Defensie in het Caribisch gebied heeft deelgenomen aan de grootschalige internationale oefening Tradewinds in het Caribisch gebied. De oefening vond plaats van 7 tot 21 mei. Marineschepen.nl sprak met majoor René Savelsbergh en LTZ2OC (LD) Ronald de Hondt over Tradewinds 2022.
Caribisch ondersteuningsvaartuig Zr.Ms. Pelikaan geeft een pakketje mee aan een AS565 Panther van de Mexicaanse marine. (Foto: Defensie)
Tradewinds is een door de Verenigde Staten georganiseerde oefening waar meer dan 20 landen aan meedoen. De oefening is gericht op internationale samenwerking in het Caribisch gebied, zodat er beter ingespeeld kan worden op noodsituaties zoals een orkaan. De oefening bestaat al sinds de jaren ’80.
Aan de oefening doen meer dan 1800 deelnemers mee. Dit jaar waren Belize en Mexico aangewezen als host nation. Belize nam het gedeelte in de jungle op zich en Mexico was gastheer voor het maritieme- en rampenbestrijdingsgedeelte. Er werd te land, ter zee en in de lucht geoefend. Namens Nederland was de Koninklijke Marine aanwezig met Zr.Ms. Pelikaan, het Marine Squadron Carib en personeel van het Maritiem Hoofdkwartier (MHKC) in het Caribisch gebied.
De landen die meededen waren Belize, Mexico, Antigua & Barbuda, de Bahama’s, Barbados, Bermuda, Brazilië, Canada, Colombia, Dominica, Dominicaanse Republiek, Frankrijk, Grenada, Guyana, Jamaica, St. Lucia, St. Vincent & de Grenadines, Suriname, Trinidad & Tobago, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Nederland.
Drie onderdelen van de oefening
Majoor (landmacht) René Savelsbergh is coördinator civiel-militaire samenwerking op het Maritiem Hoofdkwartier in het Caribisch gebied. LTZ2OC (LD) Ronald de Hondt is woordvoerder van de Commandant der Zeemacht in het Caribisch gebied. Beiden zijn werkzaam op de Marinebasis Parera op Curaçao. Zij vertellen ons meer over Tradewinds 2022.
Tradewinds bestaat uit drie onderdelen, zo legt De Hondt uit: “Humanitarian Assistence and Disaster Relief operaties (HADR) zijn er in het kader van rampenbestrijding en noodhulp.
Hier doen bijvoorbeeld het Rode Kruis, Defensie-eenheden en internationale rampenbestrijdingsorganisaties als de Pan American Health Organisation aan mee. Eigenlijk doen alle organisaties die ingezet kunnen worden bij een natuurramp mee, waaronder ook Zr.Ms. Pelikaan. Dit schip is uitermate geschikt voor noodhulp.”
De Hondt: “Dan hebben we de jungletraining. Die is erop gericht hoe je je kunt verplaatsen binnen de jungle. Deze bestaat uit schiettrainingen, verplaatsingen te voet en het aanleren van de basisvaardigheden om in de jungle te kunnen overleven. Jungle-instructeurs van het Korps Mariniers hebben een deel van de training in handen, omdat zij over enorm veel kennis en ervaring beschikken”.
Tradewinds kende ook een jungle-element. (Foto: Maartje Roos/ Defensie)
“Dan is er nog een riverine gedeelte. Daarvoor hebben we twee FRISC’s met mariniers ingezet. Riverine is onder andere gericht op het boarden van vaartuigen en het snel kunnen verplaatsen via het water”, zo legt De Hondt uit.
De oefening is een combinatie van HADR en security. Majoor René Savelsbergh legt uit waarom dit juist in het Caribisch gebied zo belangrijk is: “Het Caribisch gebied is heel kwetsbaar voor natuurrampen. Curaçao heeft het heel moeilijk gehad tijdens de COVID-crisis en gelukkig konden de Nederlandse Caribische eilanden terugvallen op de hulp van het Koninkrijk.”
“Op dit moment zijn veel Caribische eilanden nog erg kwetsbaar, doordat er door de pandemie economische kaalslag heeft plaatsgevonden. Daarbij kunnen eilanden niet altijd hun eigen broek omhooghouden. Als het echt helemaal misgaat, komen ze in hele grote problemen. Als nu bijvoorbeeld Haïti getroffen zou worden door een natuurramp, dan is het leed niet te overzien, omdat ze niets meer hebben”, zegt Savelsbergh.
