Het vliegkampschip Vikramaditya is het eerste schip van een nieuwe reeks Indiase vliegkampschepen dat de sterk uitbreidende Indiase marine zal gaan aanvoeren. Het moest ook de laatste aankoop uit het buitenland zijn. De Vikramaditya voer eerder als Baku en later als Admiral Gorshkov voor de Sovjet/ Russische marine.
De nieuwe carrier is voor de Indiase marine een belangrijke psychologische en operationele boost in de rivaliteit met China in de Indische Oceaan.
In Rusland werd op 26 december 1978 de kiel gelegd van het vierde en laatste schip van de Kievklasse. De Baku was een verbeterde versie van de eerste drie, maar was net als de zusterschepen een unieke combinatie van kruiser met een enorm wapenarsenaal en een groot vliegdek voor vliegtuigen. Van 1987 tot 1996 voer het voor de Sovjet- en later Russische marine. Vanaf 1991 had het de naam Admiral Gorshkov.
Historie en verbouwing
De Indiase marine werd lange tijd aangevoerd door twee voormalige Britse vliegdekschepen. INS Viraat (ex-HMS Hermes) en INS Vikrant (ex-HMS Hercules). De bouw van beide schepen startte reeds tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Vikrant werd na afbouw vrijwel direct overgedragen aan India, de Hermes genoot nog een hele carriere bij de Royal Navy met als hoogtepunt de rol van vlaggenschip tijdens de Falklandoorlog in 1982, alvorens het in Indiase handen kwam. Dat was in 1986.
Tien jaar later, in 1996, besloot Rusland de carrier Admiral Gorshkov uit de vaart te nemen; de kosten waren te hoog. India zag kansen want de oude Vikrant was op en werd in 1997 uit dienst gesteld. India hecht veel belang aan het bezit van meerdere vliegkampschepen zodat aan beide kusten van het land carriers hun rol kunnen vervullen.1 Na ondertekening van een Memorandum of Understanding in 1998 volgden jaren van onderhandelingen. Uiteindelijk kocht de Indiase marine in 2004 het Russische schip voor precies 0 dollar, maar daar hoorde wel verbouwing in Rusland, wapensystemen en vliegtuigen bij voor 1,5 miljard dollar.
De Baku in 1988 nabij Italië. Hier is goed te zien dat het schip een combinatie was van vliegdekschip (met helikopters en verticaal opstijgende Yak-38 vliegtuigen) en een kruiser met o.a. 12 P-500 Bazalt/ SS-N-12 Sandbox antischeepsraketten met een bereik van maar liefst 550 km en eventueel een nucleaire lading. (Bron: Amerikaanse marine)
Die verbouwing was noodzakelijk want India wilde een puur vliegkampschip en niet de combinatie van kruiser en carrier, daarnaast wilde de Indiase marine diverse andere verbeteringen, bijvoorbeeld van het leefklimaat aan boord. Oplevering stond gepland voor 2008.
Dit was echter veel te optimistisch ingeschat door zowel Rusland als India. Toen het werk ging beginnen bleek de carrier van binnen een rottende en roestende hoop oud ijzer.2 De verbouwing van de Vikramaditya vergde veel meer dan gedacht en liep ernstige vertraging op. Rusland eiste meer geld. De kosten namen zo toe dat politiek overleg tussen de twee grootmachten op het hoogste niveau nodig was om een oplossing te vinden. Uiteindelijk kwamen beide partijen in maart 2010 een bedrag overeen van 2,35 miljard dollar, exclusief de 526 miljoen voor de bestelde MiG-29K vliegtuigen.3
In 2008 was het werk aan de romp gereed en het vliegdekschip werd in december van dat jaar weer tewater gelaten. De werkzaamheden in het binnenste van het schip eisten meer tijd dan verwacht door onder andere de enorme hoeveelheid bekabeling. Uiteindelijk werd in 2011 gestart met de eerste tests in de haven. Begin 2012 verliet de vernieuwde carrier de Sevmash-scheepswerf in Severodvinsk voor de eerste proefvaart.
Opnieuw zat het tegen. Gedurende de proefvaart werd duidelijk dat het 283 meter lange schip de benodigde 32 knopen niet kon halen, hetgeen essentieel is om vliegtuigen op te laten stijgen. Daarop zette de carrier weer koers naar de Russische scheepswerf in Severodvinsk voor reparatie aan vooral de boilers. De Indiase marine ging toen akkoord met het voorstel van de Russen om asbest (!) te plaatsen als isolatie van de voortstuwing. Pas anderhalf jaar later werd de reparatie afgerond en voer de Vikramaditya begin juli 2013 weer richting Barentszzee voor tests. Die tests verliepen wel naar tevredenheid en op 16 november 2013 werd INS Vikramaditya indienstgesteld, waarna het op 9 januari 2014 feestelijk werd onthaald in India.
Eerste van twee delen. Uitstekende reportage over INS Vikramaditya en unieke beelden van de carrier voor, tijdens en na de verbouwing.
