Marineschepen.nl
 
   
 

Charles de Gaulle vliegkampschip (Frankrijk)


Laatst aangepast: 25-02-2023

Het vliegkampschip Charles de Gaulle is het enige vliegkampschip van Frankrijk. Het nucleaire vliegdekschip is het grootste marineschip van West-Europa en is sinds 2001 in dienst. De Charles de Gaulle kende veel technische problemen.


Charles de Gaulle
Het Franse vliegkampschip Charles de Gaulle. (Foto: Franse marine)

Hoofdstukken op deze pagina

Aanloop en bouw

Goede en minder goede keuzes

Voortstuwing

Airwing

Wapens en sensoren

Inzet

Specificaties



Aanloop en bouw | Naar menu
In 1973 besloot Frankrijk tot de vervanging van het eerste van de twee vliegkampschepen van de Clemencau. Deze twee vliegkampschepen waren conventioneel voortgestuwd, maar hadden wel een hoekdek en geen ski-schans. In eerste instantie zou de vervanger van de Clemencau, met als werknaam PA75 (Porte Avions 1975), wel een ski-schans krijgen voor vliegtuigen die verticaal kunnen landen en een heel korte startbaan nodig hebben (Short Take-Off Vertical Landing, STOVL). Er zou geen gebruik gemaakt worden van een katapult en remkabels voor lancering en landen. De PA75 zou daarentegen wel een atoomvoortstuwing krijgen.

In 1979 was het ontwerp gewijzigd en was toch besloten het nieuwe vliegkampschip te voorzien van een conventioneel hoekdek met bijbehorende conventionele start en landingsmogelijkheden, CATOBAR genaamd. De ski-schans was vervallen, de katapult was terug.

Op 25 november 1987 werd begonnen met de bouw van de nieuwe carrier op de werf van DCN in Brest. In 2001 was het schip gereed en kostte 3 miljard euro.

vergelijking vliegkampschepen
Vergelijking van vliegkampschepen. Bron: BBC.co.uk

Goede en minder goede keuzes | Naar menu
De Charles de Gaulle heeft intussen vele succesvolle missies achter zijn naam staan. Maar niet alles is goed verlopen. Er is een aantal goede keuzes gemaakt, maar ook een aantal mindere.

De keuze voor een hoekdek en conventionele start en landing was uitstekend. De vliegtuigen die vanaf de Charles de Gaulle kunnen opereren hebben een veel groter bereik en kunnen veel meer wapens meenemen dan vliegtuigen die vanaf een ski-schans omhoog moeten. Dat is één van de grote bezwaren bij de nieuwe en veel grotere Britse vliegkampschepen, die daardoor behoorlijk aan slagkracht moeten inboeten.

Ook is een hoekdek goedkoper doordat terugkerende vliegtuigen met ongebruikte wapens kunnen landen. Op de Britse, Italiaanse en Spaanse carriers moeten de verticaal landende vliegtuigen eerst hun -dure- munitie in zee droppen. (Al zijn daar ook lapmiddelen voor bedacht zoals het rollend landen (SRVL), maar dat is niet optimaal.) De Fransen zijn goedkoper uit.

Tot slot levert een angled deck de mogelijkheid om de ijzersterke E-2C Hawkeye in te zetten. Dit vliegtuig is essentieel om een beeld op te bouwen op grote afstand van het schip. Schepen met een ski-schans zijn aangewezen op bijvoorbeeld een helikopter met radar en dat is in alle opzichten behelpen.

Helemaal goed ging het niet met de Hawkeye, want het dek van de CdG bleek te kort. Het moest 4,4 meter verlengd worden, zo bleek tijdens de proefvaart.

Ook de nucleaire voortstuwing is niet helemaal een succes geworden. De CdG is slechts 65% van de verwachte tijd beschikbaar doordat de kernreactor veel meer onderhoud nodig heeft dan gedacht.

Charles de Gaulle
Twee Rafale M en een Super Etendard op het vliegdek van de Charles de Gaulle. (Foto: Franse marine)

Nucleaire voortstuwing | Naar menu
Het 261,5 meter lange schip kan een topsnelheid halen van 27 knopen (50 km/u) en dat is nodig voor vliegoperaties. Om die snelheid te halen maakt het vliegkampschip gebruik van twee K15 kernreactoren, die zorgen voor 83.000 pk. Het schip heeft twee assen.

De kernreactoren moeten eens in de 7,5 jaar worden herladen. In de tussentijd hoeft de CdG alleen brandstof voor vliegtuigen en helikopters te tanken. Een andere beperking is dat het schip voor 45 dagen aan voeding kan meenemen.

