Na een periode van flinke media aandacht voor een Europese Hormuz missie blijft het aardig stil in Europa, ook na de drone aanval op de Saudische olieinstallaties. Wat is er de afgelopen maand allemaal gebeurd rondom de Straat van Hormuz?
HMS Kent escorteert een koopvaardijschip door de Straat van Hormuz. (Foto: Royal Navy)
Begin september hebben verschillende Europese landen nog overleg gevoerd over een eventuele internationale missie in de Straat van Hormuz. Vooral Frankrijk drong aan op een Europees initiatief. Denemarken zou zelfs bereid zijn om een fregat, vier gevechtsvliegtuigen en 700 militairen voor een dergelijke missie in te zetten. Naast Denemarken zijn vooral Italie, Spanje, Noorwegen, Belgie, Zweden en Nederland mogelijke partners in een Europese missie. Ook Litouwen heeft bekend gemaakt eventueel enkele militairen in te zetten in het gebied. Volgens diplomaten betrokken bij discussies tussen de verschillende landen wordt de mogelijke missie echter bemoeilijkt door het Verenigd Koninkrijk. De plotselinge keuze van de nieuwe regering van Boris Johnson om toch meer in te zetten op een door de VS geleide missie zitten een onafhankelijke Europese missie in de weg.
Onrustig
Ondanks de rust in de media en de stilte rond een missie, is de rust in en rond de Straat van Hormuz niet volledig weergekeerd. Begin september nam Iran een sleepboot met Filipijnse bemanning in beslag, deze boot zou volgens Iran brandstof smokkelen in de Golf. De boot had bijna 284000 liter diesel aan boord. De 12 bemanningsleden werden gevangen genomen.
In de Zee van Oman wordt door Iran een nieuwe olie terminal gebouwd, wat voor een nieuwe export route zou zorgen voor haar tankers. Op deze manier wil het land de strategisch gelegen Straat van Hormuz kunnen omzeilen. Om dit te bereiken wordt ook een nieuwe pijpleiding aangelegd van de stad Bushehr in de Perzische Golf, naar Bandar-e-Jask bij de Golf van Oman. Binnen 18 maanden moet vanaf hier de eerste olie worden geëxporteerd.
Iran is daarnaast druk bezig om andere bondgenoten te vinden, en kijkt daarbij graag richting Rusland en China. Vorige week kondigde Iran aan dat er binnenkort in de Golf van Oman een gezamenlijke maritieme oefening zal plaatsvinden samen met Rusland en China. Volgens Chinese militaire analisten zal een eventuele bijdrage beperkt blijven tot anti-piraterij middelen. Tot nu toe is er vanuit China en Rusland echter nog niks bekend over of deze missie überhaupt plaatsvindt.
Ook is het land bezig met wat het de Hormuz Peace Endeavor noemt. Dit werd door Iran vorige week bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties bekend gemaakt. Met 8 regionale landen moet een coalitie worden gevormd om vrede en veiligheid in het gebied te behouden. Volgens Iran worden de details van dit plan binnenkort bekend gemaakt.
De olietanker Stena Impero werd op 19 juli door Iran in beslag genomen en werd meer dan twee maanden vastgehouden. Het schip is maandag veilig in Dubai aangekomen.
Escortes
Marineschepen in de Straat van Hormuz en wateren in de buurt, zijn nog altijd actief met escortes. Begin deze week keerde de de Type 45 destroyer HMS Duncan weer terug in het Verenigd Koninkrijk, na een inzet van meer dan zeven maanden in de straat van Hormuz en bij Syrië tegen ISIS. HMS Duncan voerde in totaal 29 escortes door de Straat uit. Sinds de start van de missie in juli heeft het schip samen met zusterschip HMS Defender en de Type 23 fregatten HMS Montrose en HMS Kent meer dan zeven miljoen ton aan Britse schepen veilig door de Straat van Hormuz geleid. Vooral de laatste weken was het HMS Kent dat het grootste deel van de escortes op zich nam.
De VS is ook actief in de regio, maar vliegkampschip USS Abraham Lincoln blijft weg van de Straat van Hormuz. De VS heeft behalve van het Verenigd Koninkrijk ook van andere landen steun toegezegd gekregen. Australië wil een fregat en een P-8 Poseidon patrouillevliegtuig sturen, maar heeft geen haast; de P-8 zal dit jaar één maand worden ingezet, het fregat vanaf januari 2020 gedurende zes maanden. Japan heeft besloten om geen schepen te sturen voor de door de Verenigde Staten geleide coalitie, maar zal eventueel onafhankelijk wel schepen sturen naar het gebied. Dit zou dan voornamelijk gaan om een missie voor het vergaren van informatie in het gebied rondom de Straat van Hormuz, maar niet de straat zelf. Pas als Iran haar toestemming geeft, zal het land de missie eventueel uitbreiden naar de Straat van Hormuz.
Saudi Arabië heeft inmiddels wel bekendgemaakt deel te nemen aan de internationale missie onder leiding van de Verenigde Staten. Dit besluit werd slechts enkele dagen na de drone-aanval op Saudische olie installaties genomen. Saudi Arabië beweert dat Iran achter deze aanval zit. Meerdere westerse landen staan achter deze conclusie, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk.
Of het nog tot een Europese maritieme missie in de Straat van Hormuz komt, is onzeker. De Nederlandse regering had toegezegd in augustus een besluit te nemen, en er werden gesprekken met andere Europese landen gevoerd, maar een besluit over een Europese missie lijkt niet op korte termijn te worden genomen.