Na de indienststelling vertrok de Vikramaditya met twee Indiase marineschepen vanuit Severodvinsk, Noord-Rusland, via de Noordzee naar India. Een aantal weken later bleek dat de reis minder voorspoedig was verlopen dan eerder was gedacht. Opnieuw waren er problemen geweest met de boilers van het stoomschip, ondanks de opmerkelijke noodgreep na de reparaties in 2012 en 2013.
In 2016 onderging het vliegkampschip uitgebreid onderhoud in India, in het kader van "Make in India". In 2018 volgde de tweede modernisatie, ondanks de "Make in India"-wensen werd die modernisatie in India deels door een Russisch bedrijf verzorgd.
Mooie beelden van de Vikramaditya in actie. Ontwerp
De verbouwing voor de Indiase marine moest de Gorshkov van "vliegdekkruiser" omtoveren in een puur vliegdekschip. Alle wapensystemen werden verwijderd en een 900 ton wegende ski-jump werd toegevoegd. Ook werd het schip voorzien van remkabels, waardoor het de STOBAR configuratie kreeg ofwel "Short Take-Off But Arrested Recovery": de vliegtuigen worden gelanceerd met behulp van katapult en ski-jump, maar landen met een remhaak die de op dek liggende kabels grijpt.
De verbouwing hield echter meer in dan alleen dit, het schip werd voor zo'n 90% vernieuwd. Van de 2000 ruimten werden er 1750 volledig verbouwd, de liften voor vliegtuigen en munitie werden aangepast en uitgebreid, 2300 km kabel en 3000 km pijpleidingen werden vernieuwd, vervanging van 8 stoomturbines, 2500 ton aan staal werd vervangen, een compleet nieuwe mast achter het eiland werd toegevoegd voor extra communicatiemogelijkheden.4
Een belangrijke aanpassing betrof uitbreiding van het eiland, de opbouw naast het vliegdek. Het biedt nu plaats voor zwaardere en geavanceerdere radars met een bereik van 500 kilometer. Maar ook de verblijven zijn onder handen genomen. Zo is een compleet nieuwe kombuis geplaatst en een slaapverblijf voor 10 vrouwelijke bemanningsleden (niet al te veel op de maximaal 2000 personen aan boord). De energieopwekking is uitgebreid naar 18 megawatt en ook de drinkwatercapaciteit is op niveau gebracht naar 400.000 liter water per dag.
Voor de bemanning is ruimte gemaakt voor een verbruik van 100.000 eieren, 20.000 liter melk en 16.000 ton rijst per maand.5
Een Mig-29K van de Indiase marine. (Foto: Indiase marine)
De 45.000 ton wegende carrier wordt voortgestuwd door 8 stoomturbines. Deze drijven vier assen aan met in totaal vier schroeven.
Wapensystemen en air wing
De Vikramaditya begon bij de Indiase marine zonder eigen wapensystemen (behalve machinegeweren). De installatie van de Close-in Weapon Systems AK 630 vond later plaats, omdat de (licentie)bouw van de Russische snelvuurkanons vertraging had opgelopen. De AK 630 is een 30mm snelvuurkanon als laatste redmiddel tegen inkomende doelen. Ook de nieuw ontwikkelde Indiaas-Israelische Barak 8 Surface-to-Air Missiles waren ook na indienststelling van de Vikramaditya gereed voor installatie. Dit wapensysteem geeft de carrier wel meer armslag door het bereik van 70 km en wordt gelanceerd vanuit een verticaal opgestelde lanceerinrichting.
Het hoofdwapensysteem aan boord van de schepen wordt echter gevormd door de vliegtuigen. Dit kunnen er maximaal 36 zijn, waarvan normaal gesproken 26 MiG-29K gevechtsvliegtuigen en 10 helikopters.
Het vliegdek bij nacht. (Foto: Indiase marine)
De MiG-29K waar de Indiase marine mee vliegt is een Russisch toestel. Ook de Russische marine gebruikt deze nieuwe vliegtuigen. In Rusland zijn zij de opvolgers van de Su-33 Flankers, en een doorontwikkeling van de landversie van de MiG-29. De maritieme MiG-29K heeft een remhaak en de geavanceerde Zhuk-ME radar die zowel een lucht-lucht als een lucht-grond modus heeft. Hierdoor is de MiG-29K voor verschillende taken inzetbaar. Met de Zhuk-ME radar kan een torpedobootjager op 300 km afstand worden ontdekt.6
Unieke beelden van de Vikramaditya tijdens de proefvaart.
Nummer
Naam
In dienst
R33
Vikramaditya
2013
Afmetingen
283,5 x 59,8 x 10,2
Max. waterverplaatsing
45.000 ton
Max. snelheid
32 knopen
Bemanning
maximaal 2000 (incl. vliegploeg)
Voortstuwing
8 stoomturbines, samen 180.000 pk
Wapensystemen
Barak 8 SAM
AK-630 CIWS
Sensoren
Luchtwaarschuwingsradar
Sperry Bridgemaster navigatieradar
Resistor-E air traffic controlradar
Air wing
Max 36 (incl. 26 vliegtuigen)
26x Mikoyan MiG-29K gevechtsvliegtuig
Ka-28 onderzeebootbestrijdingshelikopters
Ka-31 Airborn Early Warning (AEW) helikopters