Charles de Gaulle
Franse marinevliegtuigen in formatie boven de CdG. Het vliegtuig met de schotel is de E-2C Hawkeye. (Foto: Franse marine)

Bedrijven
De volgende bedrijven hebben meegewerkt aan het ontwerp, de bouw van dit project, of hebben producten of diensten geleverd (en hebben een bedrijfspagina):

Terma logo

Geïnteresseerd in een bedrijfspagina? Kijk hier voor meer informatie

Airwing | Naar menu
De Charles de Gaulle heeft ruimte voor maximaal 40 vliegtuigen en helikopters. De vliegtuigen waarmee de Franse marine vanaf de CdG vliegt zijn de Rafale M gevechtsvliegtuigen en de E-2C Hawkeye radarvliegtuigen. Tot juli 2016 opereerde ook de Super Étendard, een aanvalsvliegtuig, vanaf de carrier.

De Rafale M is de maritieme variant van de gewone Rafale's van Dassault en verschilt op meerdere punten van het origineel. Om de zware belasting van starts en landingen vanaf een carrier op te kunnen vangen zijn de Rafale M's o.a. verstevigd en hebben ze een haak om remkabels op te vangen. De M is sinds 2004 operationeel en is het enige niet-Amerikaanse vliegtuig dat op een Amerikaans vliegdekschip mag landen.
Deze vliegtuigen kunnen worden ingezet voor meerdere taken. In eerste instantie zijn ze geschikt tegen luchtdoelen dankzij hun Mica IR en EM lucht-luchtraketten, maar ook zijn ze geschikt om gronddoelen te bestoken en met de AM39 Exocet kunnen ze schepen aanvallen. Ook verkenningsmissies zijn, dankzij de eigen sensoren en sensoren in een pod, mogelijk.

Deze vliegtuigen maken ook deel uit van de force aéronavale nucléaire (FANu / Marine), de nucleaire tak van de Franse Marine Luchtvaartdienst. De Rafale M is onderdeel van de Franse nucleaire afschrikking omdat het de Franse ASMP-A kernraket kan lanceren. De ASMP-A heeft een bereik van 500 kilometer, haalt snelheden tot Mach 3 en bevat een 300 kiloton waterstofbom.

De Super Etendard was een bekend toestel dat al vanaf de jaren '70 vloog. Het werd dan ook veelvuldig ingezet tijdens diverse oorlogsmissies. In de jaren '90 werd de Super Etendard gemoderniseerd en heette het vliegtuig formeel de Super Étendard Modernisé (SEM).

Charles de Gaulle
De commando centrale van de Charles de Gaulle. (Foto: Franse marine)

Wapensystemen en sensoren | Naar menu
De wapens van vliegkampschepen zijn vooral de vliegtuigen en helikopters, maar de Charles de Gaulle kan tegen inkomende luchtdoelen toch van zich afbijten dankzij vooral de 4x 8-cel Sylver lanceerinrichting voor MBDA Aster 15 raketten. Mocht een tegenstander toch dichterbij komen, dan kan het nog de Mistral raketten inzetten.

Wat voor de wapensystemen geldt, geldt in grote lijnen ook voor de sensoren: de vliegtuigen (en dan vooral de belangrijke E-2C Hawkeye) vormen de ogen en oren van het schip en zelfs van het totale vlootverband. De sensoren van de CdG zelf zijn niet bijzonder. Ze zijn wel gemoderniseerd tijdens de midlife-update in 2017 en 2018. De belangrijkste luchtbeeldradar, de DRBJ 11 B radar, is toen vervangen door de Thales SMART-S uit Hengelo. De langeafstandsradars DRBV-26D en DRBV-15 zijn behouden. Wel zijn de navigatieradars van Racal-Decca vervangen door SCANTER 6000-radars van Terma, die ook geschikt zijn voor helikopterdirectie en reddingsoperaties.

Tijdens de update is ook de commandocentrale vernieuwd.



Inzet | Naar menu
De Charles de Gaulle heeft aan meerdere internationale missies deelgenomen. Zo voerde het aanvallen uit op doelen in Afghanistan in 2001, na de aanslagen in New York. Een jaar later voerden vliegtuigen van de CdG patrouillevluchten uit in de Arabische Zee tijdens de crisis tussen India en Pakistan. In 2010 was de Franse marineluchtvaardienst opnieuw actief boven Afghanistan.

In 2011 speelde de Charles de Gaulle een belangrijke rol tijdens de internationale interventie in Libië; de Verenigde Staten waren minder nadrukkelijk aanwezig met eenheden en het vliegkampschip USS Enterprise bleef op de achtergrond. Vanaf de CdG werden 1350 vluchten uitgevoerd boven Libië. De Rafales en Super Etandards voerden patrouilles uit en schakelden gronddoelen als tanks uit en vielen vliegbases aan.



Charles de Gaulle
(Foto: Franse marine)

Kort na de aanslag begin 2015 op de redactie van het weekblad Charlie Hebdo, vertrok de Charles de Gaulle om de terreurorganisatie ISIS te bestoken. Met de 20 vliegtuigen (een mix van Dassault Rafale M aircraft en Dassault Super Etendard Modernisé (SEM)) voerde het vliegdekschip in zeven weken 200 sorties uit. Meestal richtte de Franse marine zich op doelen in Irak, maar een enkele keer werden bommen op ISIS in Syrië geworpen.

