Marineschepen.nl
 
   
 

Pelikaan ondersteuningsvaartuig


Laatst aangepast: 19-01-2021

Zr.Ms. Pelikaan (A804) is het ondersteuningsvaartuig van de Koninklijke Marine voor het Caribisch Gebied. De bevolking van Curaçao ontving het schip op feestelijke wijze toen het op 11 september 2006 voor het eerst de haven van Willemstad binnenliep. Het ruim 65 meter lange schip heeft namelijk een belangrijke rol in veiligheid en noodhulp in deze tropische wateren.

Zr.Ms. Pelikaan
Zr.Ms. Pelikaan (Foto: Ministerie van Defensie)

Historie
Het vorige ondersteuningsvaartuig in de West, zoals het Caribisch Gebied bij de marine doorgaans wordt genoemd, heette ook "Pelikaan". Maar daar houdt de vergelijking wel op. De A801 was namelijk zeker de laatste jaren verouderd, onbetrouwbaar en versleten. Al voldeed het schip al veel langer niet aan de eisen die voor de operaties in de West werden gesteld; het schip was namelijk oorspronkelijk gebouwd als bevoorradingsschip voor de offshore. Daarom besloot de marine in de zomer van 2004 om de oude Pelikaan eerder te vervangen. De nieuwe Pelikaan (A804) is gebouwd op de Scheepswerf Galati (onderdeel van het Nederlandse Damen Shipyards) te Roemenië. De overdracht vond plaats in 2006 op de scheepswerf van Damen in Gorinchem. Eind augustus van dat jaar verliet het schip Den Helder en koerste het naar de West.



Modern, ruim en van alle gemakken voorzien
Zr.Ms. Pelikaan biedt ruimte aan 77 personen: 15 bemanningsleden, een bootgroep van 8 mariniers en 54 extra mariniers. De 77 personen hebben veel meer ruimte dan op de oude Pelikaan. Het nieuwe schip heeft mooie en moderne slaapverblijven, ruime trappenhuizen, een ziekenboeg, fitnessruimte, studieruimte, prima kombuis en voldoende ruimte voor de opvarenden om te eten en ontspannen. Dat laatste zal in een haven bijvoorbeeld aan de bar zijn, en op zee kan er uitstekend televisie of een film worden gekeken op flatscreens (in 2006 vrij uniek). Ook is er een beamer voor presentaties en briefings voor een operatie. Zoals ieder marineschip is het voorzien van goede airconditioning. De brug is ruim en voorzien van moderne navigatiemiddelen, zoals digitale kaarten. De amphibious operations room (AOR) en radiocentrale werden voorzien van uitgebreide en moderne communicatiemiddelen.

Pelikaan
In september 2015 werd het eiland Dominica getroffen door een storm, de Pelikaan verleende er hulp. (Foto: Defensie)

Bedrijven | Naar menu
De volgende bedrijven hebben meegewerkt aan het ontwerp, de bouw van dit project, of hebben producten of diensten geleverd (en hebben een bedrijfspagina):





Geïnteresseerd in een bedrijfspagina? Kijk hier voor meer informatie

Indrukwekkende laadcapaciteit
De Pelikaan kan ook materieel vervoeren dat gebruikt kan worden na een orkaanpassage of aardbeving. Deze laadcapaciteit is indrukwekkend. Zr.Ms. Pelikaan kan vier viertonners, vier landrovers, een wateraanhangwagen, een generator, een vorkheftruck, een shovel, twee containers en zes ‘Rigid Raiding Crafts’ vervoeren. Laden en lossen vindt plaats middels een grote kraan op het dek.

Daarnaast kan het 70.000 liter drinkwater vervoeren en de watermaker kan 6.000 liter drinkwater per dag kan maken. Hiermee kan Zr.Ms. Pelikaan drinkwater leveren in gebieden waar hulp verleend moet worden.

Zr.Ms. Pelikaan
Zr.Ms. Pelikaan

Ondersteuningsvaartuig met amfibische capaciteiten
Het schip wordt ingezet voor het ondersteunen van operaties en oefeningen van het Korps Mariniers en de Kustwacht Nederlandse Antillen & Aruba. Verder assisteert de Pelikaan het stationsschip van de marine het Caribisch Gebied. Het stationsschip (steeds een ander schip) is daar voor rechtshandhaving, kustwachtoperaties en drugsbestrijding. Bij natuurrampen in het gebied kan de Pelikaan snel te hulp schieten met noodzakelijk materieel, personeel en humanitaire hulpgoederen.

Zr.Ms. Pelikaan is een ondersteuningsvaartuig, maar ook een klein amfibisch platform met een goed uitgeruste amphibious operations room (AOR) en FRISC's voor mariniers. Het Korps Mariniers oefent daarom regelmatig amfibische scenario's met de Pelikaan. In de AOR van de Pelikaan wordt de operatie gepland, gecoördineerd en inlichtingen verzameld.
De mariniers maken bij een landing gebruik van Fast Raiding, Interception and Special Forces Craft (FRISC's), en dan specifiek de variant genaamd Support Craft Caribean (SCC). Dit zijn snelle en goed bewapende vaartuigen voor acht mariniers die grotere afstanden kunnen overbruggen dan de oude Boston Whalers. Bovendien kunnen ze ook bij hoge golven opereren.



