Marineschepen.nl
 
   
 

Valour klasse fregatten (MEKO A-200) (Zuid-Afrika)


Laatst aangepast: 31-03-2016

De vier fregatten van de Valourklasse vormen de ruggengraat van de Zuid-Afrikaanse marine. De multifunctionele schepen zijn ontworpen en gebouwd in Duitsland. Oorspronkelijk waren vijf schepen gepland, maar één fregat werd om budgettaire redenen geannuleerd.
De schepen worden ingezet in wateren van de Atlantische tot de Indische Oceaan.

Amatola
SAS Amatola, het eerste fregat van de Valourklasse. De schepen zijn voorzien van moderne wapensystemen en sensoren, en er was in het ontwerp veel aandacht voor stealth. (Foto: Zuid-Afrikaanse marine)



Het fregattenloze tijdperk
In 1985 werd het laatste grote oorlogsschip van de Zuid-Afrikaanse marine (South-African Navy: SAN) uit dienst gesteld; het derde en laatste fregat van de Presidentklasse.

Met de kleine patrouilleboten moest de SAN sindsdien haar taken uitvoeren in de territoriale wateren, die tot een belangrijke scheepvaartroute behoren.
Het zeegebied bij Zuid-Afrika kan bovendien met recht gezien worden tot één van de de gevaarlijkste en onvoorspelbaarste territoriale wateren ter wereld; vele schepen zijn rond Kaap de Goede Hoop in een storm ten onder gegaan. Maar niet alleen natuurgeweld maakt deze gebieden gevaarlijk, de regio heeft ook te maken (gehad) met piraterij en drugstransporten. De Zuid-Afrikaanse marine stond dus voor de onmogelijke taak om met kleine schepen (zonder helikopters) een gebied van 1 miljoen vierkante kilometer (=24x de oppervlakte van Nederland) te beheersen.

Nieuwbouw
In 1993 werd de projectgroep Surface Combatant opgericht om de SAN weer te voorzien van grote oorlogsschepen met helikopters, die zich kunnen beschermen tegen vliegtuigen, raketten en onderzeeboten. De schepen moesten daarnaast in staat zijn om (drugs)smokkel, piraten en milieuvervuilers tegen te gaan, ingezet kunnen worden bij rampen en schepen in nood kunnen helpen.

Het nieuwbouwproject van fregatten maakte deel uit van een zeer groot vernieuwingsproject voor de gehele Zuid-Afrikaanse defensie. Voor 4,8 miljard dollar moesten helikopters, tanks, gevechtsvliegtuigen, onderzeeboten en fregatten worden gekocht.

Op fregattengebied deden het Verenigd Koninkrijk (met het fregat GEC F3000), Duitsland (MEKO-200), Frankrijk (La Fayette) en Spanje (met het Bazan 59B-ontwerp) mee.

De knoop werd in 1999 doorgehakt: Duitsland won de aanbesteding. In mei 2000 werd het contract getekend voor de bouw van vier fregatten. Deze zouden worden gebouwd door een internationaal consortium (European South African Corvette Consortium (ESACC)) volgens het Duitse MEKO concept. Het consortium bestond uit Thyssen Rheinstahl Technik, Howaldtswerke-Deutsche Werft (HDW), Blohm + Voss (alle Duitsland), Thales Navales France en African Defence Systems uit Zuid-Afrika.

Blohm + Voss trad op als hoofdaannemer en bouwde het eerste en derde schip, HDW deed het tweede en vierde. In december 2002 zou het eerste schip gereed zijn met de eerste proefvaart en overgedragen worden, door maar door constructiefouten werd dit 9 maanden uitgesteld.

Uiteindelijk kon de Amatola in september 2003 zelfstandig naar Zuid-Afrika varen.

De Zuid-Afrikaanse Arms Deal bleek later, na onderzoek, omgeven te zijn van fraude, corruptie en onregelmatigheden. Ook zouden de onderzeeboten en fregatten te kampen hebben met technische problemen.



Primeurs
De Valourklasse fregatten kenden diverse primeurs. Zo was de Umkhonto, raket tegen luchtdoelen, bij de bouw splinternieuw en is er geen operationele ervaring mee. Ook de combinatie waterjet en schroeven was voor schepen van deze grootte een primeur. Een ander nieuwigheidje was het ontbreken van schoorstenen. Deze zijn verstopt aan de achterzijde van het schip boven de schroeven. Dat verklaart ook de zwarte verf.

