Marineschepen.nl
 
   
 

Castorklasse patrouilleschepen (België)


Laatst aangepast: 27-03-2023

De Castor en Pollux vormen samen de Castorklasse, een klasse van twee patrouilleschepen voor de Belgische Marine. De schepen vervangen de kustpatrouilleurs van de Belgische maritieme politie en voeren sinds 2014 op de Noordzee kustwachttaken uit. Beide schepen werden in Frankrijk gebouwd door de werf Socarenam. België plant een derde schip toe te voegen.

Ga direct naar specificaties (onderaan deze pagina).

Castor
De Castor op de Noordzee, juli 2014. (Foto: John Urbain/ Belgische marine)

Achtergrond
Op 18 januari 2012 presenteerde minister van Landsverdediging Pieter de Crem (CD&V) zijn "Uiteenzetting van de visie". Op de Belgische Defensie werd al vele jaren fors bezuinigd en vooral de Belgische marine had er onder te lijden. De Crem vroeg in zijn Uiteenzetting echter om investeringen, naast de geplande bezuinigingen. Onder een voorzichtige "Wat de dringende nieuwe programma’s betreft, wordt gedacht aan:" noteerde De Crem de behoefte aan twee patrouilleschepen: "ten vijfde, de bestaande vloot van kustpatrouilleurs, ingezet voor opdrachten van maritieme politie dient vervangen te worden door twee nieuwe schepen voor snelle interventies en dit onafhankelijk van de weersomstandigheden (Ready Duty Ships) eventueel in samenwerking met Justitie en Binnenlandse Zaken. "



In mei van dat jaar kreeg Pieter de Crem het fiat van de ministerraad voor zijn investeringsplan. In totaal was er een bedrag van 242 miljoen euro mee gemoeid, waarvan 34 miljoen voor de twee Ready Duty Ships.

Hierna volgde de aanbesteding waar onder andere de Franse scheepswerf Socarenam en het Nederlandse Damen op reageerden. Damen zou twee versies van de Stan Patrol hebben voorgesteld en was de gedoodverfde winnaar aangezien het met de Stan Patrol-lijn een wereldwijd goed verkopend product heeft. Daarnaast is Damen Schelde Naval Shipbuilding, onderdeel van het Gorinchemse Damen, bouwer van Nederlandse marineschepen en de Belgische M-fregatten. Toch werd in december 2012 de Franse werf Socarenam aangewezen als winnaar. De patrouilleschepen van Socarenam zouden 26,6 miljoen euro gaan kosten, daarmee boden de Fransen ruim onder het beschikbare budget van 34 miljoen. Eén van de deelnemende scheepswerven stapte echter naar de Raad van State, maar tevergeefs. Socarenam kreeg in februari 2013 definitief de opdracht en kon aan de slag.


De bouw van de Castorklasse bij Socarenam in Boulogne-sur-Mer.

Socarenam, gevestigd in Boulogne-sur-Mer (net ten zuiden van Calais), is geen grote speler maar ook geen nieuwkomer op gebied van marinebouw. Eerder bouwde het bedrijf bijvoorbeeld instructievaartuigen voor de Franse marine. Ook bouwden zij de Jacques Oudart Fourmentinklasse, patrouilleschepen voor de Franse douane, en daar is het ontwerp van de Castorklasse op gebaseerd. Socarenam wil met de Belgische patrouilleschepen een stap maken naar wereldwijde export van hun patrouille-lijn.



De constructie van de twee patrouilleschepen begon half juni 2013 en in april 2014 werd de Castor tewater gelaten. In juni 2014 begon de proefvaart van de Castor en het schip arriveerde begin juli 2014 voor het eerst in Zeebrugge, tijdens de Navy Days aldaar. Op 10 juli 2014 werd de Castor gedoopt door koningin Mathilde.


Tewaterlating van de Castor.

Taken
De Castor en Pollux zullen ingezet worden voor traditionele kustwacht- en politietaken zoals visserijinspectie, milieubewaking, reddingswerk, bescherming van bijv. windmolenparken op zee. De schepen opereren in de Noordzee en dan vooral de exclusieve economische zone voor de Belgische kust.


De Castor wordt op de werf van Socarenam geverfd.

Ontwerp
De schepen zijn relatief eenvoudige eenheden (vandaar de korte bouwtijd en lage prijs). Ze zijn net iets langer dan de mijnenjagers van de Asterklasse en halen een maximale snelheid van 21 knopen. De bewapening bestaat uit een 12,7mm FN Herstal machinegeweer en ook de sensoren zijn afgestemd op eenvoudige kustwachttaken. Desondanks heeft Thales Nederland een bijdrage geleverd aan het kleine maar moderne sensor, wapen- en commandosysteem.

Castor
De Castorklasse heeft een maximale snelheid van 21 knopen. (Foto: John Urbain/ Belgische marine)

Naamgeving
De Belgische marine staat niet bekend om de spectaculaire namen (het grootste deel van de marineschepen is vernoemd naar bloemen). Ook Castor en Pollux zijn dat niet. De schepen zijn vernoemd naar twee sterren van het sterrenbeeld Tweelingen. Castor en Pollux zijn verbonden geweest met zeelieden die ze door de eeuwen heen gebruikten om hun positie te bepalen en veilig te varen. De namen komen ook terug in de Griekse en Romeinse mythologie, daar zijn het (onsterfelijke) tweelingen.

De namen zijn vaakgebruikte namen, zo nam de havendienst van Amsterdam in 2013 twee patrouillevaartuigen in dienst: Castor en Pollux.


De Castor voor de eerste keer onderweg van de werf naar Zeebrugge tijdens de Navy Days.

Inzet
BNS Castor werd op dinsdag 18 november voor het eerst ingezet als Ready Duty Ship (RDS) op de Noordzee. Een week lang moest het door de Belgische wateren patrouilleren, visserschepen inspecteren en gereed zijn voor diverse incidenten. Op 24 en 25 november escorteerde de Castor het Russische landingsschip RFS Kaliningrad door Belgisch interessegebied.

Sindsdien zijn de schepen veelvuldig ingezet voor escorte en patrouilletaken.

Derde schip
Op 21 maart 2023 werd bekend dat er plannen zijn voor een derde patrouilleur. Het zou volgens onbevestigde berichten gaan om een bijbestelling van de eerdere twee schepen.

Specificaties

Nummer Naam In dienst
P901 Castor 2014
P902 Pollux 2015
Afmetingen 53,5 x 9,5 x 3,19
Max. waterverplaatsing 448 ton
Max. snelheid 21 knopen
Bemanning 15 (+ ruimte voor 20 opstappers)
Voortstuwing 2x MTU dieselmotoren van 2880 KW
Wapensystemen 12,7mm FN Herstal machinegeweer
Sensoren Navigatie/ zeebeeldradars
Helikopter Geen helidek


Bronnen
Crem, de P., Uiteenzetting van de visie Minister van Landsverdediging, 18 januari 2012




Marineschepen.nl
Contact
Over deze site
Privacy
Adverteren
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram

Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Nederlandse marineschepen

Belgische marineschepen

Marineschepen wereldwijd

Gerelateerde artikelen
Asterklasse

Castor schaduwt Rus