Het vlaggenschip van de Peruaanse marine, BAP Almirante Grau, is dinsdag uit dienst gesteld. Het schip 'voer' 44 jaar onder de vlag van Peru, maar daarvoor was het bekend als Hr.Ms. De Ruyter. Zo wordt 78 jaar na het begin van de bouw van de kruiser een hoofdstuk afgesloten. En dat is als het aan velen ligt, niet het laatste hoofdstuk. Niet alleen in Nederland gaan al jaren stemmen op voor behoud van het schip, ook in Peru. De Peruaanse marine doet onderzoek.
Archieffoto van de Almirante Grau op zee. De oude kruiser vaart al sinds 2010 niet meer en is in slechte staat. (Foto: Peruaanse marine)
Buque Armada Peruana (BAP) Almirante Grau werd op 7 maart 1973 in dienst gesteld van de Peruaans marine. Het schip was jarenlang het vlaggenschip. Van 1985 tot 1988 werd de kruiser in Amsterdam uitgebreid gemoderniseerd en was het een van de zwaarst bewapende oppervlakteschepen van Zuid-Amerika dankzij de Otomat Mk2 antischipwapens. De laatste jaren was de Almirante Grau echter vooral een logementschip; slaapplaats voor zo'n honderd werknemers van een naastgelegen scheepswerf.
BAP Almirante Grau werd op 26 september in de marinehaven van Callao uit dienst gesteld door de bevelhebber van de Peruaanse marine admiraal Gonzalo Rios Polastri. Met het nodige ceremonieel werd de rol van vlaggenschip overgedragen aan het fregat BAP Montero, dat bovendien direct werd omgedoopt in BAP Almirante Grau, zodat de naam van de legendarische Peruaanse admiraal niet verloren zou gaan uit de marine.
De Almirante Grau in 2016. Van buiten nog even imposant. (Foto: Frank Koudijs)
Peruaans museumschip
Voordat BAP Almirante Grau de Zuid-Amerikaanse zeeën veilig maakte, voer het schip zo'n twintig jaar in Nederlandse dienst. De bouw van de naoorlogse kruiser was begonnen op 5 september 1939 bij Wilton Fijenoord in Rotterdam. Lang was de voormalige Hr.Ms. De Ruyter een van de oudste (voormalig) Nederlandse marineschepen in actieve dienst.
Dat inspireerde menigeen in Nederland om dit grote en kenmerkende schip van de marine in de jaren '50 tot '70 terug te halen naar Nederland. Immers, het is het laatste kapitale Nederlandse marineschip (op schepen in actieve Nederlandse dienst na) dat nog bestaat. Andere grote voormalige Nederlandse marineschepen zijn gesloopt. Zusterschip van de De Ruyter, kruiser Hr.Ms. De Zeven Provinciën, voer eveneens jarenlang in Peruaanse dienst. Dat schip werd als Aguirre in 2005 gesloopt. Vliegkampschip Hr.Ms. Karel Doorman werd door Argentinië verkocht aan een sloper en de twee GW-fregatten liet Nederland zelf recyclen.
Maar niet alleen in Nederland wordt de wens geuit om de oude kruiser te behouden, die geluiden zijn ook in Peru te horen. Het goed ingevoerde Defensa.com meldde gisteren dat volgens onofficiële bronnen "een speciale commissie onderzoek doet naar de opties om de ex-BAP Almirante Grau te behouden, gezien de grote historische erfenis van het schip."
Hr.Ms. De Ruyter. (Foto: Koninklijke Marine)
Asbest
Hoewel de stap voor Peru om de kruiser te behouden kleiner is, dan voor Nederland, is het nog een hele tour om de Almirante Grau tot museumschip te maken en te houden.
De 187 meter lange kruiser met een waterverplaatsing van zo'n 13.000 ton zit bijvoorbeeld vol met asbest. Daarnaast is de staat van het schip volgens velen niet best. De kruiser ligt sinds 2010 tegen de kant vanwege de hoge kosten. De machinekamer is al enige tijd afgesloten en zou in slechte staat verkeren. Voor Nederlandse bezoekers was het schrikken toen zij de binnenkant zagen.
Wat het voor Nederland lastiger maakt is dat De Almirante Grau volledig veranderd is in de ruim veertig jaar dat het in Peruaanse dienst was. De kruiser is dus niet eenvoudig terug te toveren tot Hr.Ms. De Ruyter van begin jaren '70.
Het is afwachten wat de plannen zullen zijn van Peru, dat nu de eerste stap heeft gezet tot behoud. Het marinemuseum te Callao zal ongetwijfeld veel interesse hebben in een dergelijke internationale publiekstrekker naast de museumonderzeeboot Abtao, maar de vraag is of de marine de enorme exploitatiekosten van zo'n groot schip ziet zitten.
Mocht er voor de oude De Ruyter geen toekomst zijn weggelegd als museumschip, rest net als de oude Zeven maar één ding: sloop.
