Zr.Ms. Holland verliet vanmiddag iets na 16:00 uur Den Helder. Wat het schip precies gaat doen is nog altijd niet zeker, maar het patrouilleschip zet wel koers naar Cyprus om daarna eventueel ingezet te worden om hulp te verleden aan Gaza. Een optie is dat de Holland zich aansluit bij NAVO-eskader SNMG2 in de Middellandse Zee.
Zr.Ms. Holland, Hollandklasse, verlaat Den Helder. De twee FRISC-onderscheppingsboten zijn aan boord. De NH90-helikopter landde later. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Net als bij de Franse, Britse en Italiaanse marines, was het voor de Nederlandse marine snel schakelen na het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas. Meerdere landen besloten Israël te steunen en marineschepen te sturen om de situatie niet verder te laten escaleren. Andere landen, die de aanval van Hamas ook veroordeelden, willen tegelijkertijd de bevolking van Gaza voorzien van noodhulp of willen er mensen evacueren. Het oosten van de Middellandse Zee is sindsdien heel wat Westerse marineschepen rijker. Een behoorlijk aantal ligt echter in de buurt van Cyprus te wachten om ingezet te worden. Israël heeft de toegang tot Gaza over zee namelijk nog geblokkeerd.
SNMG2
Zr.Ms. Holland zal ook richting Cyprus gaan, maar hoe het dan verder gaat is nog niet duidelijk. "Wij vallen nu onder de CDS [Commandant der Strijdkrachten], zegt de Eerste Officier van het schip, Sitara. Vlak voor vertrek staat zij en andere bemanningsleden de pers te woord op het helidek. Een van de mogelijkheden is dat de Holland vervolgens onder de NAVO-taakgroep Standing NATO Maritime Group 2 (SNMG2) gaat vallen, zegt Sitara. "Als we ingezet worden, kan het zijn dat dat onder Nederlandse vlag gebeurd. Maar een van de opties is dus dat we aanklikken onder SNMG2. Aan de ene kant wil je autonoom zijn en wil je gaan en staan waar je wil, maar aan de andere kant zijn er momenteel zoveel oorlogsschepen dat het qua coordinatie goed is als we onder een NATO-taakgroep kunnen vallen en met hen mee kunnen liften."
Een ander voordeel van het aansluiten bij SNMG2 is dat het schip zich eenmaal ter plaatse nuttig kan inzetten, zo licht een woordvoerder verder toe. Daarnaast biedt een dergelijke taakgroep, waar meerdere fregatten deel van uit maken, bescherming. Zonder SNMG2 kan de Holland ook in het gebied varen, maar dan is het schip ook op zichzelf aangewezen als het gaat om zelfverdediging en de Holland kan zichzelf niet verdedigen tegen bijvoorbeeld raketten.
Dreiging
Want er is een dreiging in het gebied. Sitara: "Je hebt diverse soorten dreigingen daar: luchtdreiging [zoals raketten], misschien asymmetrische dreiging [bijv. snelle bootjes met explosieven], maar vooralsnog hebben we niet de indicatie dat een dreiging specifiek tegen ons gericht is. Maar we willen ook niet onnodig binnen bepaalde bereiken gaan komen."
Die dreiging maakt deze reis voor de bemanning anders dan andere reizen, blijkt uit de woorden van Frans, navigatieofficier van de Holland. "Het is een regio die wat minder voorspelbaar is dan andere gebieden waar ik geweest ben. Dus dat maakt het wat spannender, ook voor thuis", zegt Frans. Hoewel de Holland niet ontworpen is voor een situatie in het hoogste geweldspectrum, bereid de bemanning zich wel degelijk voor op onverwachte situaties: "Doordat de dreiging meer is dan bijvoorbeeld in de West, is onze voorbereiding op bepaalde punten anders geweest. De brug moet bijvoorbeeld scherper zijn op bepaalde signalen, denk aan GPS-problemen." Ook zijn er mariniers mee die onder andere machinegeweren kunnen bedienen, mocht er een asymmetrische dreiging zijn.
Afscheid voor het oog van de camera. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
(Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Verrassende wending
Met het vertrek van de Holland, is een intensieve periode afgesloten voor de bemanning. "We waren in de trainingsfase voor het Caribisch gebied, waar we in januari naar toe zouden gaan. Maar toen we op de vrijdag [3 november] dat we Kopenhagen hadden aangelopen, bericht kregen dat we naar het oosten van de Middellandse Zee zouden gaan, was dat even omschakelen", zegt Frans. Voor iedereen betekende dat weer wat anders; Frans moest zich voorbereiden op een heel ander gebied. "Kaarten bestellen, inlezen. We kijken waar ondieptes zitten, waar kunnen we komen waar kunnen we niet varen?"
Ondertussen worden nog pallets met de laatste goederen aan boord gebracht, ook munitie wordt naar binnen gedragen. "Ik denk dat we heel veel hebben bereikt hebben", zegt Sitara terugblikkend op de afgelopen anderhalve week. "Maar de marine heeft ook alles op alles gezet om ons zo snel inzetbaar te krijgen."
Hoewel de Holland naar de West zou gaan, moest dat dus veel sneller gebeuren en de (mogelijke) opdracht is ook anders. Sitara: "We nemen pakketten mee om hulp te bieden, hebben reddingvesten en andere extra middelen. En een deel wat we niet mee hebben, omdat wij ook voor onszelf een hoop aan boord hebben, gaat naar Cyprus. Wat we precies nodig hebben, hangt ook af van hoe we worden ingezet."
(Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
(Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Engeland
Toch is de voorbereiding nog niet helemaal afgerond. De Holland zal namelijk eerst in Britse wateren missie-specifieke trainingen krijgen. "In de West is alles vooral gericht op kustwachttaken en counterdrugsoperaties. Daar zit wel een stukje noodhulp bij, omdat orkanen over een eiland kunnen treken. Maar we gaan nu specifiek een evacuatie-operatie trainen, plus humanitaire hulpvelening. Dat laatste zal hetzelfde zijn als wat we voor de West hebben getraind, maar dat trainen we niet dagelijks."
Dat de Holland zich voorbereid op zo'n inzet, betekent niet dat deze er ook gaat komen. Wat het schip gaat doen, is immers niet bekend. "Ik hoop dat ergens in de week dat we naar Cyprus varen, dat duurt tien dagen, er meer duidelijkheid komt over wat we gaan doen", zegt Frans. Sitara: "Het is voor ons nog een beetje onduidelijk. Het is geen een kant-en-klare missie. Een en ander moet de komende tijd nog vorm gaan krijgen."
(Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Kerstmis en de jaarwisseling
Ook als het gaat over het moment van thuiskomst houdt de bemanning van Zr.Ms. Holland een slag om de arm. "We plannen op begin februari", zegt Sitara, "maar dat kan ook eerder of later worden."
Een programma rond Kerstmis en Oud & Nieuw is er nog niet, maar daar is zoals gebruikelijk een commissie voor aangesteld. Frans: "Het liefst ben je natuurlijk thuis met de feestdagen. Maar als dat niet kan, moet je het zo mooi mogelijk maken met z'n allen."
Auteur: Jaime Karremann Jaime is oprichter van Marineschepen.nl en heeft meer dan 1.500 artikelen geschreven over uiteenlopende marine-onderwerpen. In 2017 gaf hij zijn non-fictieboek In het diepste geheim uit en later onderzeebootthriller Orka. Voor Jaime fulltime met deze site aan de slag ging, werkte hij ruim 12 jaar bij de marine, waarvan het grootste deel in een burgerfunctie. Jaime studeerde Communicatie in Groningen.
