts zes mijnenjagers een fractie is van weleer (toen er alleen van de Alkmaarklasse al 15 schepen voeren), betekent niet dat de vloot aan kwaliteit heeft ingeboet. De Alkmaarklasse blijkt ook technisch steeds weer goed te presteren, zeker na de recente update. Sinds 1 januari is daar het marinepersoneel in Den Helder niet alleen verantwoordelijk meer voor, maar ook het onderhoudspersoneel in Oostende. Want sindsdien is de Belgisch-Nederlandse Samenwerking verder geïntensiveerd en worden de mijnenjagers van beide landen onderhouden en gerepareerd in België. Van Zanten: "Maar ook trainingen en het opwerken van schepen vindt plaats in België. Net als het aftesten van schepen en natuurlijk de opleiding van personeel op de mijnenbestrijdingsschool EGUERMIN. Voor ons is België een heel belangrijke partner, ik ben daarom ook wekelijks in Brussel of Zeebrugge."
Een grootschalige mijnenbestrijdingsoefening kan dus niet meer zonder Belgisch-Nederlandse samenwerking plaatsvinden. Al zou men dat ook niet willen. Commandant van de taakgroep Bergen Henegouwen kan dankzij de stokoude Godetia op een goede manier de mijnenjagers aansturen. Aan boord van een mijnenjager is geen plaats voor een staf. De samenwerking is ook terug te zien in bijvoorbeeld een Belgisch team dat met een autonome onbemande onderzeeboot REMUS genaamd mee gaat op Zr.Ms. Vlaardingen en het Nederlandse Diepduikteam op de Belgische Bellis.
De vloot in de haven van Zeebrugge. Voorop Zr.Ms. Luymes (A803) en BNS Godetia (A960). (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Ontdekkingen
De reis van Den Helder naar Zeebrugge was leerzaam, maar ook hobbelig. Paaltjes pikken is er bij de Luymes met de enorme boeg niet snel bij, maar de wind en golven zorgden wel voor een matige opkomst bij het avondmaal. Aan boord van de kunststof mijnenjagers moet het echter een stuk heftiger zijn geweest.
Na een kort verblijf in Zeebrugge, dat bol stond van briefings en vergaderingen, vertrok het eskader naar Leith/ Edinburgh waar het op zoek zal gaan naar de gele oefenmijnen.
Interessant genoeg staan niet alleen de oefenmijnen op het zoeklijstje van de mijnenbestrijdingseenheden. Natuurlijk worden ook de echte bommen geruimd die tijdens de oefening "boven water" komen. Maar in ruil voor de werkzaamheden die de Luymes voor deze oefening doet, gaan twee mijnenjagers met hun sonar wrakken op de Doggersbank beter bekijken. KTZ Bergen Henegouwen lacht als de link met zoektocht naar de verloren gegane onderzeeboot Hr.Ms. O13 wordt gelegd: "Die vraag had ik wel verwacht. Het enige dat we weten is dat er wrakken liggen, die 15 jaar geleden met een single beam echolood zijn gemeten. Nu willen we precies weten waar de wrakken liggen. Een onderzeeboot? Dat is theoretisch mogelijk. Als we op de sonar iets zien wat op een onderzeeboot zou lijken, gaan we het direct onderzoeken. Maar de primaire opdracht is accurate positiebepaling van het meest ondiepe punt."
Het eskader mijnenjagers en de diverse teams aan boord hebben de komende weken dus genoeg geheimen op de zeebodem te onthullen.
Sinds 13 augustus 2001
|
