Maharaja Lelaklasse fregatten (Maleisië)

Door: Jaime Karremann
Laatst aangepast: 26-08-2024

De Maharaja Lelaklasse moet een nieuwe klasse van vijf fregatten voor de Maleisische marine worden, gebaseerd op de Gowind-korvetten van het Franse Naval Group. De schepen worden in Maleisië gebouwd door de scheepswerf Lunas (voorheen Boustead Heavy Industries Corporation). Na de aanbesteding, waarbij het Nederlandse Damen aanvankelijk was aangewezen als winnaar maar plots toch werd gekozen voor Naval Group, ontaardde het project in een chaos en de bouw liep flinke vertraging op. Het eerste schip wordt in 2026 verwacht, zeven jaar na de geplande datum. Ook is een van de oorspronkelijk zes schepen geannuleerd.


Illustratie van de Maharaja Lelaklasse. (Beeld: Maleisische marine)

De klasse, ook wel Littoral Combat Ships (LCS) genoemd (niet de verwarren met de gelijknamige Amerikaanse schepen), maakt onderdeel uiit van het programma van de Maleisische marine om modernere schepen aan te schaffen en het aantal verschillende scheepstypen terug te brengen. Na een aanbesteding waar onder andere het Duitse tkMS en het Nederlandse Damen (met een Sigma-ontwerp) aan deelnamen, werd in 2011 gekozen voor de Franse Gowind's van Naval Group.



Ernstige problemen
Naval Group werd de ontwerpautoriteit en ontwierp een schip van 3.100 ton waterverplaatsing en met een lengte van 111 meter, met stealth-eigenschappen voor radar, sonar en een met een gereduceerde magnetische signatuur. De Maleisische werf Boustead Naval Shipyard in Perak moest de schepen bouwen. In 2014 begon de bouw en in 2017 moest het eerste schip te water worden gelaten. Er was wel een plechtigheid, maar toen de camera's na de feestelijke ceremonie verdwenen waren, werd de Maharaja Lela weer naar de werf gebracht zodat er weer aan gewerkt kon worden.


De Maharaja Lela in 2017. Het schip lijkt van de buitenkant zo goed als klaar, maar drie jaar later is het schip nog niet voor 60% af. (Foto: Maleisische marine)

In augustus 2020 rapporteerde de Maleisische minister van Defensie Datuk Seri Ismail Sabri dat het project ver achter op schema liep. De vertraging was inmiddels opgelopen tot 2 jaar en 7 maanden. In plaats van dat het project voor 85,73 procent af was, was men niet verder dan 56,67 procent. Het eerste schip was niet verder gevorderd dan 59,79 procent, de nummer twee net geen 50 procent.

De werf kampt met ernstige schulden en het werk aan de fregatten lag jarenlang stil.

Volgens de Maleisische Defensie waren er in 2020 drie mogelijkheden: het project overdragen aan Naval Group, of Boustead Naval Shipyard in ieder geval twee schepen laten afbouwen, of het contract beëindigen en de scheepswerf redden.

Problemen nog groter en weg naar oplossing
Op 4 augustus 2022 presenteerde een onderzoekscommissie een rapport van ongeveer 250 pagina's over de nieuwe scheepsklasse. Daaruit bleek dat de situatie ernstiger was dan gedacht. De bouw van de schepen bleek minder ver dan eerder vermeld en de chaos groter. Desondanks verwacht Defensie dat de eerste twee schepen in 2025 af moeten kunnen zijn. Of de andere gebouwd worden, moet daarna worden besloten.

Een ander opmerkelijk punt was dat het Sigma 10614 van Damen in mei 2011 door de marine gekozen werd als winnaar. De minister van Defensie nam die keuze over. De Maleisische werf draaide dat besluit echter terug en stuurde een brief naar de marine dat de keuze was gevallen op de Gowind en dat de minister akkoord was. Tijdens verhoren voor de onderzoekscommissie verklaarde de toenmalige marinecommandant waarom hij het Gowind-ontwerp als niet geschikt zag.

Het werk werd ondertussen weer opgepakt. In januari 2024 was het eerste schip voor 67,75 procent gereed. In november 2024 moet de werf de 85 procent halen en dan kunnen de tests in de haven beginnen. Aansluitend gaan de proefvaarten op zee van start en is het schip naar verwachting in 2026 gereed voor oplevering.



Wapensystemen en sensoren
De schepen moeten voorzien worden van een Thales SMART-S Mk2 radar voor zee- en luchtbeeld (deze radar uit Hengelo werd verkozen boven de Herakles-radar uit Frankrijk) in een dome, en een Rheinmetall TMEO Mk2 elektro-optisch systeem en TMEO vuurleidingsradar. Om onderzeeboten op te sporen moeten de Maharaja Lela's een Thales Captas-2 suite krijgen, bestaande uit een rompsonar en een gesleepte sonar.

Als wapensystemen is gekozen het Bofors 57mm kanon, VL Mica tegen luchtdoelen in een Sylver verticale lanceerinrichting, Naval Strike Missile van Kongsberg en torpedo's.

Naamsein	Naam	In dienst
2501	Maharaja Lela	2026
2502	Syarif Masahor	?
2503	Raja Mahadi	?
2504	Mat Salleh	?
2505	Tok Janggut	?
2506	Mat Kilau	geannuleerd
Afmetingen	111 x 16 x 3,85
Max. waterverplaatsing	3078 ton
Max. snelheid	28 knopen
Bemanning	138
Voortstuwing	4x MTU 20 V 1163 M94 diesel
Wapensystemen	Bofors 57mm 2x MSI D30M 30mm snelvuurkanons 16x VL Mica 8x Naval Strike Missile Torpedo's
Sensoren	Thales SMART-S Mk2 radar Rheinmetall TMEO Mk2 vuurleidingsradar Kelvin Hughes Sharp Eye navigatieradar Rheinmetall TMEO Mk2 EO Thales Vigile RESM Rhode & Schwarz CESM Thales CAPTAS-2 ASW suite rompsonar en gesleepte sonar
Airwing	Drones en 10-ton helikopter

Marineschepen.nl Contact Over deze site

Blijf op de hoogte via: Twitter Facebook Instagram

Copyright Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001