|
|
Terma - Allies in Innovation
Combat Management Systemen (CMS) en radars voor marineschepen, radar voor kustbewaking, self-protection systemen voor jachtvliegtuigen, software voor satellieten. Het zijn maar een paar voorbeelden uit de brede productportfolio die Terma op de markt brengt. In de kern is Terma een high-tech innovatief bedrijf dat software toepast op sensoren processing in het maritieme domein, het domein van de ruimtevaart en de luchtvaart.
Deze bedrijfspagina is een betaalde dienst en is tot stand gekomen in samenwerking met Terma.
De nieuwe patrouilleschepen van de Australische marine, de Arafuraklasse, worden voorzien van Terma Scanter 6002-radars. (Beeld: Lürssen)
'Met dit apparaat kunnen we werken'
"Een vinding van belang. Ik heb er het volste vertrouwen in. Met dit apparaat kunnen we werken," zegt kapitein Berkhout, gezagvoerder van de havensleepboot Siberië, over de nieuwe radar. "Dit zou weleens de oplossing van vele problemen kunnen zijn," reageert directeur Van Leeuwen opgewekt.
Het is 1955, haven van Rotterdam. Terma bestaat elf jaar en de Nederlandse Stoomsleepdienst is erg blij met het nieuwe product uit Denemarken. En met reden, want de radar, de Terma Pilot, is tot stand gekomen nadat een bedrijf uit Schiedam hoorde van de problemen die de sleepboten hadden met de bestaande radars. Het Schiedamse Ships Radio Service gaf Terma opdracht om een radar voor de korte afstand te ontwikkelen. Zo geschiedde.
"Met deze radar durf ik in de mist naar een zeeschip te varen en het binnen te brengen," zegt Berkhout vol vertrouwen tegen de verslaggever van Het Vrije Volk. Het probleem waar zij mee kampten was dat de scheepsradars van die tijd vooral ontwikkeld waren om zo ver mogelijk te kijken. Voor de korte afstand gaven de radars een veel te grof beeld. De Terma Pilot had een veel geringer bereik, en, zo schrijft het Vrije Volk "geeft een zeer duidelijk en gedetailleerd beeld van alles, wat zich op betrekkelijk korte afstand van het schip bevindt." Minimum afstand van de Terma Pilot: 10 meter.
De Terma Pilot werd gekocht door scheepswerven in andere landen en werd ook geplaatst bijvoorbeeld op Deense mijnenleggers in de jaren '50 en '60. Terma werd daarna betrokken bij de ontwikkeling van de radars voor de nieuwe fregatten van de Peder Skramklasse, de Sidewinder en Sea Sparrow raketten. Sindsdien maken producten van Terma steevast onderdeel uit van Deens defensiematerieel. En ook de haven van Rotterdam is nog altijd klant van Terma.
Terma is wereldwijd actief, meer dan 3.000 radars zijn op dit moment operationeel. Marine-systemen (geel), Vessel Traffic Services en kustbewakingssystemen (rood), en luchthavensystemen (blauw) zijn verkocht over de hele wereld: van Chili tot Australië, van Zuid-Afrika tot Noorwegen. (Beeld: Terma)
Wereldwijd
Terma, dat in 1949 werd opgericht als bouwer van thermometers en manometers (vandaar de naam) ontwikkelde zich dus snel tot een bedrijf met hoogtechnologische producten met een internationale klantenkring. Het hoofdkantoor staat nog altijd in Aarhus, Denemarken. En er zijn vestigingen in Amerika, Nederland, Duitsland, Groot-Brittannië, Verenigde Arabische Emiraten, India en Singapore.
Tegenwoordig is de zogenaamde Aeronautics-tak binnen Terma het grootste, gevolgd door Surveillance & Mission Systems, Space en Support & Services.