Op 19 november 2015 vertrok de CdG opnieuw om ISIS aan te vallen. Dit keer was het een week na de aanslagen in Parijs. Het vertrek van het vliegkampschip was echter al aangekondigd. De Charles de Gaulle ondersteunt de internationale operatie Inherent Resolve en is zelf onderdeel van de Franse operatie Chammal. De CdG zou volgens president Hollande de Franse slagkracht verdrievoudigen. Het schip opereerde aan de oostkant van de Middellandse Zee en in de Perzische Golf.


Lanceringen van vooral de Rafale vanaf de Charles de Gaulle tijdens de operatie voor de kust van Libië.

Een jaar later was het met een internationaal eskader opnieuw actief in de strijd tegen terroristische organisaties in het Midden-Oosten.

Van maart 2019 t/m juli 2019 maakte de Charles de Gaulle een reis naar het oosten. De groep schepen streed ook tegen IS, maar oefende tevens in de Rode Zee en in de Golf van Bengalen.

In maart-april 2020 nam het vliegkampschip het weer tegen IS op, maar verscheen ook voor het eerst in tien jaar in de Atlantische Oceaan en Noordzee. De carrier oefenende met de Eisenhower, zou deelnemen aan Joint Warrior en aan Frisian Flag, de luchtmachtoefening gehouden vanaf vliegbasis Leeuwarden. Met het eskader, waar o.a. het Nederlandse fregat Zr.Ms. Evertsen en het Belgische fregat BNS Leopold I, stond een bezoek aan Kopenhagen en Lissabon in de planning.

Het liep allemaal anders. Door de uitbraak van coronavirus COVID-19 werd Frisian Flag geannuleerd, werd na een havenbezoek aan Brest corona geconstateerd aan boord van de Leopold I, kon de Evertsen pas twee weken later vertrekken en werden aan boord van de CdG veertig bemanningsleden ziek met coronaverschijnselen. De carrier keerde vervroegd naar huis.

In het voorjaar van 2021 oefende de Charles de Gaulle met Franse en Amerikaanse schepen in de Arabische Zee en Golf van Oman. Ook het Belgische fregat Leopold I was onderdeel van het Franse eskader. De Charles de Gaulle voer door het Suezkanaal op de dag voordat het kanaal lang gestremd was door het aan de grond lopen van de MV Ever Given.

Na de oorlog in Oekraïne begon, werd de Franse carrier niet ten oosten van Suez ingezet, maar in de Middellandse Zee. Het schip was aanvankelijk onder de vlag van Operatie Chammal boven Syrië actief om terroristische doelen te bombarderen. De inzet werd aangepast en Franse vliegtuigen vlogen vanaf het dek van de carrier boven Bulgarije en Roemenië.

Op 15 november 2022 vertrok de Charles de Gaulle voor de reis Antares die bijna vier maanden duurde en eindigt met de grote oefening Orion 23 voor de kust van Frankrijk. Onder de vlag van Antares voer de carrier met schepen uit diverse landen richting onder andere de Indische Oceaan.


De Franse zangeres Nadiya scoorde in 2004 een hit in Frankrijk en België. In de clip speelde de Charles de Gaulle een hoofdrol.

Specificaties | Naar menu
Naamsein Naam In dienst
R91 Charles de Gaulle 2001
Afmetingen 261,5 x 64,36 x 9,43
Max. waterverplaatsing 42.000 ton
Max. snelheid 27 knopen
Bemanning 1350 vaste bemanningsleden
600 boordvliegploeg
Voortstuwing Nucleair: 2 K15 PWR's
Wapensystemen MBDA Aster 15 luchtdoelraketten
Mistral luchtdoelraketten
8 × Giat 20F2 20 mm snelvuurkanons
Sensoren (tussen haakjes voor modernisering)
Thales SMART-S radar (DRBJ 11 B 3D luchtbeeldradar
DRBV 26D luchtbeeldradar
DRBV 15C luchtbeeldradar voor laagvliegende doelen
Arabel doelaanwijsradar
2x Terma Scanter 6000 (2x DRBN-34A Racal-Decca navigatie)
Safran EOMS NG infrarood/ optronische vuurleiding
Air wing Max 40
In wisselende samenstelling:
Dassault Rafale M multirole gevechtsvliegtuigen
Super Étendard aanvalsjagers
E-2C Hawkeye radarvliegtuigen
SA365 Dauphin helikopters
EC725 Caracal helikopters
AS532 Cougar helikopters





Marineschepen.nl

Contact

Over deze site

Adverteren

Doneren
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

LinkedIn

Instagram

Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Nederlandse marineschepen
Belgische marineschepen
Marineschepen wereldwijd

Bedrijven
Terma

Gerelateerde artikelen
CdG breekt reis af door corona

CdG naar Frisian Flag

Franse vloot naar Libië

CdG klaar voor Libië

Problemen Charles de Gaulle

CdG bij grootse vlootschouw