Operaties
Toen Haïti op 12 januari 2010 getroffen werd door een verwoestende aardbeving arriveerde Zr.Ms. Pelikaan als eerste schip in de haven van Port-au-Prince om hulp te verlenen. Het schip en bemanning hebben hier toen 11 intensief hulp verleend. Op 30 augustus 2010 vertrok het schip naar Sint Maarten om bijstand te verlenen na passage van orkaan Earl. De schade was echter beperkt en Zr.Ms. Pelikaan kon verder richting de "hulpverleningsoefening" Hurricane Exercise (HUREX).

Op 14 november 2011 wist Zr.Ms. Pelikaan twee schipbreukelingen te redden. Zij dobberden al 7 dagen op zee en waren bijna 200 km uit de kust van Martinique.

Zr.Ms. Pelikaan was 3 maart 2013 in het nieuws toen bekend werd dat het noodhulp moest verlenen aan het eiland Saba door voor drinkwater te zorgen. Het eiland had te kampen met een ernstig drinkwatertekort na een lange periode van droogte en een defecte waterfabriek.

In september 2015 verleende Zr.Ms. Pelikaan noodhulp aan het door een tropische storm getroffen eiland Dominica.

Zr.Ms. Pelikaan werd in 2016 opnieuw ingezet om hulp aan Haïti te verlenen, na de grote schade die op het eiland werd aangericht door orkaan Matthew.

Een jaar later was het orkaan Irma die ervoor zorgde dat de Pelikaan opnieuw nodig was. Irma, de krachtigste Atlantische orkaan ooit gemeten, nadert Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius en komt er aan op 6 september 2017.

Zr.Ms. Pelikaan
Zr.Ms. Pelikaan in Den Helder op 28 januari 2020. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)

Modernisering
Zr.Ms. Pelikaan werd in 2020 gemoderniseerd. Dat werd op 11 juli 2019 bekend gemaakt. Het schip werd daarvoor in Nederland door bouwer Damen onderhanden genomen.

De modernisering bestond uit onder andere een nieuwe kraan zodat de FRISC ook te water kan worden gelaten. Het platformmanagamentsysteem werd vernieuwd, er zijn nieuwe navigatieradars geplaatst en er kwam nieuwe communicatieapparatuur aan boord. De 'mess' werd opnieuw ingericht, hutten werden geschikt gemaakt voor meer vrouwen aan boord (2x 6-persoonshutten), dekken werden vernieuwd en het schip werd opnieuw geverfd.

Ondanks de nieuwe werfcapaciteit van Damen in Curacao, was gekozen voor onderhoud in Nederland vanwege de beschikbaarheid van DMO en DMI ter plaatse. Deze twee partijen waren ook nauw betrokken bij het project.

Op 4 november 2019 verliet Zr.Ms. Pelikaan het Caribisch gebied. Op weg naar Nederland trotseerde het schip uitschieters van windkracht 11 en 5 meter hoge golven en op 1 december 2019 kwam het schip aan in Den Helder. De planning was dat het schip op 1 augustus 2020 weer zou afmeren in Willemstad, Curaçao. Dat werd niet gehaald: de Pelikaan arriveerde op 1 oktober 2020 in de West.

De vertraging werd veroorzaakt door met name corona, zo meldde de marine desgevraagd: "[COVID-19] heeft de werkzaamheden bemoeilijkt, met name in de kleine ruimtes aan boord, maar ook de Europese reisrestricties hebben ertoe geleid dat het op momenten lastig was voor externe leveranciers om naar Nederland te komen. Daarnaast zijn er enkele complexe technische aanpassingen uitgevoerd in het kader van de Midlife Update, zoals het plaatsen van de nieuwe kraan, die wat ongeplande engineeringsuitdagingen heeft opgeleverd. Dit technische complexe project is uitgevoerd in een goede samenwerking met Damen Den Helder en heeft ondanks de moeilijke omstandigheden de afgelopen maanden geleid tot een platform dat weer uitstekend is toegerust voor de uitvoering van haar taken in onze overzeese gebiedsdelen."

Vervanging
Omstreeks 2031 bereikt de Pelikaan het einde van de levensduur. Het schip wordt rond die tijd vervangen door een nieuw ondersteuningsschip. Op 7 mei 2020 verscheen de A-brief voor de vervanging van dit schip, als onderdeel van een veel grotere vervanging van tien ondersteuningsschepen van de marine.





Zr.Ms. Pelikaan
Zr.Ms. Pelikaan

machinekamer van Zr.Ms. Pelikaan
De (onbemande) machinekamer van Zr.Ms. Pelikaan


Zr.Ms. Pelikaan helpt Hart voor Haiti

Nummer Naam In dienst
A804 Pelikaan 2006
Afmetingen 65,40 x 13,20 x 3
Max. waterverplaatsing 1150 ton
Max. snelheid 14,5 knopen
Bemanning 14 (+60 opstappers)
Voortstuwing 2x Caterpillar 3516 B TA
Wapensystemen 2x 12,7mm mitrailleurs
Sensoren 2 navigatieradars
Laadcapaciteit 4 Land Rovers, 4 trucks, 1 wateraanhangwagen, generator, vorkheftruck, shovel en 2 containers.
Vervoer van 70.000 liter drinkwater.




Marineschepen.nl
Contact
Over deze site
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram

Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Nederlandse marineschepen
Belgische marineschepen
Marineschepen wereldwijd

Bedrijven

Damen

Heinen & Hopman

Gerelateerde artikelen

Vervanging Pelikaan

Update voor Pelikaan

Hulp aan Dominica

Schipbreukelingen gered

Pelikaan naar Haïti

Nederlandse marine helpt Haïti

Bijstand na orkaan Ivan