De maritieme producten van Terma vallen onder Surveillance & Mission Systems: radars voor de verkeersleiding (vessel traffic service), radars voor marineschepen, maar ook kustbewakingsradars en air traffic control radars. Daarnaast biedt Terma diverse oplossingen voor zelfbescherming van schepen zoals chaff en flares, maar ook bescherming van infrastructuur en software voor commandocentrales. Tevens biedt Terma een oplossing voor de verstoringen die windmolenparken veroorzaken op radar beelden zoals bv air traffic control. Dit product heet Windfarm mitigation. Zo wordt de radar van vliegbasis Woensdrecht binnenkort gecorrigeerd voor de invloed van het nabij gelegen windmolenpark.
In het gebied van Aeronautics levert Terma elektronische zelfbeschermingsapparatuur voor helikopters, transportvliegtuigen en F-16 jachtvliegtuigen, een 3-D audio systeem voor vliegers en composieten delen voor de F-35. Ook krijgt de maritieme NH-90 helikopter een zelfbeschermings-systeem van Terma. Al geruime tijd vliegen Nederlandse F-16's met systemen van Terma, overigens net als een deel van de Amerikaanse F-16's. Het maritieme patrouillevliegtuig P-8A Poseidon (in dienst in o.a. de VS, UK, Australië) beschikt over een management systeem voor elektronische oorlogvoering.
Het kantoor in Leiden houdt zich vooral bezig met Space. Hier wordt onder andere software voor satellieten en space control centra onder geschaard. Ook wordt onderzoek gedaan naar nieuwe satellieten en ruimtevaartuigen.
Tot slot hebben de eerste twee een gecentraliseerde afdeling Support & Services.
Het Deense fregat KDM Peter Willemoes, Iver Huitfeldtklasse. Hier is gekozen voor een mix van radars van Thales en van Terma. Voor de grote zwarte radar is de SCANTER 6002 van Terma te zien. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Het Deense marineschip Esbern Snare (Absalonklasse) verlaat de haven van Amsterdam. Op de achterste mast staat de Scanter 2001. Deze radar bewees tijdens anti-piraterijoperaties van de Absalon hoe goed de radar kleine scheepjes kon waarnemen. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Marineradars
Radars van Terma kunnen dus al zeker sinds 1955 hun weg vinden naar Nederland. Ook zijn er nu zo'n 160 radars in Nederland en België waarmee drukke waterwegen worden bewaakt en scheepvaartverkeer wordt gemonitord. In de afgelopen 65 jaar zijn meer dan 3.000 Terma-radars geïnstalleerd over de hele wereld. 85% van de grote vliegvelden gebruikt sensoren van Terma, 65% van de kustradars zijn van Terma.
De modernste zijn radars van het type SCANTER, geïntroduceerd in 2002 en door de jaren heen continu aangepast en verbeterd met de nieuwste technologie. SCANTER is eigenlijk een familie bestaande uit veel verschillende radars.
De marineradars van Terma zijn vooral radars uit de SCANTER-serie's 2000, 4000 en 6000. Momenteel zijn zo'n 200 marineschepen voorzien van radars van Terma. De meest opvallende verschillen van deze radars zijn dat ze, naarmate het getal hoger wordt, de grootte van de antenne ook groter is en het bereik toeneemt. Maar een belangrijke overeenkomst is dat zij, net als de Terma Pilot, ongeacht hun bereik ook geschikt zijn om doelen op relatief korte afstand waar te nemen.
Het nieuwste aanbod bestaat uit de volgende radars. De SCANTER 6002 is een lucht- en zeebeeldradar die verder geschikt is voor navigatie, helikopterdirectie en search and rescue (SAR) en waarvan het signaal moeilijk te onderscheppen is. SCANTER 4603 is een zeebeeldradar en een medium bereik luchtbeeldradar. Deze kan kleine doelen op korte afstand tot de horizon detecteren. Verder geschikt voor helikopterdirectie, SAR, levert ondersteuning bij navigatie en beschikt over bescherming tegen het storen van radars (Electronic Counter Counter Measures). Tot slot, de SCANTER 2602 is een kleine compacte radar, deze zeebeeldradar is geschikt voor kleine vaartuigen of onderzeeboten.
