De S43, de nieuwste onderzeeboot van de Egyptische marine, voer afgelopen woensdag langs de Nederlandse kust op weg naar huis. Ondanks dat veel bedrijven in lockdown zitten werkt in sommige delen van Europa de onderzeebootindustrie vooralsnog door. De bewuste onderzeeboot werd vorige week door thyssenkrupp Marine Systems (tkMS) overhandigd aan de Egyptische marine. En in Zweden is het achterste deel van de eerste Blekingeklasse onderzeeboot (ook bekend als A26) bevestigd, een belangrijke stap voor het project.
De S43 voor de tewaterlating in april 2019 op de werf van tkMS in Kiel. (Foto: tkMS)
Bijna een jaar na de tewaterlating heeft tkMS op 9 april de derde van vier nieuwe onderzeeboten geleverd aan de Egyptische marine. De S43, Type 209/1400, werd overhandigd in het bijzijn van een klein gezelschap van projectmanagers. Door de aangescherpte COVID-19-maatregelen op de scheepswerf in Kiel bleef een ceremonie uit, maar juist die omstandigheden maakten volgens CEO van tkMS Rolf Wirtz dat deze overhandiging een bijzondere mijlpaal is voor het bedrijf. "We zijn erg trots op onze medewerkers, die de boot op tijd en in lijn met onze vergaande gezondheidsmaatregelen hebben voltooid. Met enorme zorg en discipline is er iets heel bijzonders bereikt."
De Type 209 is oorspronkelijk ontworpen in de jaren '70 en is een belangrijk exportproduct van tkMS geworden. Meer dan zestig van deze boten zijn door het Duitse bedrijf geproduceerd voor veertien marines. De 1400-variant heeft een 30-koppige bemanning, een lengte van 62 meter en een waterverplaatsing van 1600 ton. Hoewel deze specs lijken op die van de vier Romeoklasse onderzeeboten die Egypte in de jaren '80 in China heeft laten bouwen, is de Type 209 een moderne onderzeeboot en een grote stap vooruit voor de Egyptische Onderzeedienst. De nieuwe boten beschikken over acht torpedobuizen voor onder andere SeaHake mod 4 torpedo's (DM2A4 torpedo's) en Harpoon Block II antischipkruisvluchtwapens.
Viceadmiraal Ahmed Khaled Hassan Said, het hoofd van de Egyptische marine, prees de uitstekende kwaliteit van de onderzeeboot in een brief vooraf aan de overhandiging en sprak zijn dankbaarheid uit voor het op tijd leveren van de onderzeeboot.
Egypte verwacht overigens nog een onderzeeboot van de nieuwe klasse. De eerste werd in 2017 in dienst gesteld, de vierde en laatste volgt in 2021.
De eerste onderzeeboot, S41, op archiefbeeld in de Middellandse Zee. (Beeld: Achmed XIV/ Creative Commons)
De S43 ten noordenoosten van de Waddeneilanden woensdagmiddag. De onderzeeboot heeft daarna de AIS uitgezet. Gelet op de ondiepe Noordzee is de boot vermoedelijk boven water verder gevaren richting de Middellandse Zee. Helaas zijn er geen beelden openbaar gemaakt van de S43 op de Noordzee. (Beeld: Marinetraffic.com)
Langs de Nederlandse kust
De jongste Egyptische onderzeeboot vertrok afgelopen dinsdag vanuit Kiel naar Egypte. Woensdagmiddag voer de onderzeeboot langs de Nederlandse kust, een tamelijk unieke gebeurtenis. (Andersom gebeurde dat in de Koude Oorlog vaker, Nederlandse onderzeeboten voerden voor de Egyptische kust missies uit om inlichtingen over Sovjetschepen te verzamelen.)
Volgens de Egyptische marine zal de onderzeeboot gedurende de reis enkele gezamenlijke oefeningen uitvoeren met bondgenoten van Egypte.
NAVO-landen die in het oostelijk deel van de Middellandse Zee boven of onder water actief zijn, kunnen de passage van de nieuwe Egyptische onderzeeboot vanuit inlichtingen oogpunt interessant vinden. Het kan dan gaan om bijvoorbeeld het verzamelen van beeldmateriaal of maken opnames van het uitgestraalde geruis onder water. De Egyptische 209 is namelijk een van de vele onderzeeboten die in de onrustige wateren actief zullen zijn.
Met de komst van de 209 naar Egypte, is het aantal landen in het oostelijk deel van de Middellandse Zee dat over 209's beschikt namelijk weer toegenomen. Immers ook Griekenland en Turkije hebben deze boten nog, al worden die vervangen door de modernere Type 214 (die voortkomt uit de 209). Israël, buurland van Egypte, vaart met een geavanceerde onderzeeboten, de Dolphin 1 en Dolphin 2-klassen. Al deze landen varen met onderzeeboten van Duits ontwerp (Turkije bouwt en exporteert de 209 en 214 tegenwoordig zelf.)
A26 in volgende fase
Ook in Zweden wordt ondertussen doorgebouwd aan een nieuwe generatie onderzeeboten. Onlangs is het achterste deel van de eerste van de twee geplande Blekingeklasse boten samengevoegd. De ontwikkeling van deze boten is ook voor Nederland interessant. De combinatie gevormd door Saab en Damen is naast tkMS en Naval Group een van de drie overgebleven aanbieders voor de vervanging van de Walrusklasse. Het ontwerp van Saab is voor een deel gebaseerd op de A26.
De bouw van de boten begon in 2015 toen het contract met een waarde van net onder een miljard euro werd getekend. De Blekingeklasse beschikt naast capaciteiten voor het leggen van mijnen en lanceren van torpedo's ook over een zogenaamde multi mission portal, vanwaaruit special forces en hun materieel onder water horizontaal de boot kunnen verlaten.
De eerste boot moet in 2022 worden opgeleverd, en zal dan de Gotlandklasse vervangen. Die boten zullen mogelijk worden verkocht of geleased aan Polen, als vervanging van de verouderde Kobbenklasse. Voor deze verkoop is deze week toestemming gevraagd aan het Zweedse parlement. Volgens de Poolse minister van Defensie is deze mogelijke aankoop geen permanente oplossing, maar een overbrugging totdat ook Polen over nieuwe onderzeeboten beschikt. Op dit moment is Polen net als Nederland nog drie verschillende aanbieders aan het overwegen voor haar nieuwe Orka-programma. De Zweedse A26 is een van de aanbieders in deze race voor de bouw van in totaal drie boten.