Mid-life refit
Eind 2015 was de mid-life refit van het eerste fregat, SAS Amatola, afgerond. De voortstuwing van het fregat werd vernieuwd of grondig opgeknapt (gasturbines), ook werd de scheepshuid, de accommodatie, brug, technische centrale, kombuis, eetverblijven, helikopterdek en de hangar aangepakt.

Al het werk werd uitgevoerd in Zuid-Afrika. In Durban werd gewerkt aan het platform, de wapensystemen kregen een opknapbeurt in Simon's Town.

Oorspronkelijk zou SAS Isandlwana nu volgen, maar de Zuid-Afrikaanse marine gaat gebukt onder grote budgetproblemen waardoor er vooralsnog alleen geld is voor regulier onderhoud van het tweede fregat. Onduidelijk is nu of en wanneer het derde en vierde fregat een mid-life refit krijgen.

Enige tijd werd ook gesproken over nieuwe wapensystemen (waaronder een groter kanon en Exocet Block III met de mogelijkheid om landdoelen aan te vallen). Van dat soort updates is nu weinig nieuws meer en lijken van de baan.


Oefening Good Hope; de Zuid-Afrikaanse en Duitse marines in 2015.

Inzet
De vier fregatten worden ingezet in oefeningen met een groot aantal buitenlandse marines. De meest recente oefening ver van huis is de oefening IBSAMAR V nabij India, begin 2016. Maar de Zuid-Afrikaanse marine oefent ook met bijvoorbeeld de Britse en Duitse marine.

In 2010 speelden de fregatten een rol bij de beveiliging rond het Wereldkampioenschap voetbal in Zuid-Afrika. De schepen zorgden met hun luchtwaarschuwingsradars boven drie speelsteden voor een actueel luchtbeeld.

Sinds 2010 zijn alle fregatten (plus patrouilleschepen en bevoorradingsschip) actief geweest tegen Somalische piraterij, nabij Mozambique. De Zuid-Afrikaanse marine had de lead in de anti-piraterijmissie aldaar, genaamd Operation Copper.

In 2016 nam SAS Spioenkop deel aan de tweejaarlijkse oefening IBSAMAR V. Normaal gesproken wordt deze oefening van de Zuid-Afrikaanse, Braziliaanse en Indiase marines gehouden in de wateren van Zuid-Afrika. De vijfde editie van IBSAMAR had echter plaats in Indiase wateren (afstand over zee: 4500 zeemijlen, ruim 8.000 km) . Hoewel alle facetten van het opereren op zee aan bod kwamen, lag de nadruk dit keer op onderzeebootbestrijding. Ook namen de schepen deel aan de Indian International Fleet Review op 4 februari 2016, waar in totaal 54 landen met hun eenheden aan deelnamen.
SAS Spioenkop deed in de 10 weken dat het van huis was havens als Dar es Salaam (Tanzania), Goa (India) en Colombo (Sri Lanka) aan.

Naamsein Naam In dienst
F145 Amatola 2004
F146 Isandlwana 2004
F147 Spioenkop 2005
F148 Mendi 2005
Afmetingen 121 x 16 x 5,9
Max. waterverplaatsing 3590 ton
Max. snelheid 30 knopen
Bemanning 117 (incl. 15 man vliegploeg)
Voortstuwing 2 MTU diesels, 1 General Electric LM 2500 gas turbine (2 schroeven, 1 KaMeWa Waterjet)
Wapensystemen 16x Kentron Umkhonto (Vertical Launch, SAM)
8x MBDA Exocet MM40 Block II (SSM)
Reutech Rogue 12.7mm CIWS
Torpedo's (niet aangekocht)
Otobreda 76mm/62 COMPACT kanon
2x LIW 35DPG 35mm kanons
Sensoren 3 dimensionale luchtwaarschuwingsradar
Raytheon navigatie/ zeebeeld radar
Reutech Systems RTS 6400 optronics and radar tracking
Thales Spherion sonar
Helikopter 2 Super Lynx helikopters




Marineschepen.nl
Contact
Over deze site
Blijf op de hoogte via:

Twitter

Facebook

Instagram

Copyright

Alle rechten voorbehouden.

Sinds 13 augustus 2001



Menu
Nederlandse marineschepen
Belgische marineschepen
Marineschepen wereldwijd

Gerelateerde artikelen
Moderne schepen voor Z-Afrika
Eerste keer in Zuid-Afrika