Een overzicht van de marineradars van Terma. (Beeld: Terma, bewerking: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Terma en Damen hebben werken al enkele jaren samen en daardoor staan op meerdere schepen van Damen Terma-radars. Er zijn nog geen Nederlandse marineschepen met Terma-radars, maar de 4603 is wel voorgesteld aan Naval Group voor de nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuigen van België en Nederland.
Dat werd uiteindelijk de Scanter 6002, zo werd bekend in februari 2021.
Terma heeft onder andere de volgende marineschepen uitgerust met radars:
• vMCM, mijnenbestrijdinsgvaartuigen (Nederland en België)
• Absalonklasse, ondersteuningsschepen (Denemarken)
• Iver Huitfeldtklasse, fregatten (Denemarken)
• Formidableklasse, fregatten (Singapore)
• Charles de Gaulle, vliegkampschip (Frankrijk)
• FREMM, fregatten (Frankrijk)
• Type 26, fregatten (Groot-Brittannië)
C-Guard
Schepen kunnen zich beschermen tegen inkomende raketten, door ze van het schip weg te leiden. Een van de mogelijkheden is het inzetten van decoys, bijvoorbeeld flares of wolken van radarreflecterende snippers (chaff). De inkomende raket 'denkt' dan op een groot doel af te gaan, maar vliegt dan op de decoy af. Er zijn ook decoys die in het water geschoten kunnen worden om torpedo's te misleiden.
De planning en lancering van deze decoys kan worden gedaan met C-Guard van Terma. C-Guard is geschikt voor decoys van 130 mm, van het Britse Chemring (Seagnat) of het Amerikaanse Lockheed Martin. Verder zijn er mogelijkheden met decoys van Rheinmetall, of anti-torpedo-decoys van Rafael of Naval Group.
De C-Guard bestaat uit vier onderdelen. Het meest herkenbare onderdeel is de lanceerinrichting op dek met 12 tot 48 lanceerbuizen. De lanceercomputer (LCC) communiceert met de software in de commandocentrale (Combat Management System) en de control unit. De LCC doet op basis van o.a. databases berekeningen en voorstellen voor lanceringen. Een lokale bediening van het systeem als backup, genaamd de control unit (CU), kan op de brug en in de commandocentrale staan. Tot slot is er de launcher interface unit, tussen de LCC en lanceerinrichting. Deze krijgt de informatie van de LCC en zorgt dat de decoy gelanceerd wordt.
Als het schip wordt aangevallen door raketten, is er weinig tijd. Tegelijkertijd moet (razendsnel) worden bepaald welk type decoy de meeste kans maakt op succes bij de inkomende raket. Sommige decoys leiden de raket weg van het schip, andere decoys moet de inkomende raket verwarren, er zijn lokmiddelen gericht op raketten met radar en met infrarood, en er zijn er bij die beide opties kennen. C-Guard kan volledig automatisch, op basis van databases, algoritmen en informatie van de sensoren van het schip bescherming bieden. Het systeem kan ook semi-automatisch of handmatig ingezet worden.
C-Guard is inmiddels door Terma op 150 tot 200 marineschepen geïnstalleerd, waaronder op de Nederlandse Luchtverdedigings- en Commandofregatten.
Feiten en cijfers
Opgericht: 1949
Hoofdkantoor: Lystrup (Aarhus), Denemarken
Hoofdlocatie Nederland: Schuttersveld 9, 2316 XG Leiden
CEO & president: Jes Munk Hansen
Aantal medewerkers: 1.600
Website: Terma.com
Point of Contact in NL: Mr Arjen Vos ()
Sinds 13 augustus 2001
|
