Deze extra lange podcast met twee mannen die vele jaren werkten aan de huidige fregatten en onderzeeboten, zit stampvol boeiende insights over de toekomstige Nederlandse marineschepen. Een gesprek met Jaap Huisman en SBN b.d. Coos Nanninga over samenwerken met Duitsland, over kosten van schepen en kennis, de toekomstige onderzeeboten en de nieuwe fregatten.
Zr.Ms. Zeeleeuw op de rede van Den Helder. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Alle podcasts worden opgenomen in Hotel Sofitel Legend The Grand in Amsterdam, de voormalige Admiraliteit. Meer over het hotel en de Admiraliteit en over de andere podcast-afleveringen lees je op de podcast-overzichtspagina.
Het is ook mogelijk om de podcast te downloaden: klik op de pijl hierboven in de widget.
"Het casco van een M-fregat was even duur als een Goalkeeper", zegt Jaap Huisman in de podcast. Huisman kan het weten, hij werkte destijds in het projectteam van de Directie Materieel Koninklijke Marine (DMKM) in Den Haag bij de afdeling Scheepsbouw. Veertig jaar lang was Huisman betrokken bij het ontwerp van fregatten, de twee amfibische transportschepen en tot slot het Joint Support Ship Zr.Ms. Karel Doorman, waarna hij in 2016 met pensioen ging. Gedurende het laatste deel van die periode was DMKM overigens opgegaan in de krijgsmachtbrede Defensie Materieel Organisatie (DMO), wat gepaard ging met stevige bezuinigingen en personeelsreducties.
In de jaren tachtig en negentig was schout-bij-nacht b.d. Coos Nanninga ook actief bij DMKM. Aan het einde van zijn marinetijd werd hij directeur DMKM, maar hij bleef in zijn tijd daarna bij Thales en Damen de ontwikkelingen op de voet volgen. Interessant is dat Nanninga destijds heeft laten uitrekenen wat de kosten waren van de Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF'en). De conclusie was dat, ondanks dat de LCF'en veel groter zijn, de casco's van de schepen even duur waren.
Van links naar rechts: Standaard fregat (S-fregat, 1977), Multipurpose fregat (M-fregat, 1991) en Luchtverdedigings- en commandofregat (LCF, 2001). Schepen worden groter, maar de platformen werden niet duurder door een andere ontwerpfilosofie. (Bron: Alle Hens januari 1996)
Nanninga benadrukt het belang van het vasthouden van kennis binnen de marine-organisatie. Dat kost volgens hem wat geld aan personeelskosten, maar dat verdien je later terug, is zijn redenering. "Onze schepen waren 25% goedkoper dan in het buitenland, doordat wij de integratierisico's op ons namen", zegt hij in de podcast. "We konden vier LCF'en bouwen, Duitsland kon voor hetzelfde bedrag er maar drie bouwen." Een samenwerking met Duitsland steunen Huisman en Nanninga dan ook, maar identieke schepen bouwen gaat ze te ver. "Dat leidt tot een stapeling van eisen en dat is ondoenlijk", zegt Nanninga. Beide landen zouden moeten kiezen wat ze samen willen doen, denken de experts. Doen zoals Duitsland het doet, kan in ieder geval niet: "Als we de ASW-fregatten op dezelfde manier als Duitsland hadden gedaan, hadden we die nooit kunnen betalen."
De zorgen over de nieuwe onderzeeboten zijn groot. Nanninga vreest dat door alle lagen aan commissies en gebrek aan kennis binnen die commissiers, er een focus is op de risico's en niet op de belangrijke zaken. "Je krijgt dan een suboptimale onderzeeboot, waar je wel de hoofdprijs voor gaat betalen. Dat is onvermijdelijk", zegt de voormalig materieelsdirecteur.
Huisman vreest dat Nederland door alleen functionele eisen op te schrijven de niche van de Nederlandse onderzeeboten, nooit helemaal kan vastleggen in het ontwerp.
Hoe de marine en DMO in de ogen van Huisman en Nanninga het proces zouden kunnen aanpakken, hoor je in deze extra lange aflevering.