Doorontwikkelen richting veiligheid
Toch is Tradewinds zich de laatste jaren veranderd. “De oefening bestaat uit HADR en security, waarbij de security iets meer de boventoon voert. HADR, waar ze in het verleden op focusten, heeft zijn verbindende werk gedaan. Bij noodhulp komt iedereen samen en bij security zie je dat partijen meestal eerst willen analyseren of ze daar wel aan mee willen doen” aldus Savelsbergh.
“HADR-oefeningen zitten in een laag geweldsspectrum, maar bij de riverine operaties wordt wel het boarden van schepen die criminele intenties hebben geoefend. Één van de hoofdtaken die we hebben is de mensen daarin trainen en internationale criminele activiteiten, die ondermijnend kunnen zijn, onderscheppen. Dat kan drugstransport, mensenhandel of smokkel zijn,”, zo legt Savelsbergh uit.
Mexicaanse mariniers in snelle boten. (Foto: Mexicaanse marine)
Voorbereiden en improviseren
De oefening werd grondig voorbereid, maar Savelsbergh legt uit dat niet alles voor te bereiden is: “De voorbereiding duurt acht maanden. Je hebt een initial planning conference, een mid planning conference en een final planning conference en dan worden alle scenario’s afgesproken en alle logistieke paden worden afgestemd.”
“Maar de ervaring leert dat je toch alles opnieuw moet organiseren, want dan begint het spel weer opnieuw en zijn er toch weer andere afspraken. Het is een hele goede oefening, waarin vooraf strak gepland wordt, maar uiteindelijk zie je dat de planning de laatste dagen zwaar aangepast moet worden om de zaken voor elkaar te krijgen.”
“Dan komt echt de ‘can do mentaliteit’ naar boven. Als je met een aantal zeer ervaren mensen wel alles voor elkaar krijgt, dan is dat is ook heel leuk en bevredigend om te doen, maar aan de andere kant ook een beetje frustrerend. Waarom heb ik dan acht maanden gepland? Maar zo zit die wereld in elkaar”, zegt Savelsbergh.
Dit geeft de oefening ook een realistisch karakter, zo legt Savelsbergh uit: “Ik heb noodhulp missies meegemaakt op Haïti en de Bahama’s. Dit is daar 1 op 1 mee te vergelijken. Je komt daar aan en er is niks. Er ligt een schip te wachten dat van alles moet doen. Het moet gewoon geregeld worden.”
Toch is men erg tevreden over de samenwerking: “Het was voor ons een vreemd land, waar we heel lang niet zijn geweest. De Mexicanen zelf waren heel proactief en professioneel. We hebben uitstekend kunnen samenwerken. Alles was mogelijk en zij vonden het ook een eer om met Nederlandse partijen te werken, want dat hadden zij ook in geen 15 jaar gedaan.”
Een team van de Mexicaanse marine geeft een slachtover over aan het Rode Kruis. (Foto: Maartje Roos/ Defensie)
Een combinatie van civiele en militaire dienstverlening
Deze noodhulpoefening is een combinatie van civiele en militaire samenwerking, zo benadrukt Savelsbergh: “Wij zijn natuurlijk een militaire entiteit, maar we maken altijd onderdeel uit van een civiele missie. Het is wel een militaire oefening, maar wij zijn daarin maar een klein radartje, want wij doen alleen de noodhulp-fase, waar het redden van levens centraal staat. Dit wordt ook wel de Emergency Response Phase genoemd.”
“Dat is de eerste noodhulp. Daarna nemen alle civiele partijen het over. In 2019 ging orkaan Dorian over de Bahama’s . Wij hebben 3 weken noodhulp verleend, maar de hulp voor de Bahama’s die loopt nog steeds, zegt Savelsbergh.
“Op het gebied van Search and Rescue bij HADR-operaties werk je met civiele organisaties zoals Urban Search and Rescue teams, politie, brandweer en diverse medische diensten. Dit is omdat we onderdeel uitmaken van een civiele missie. Een noodhulp-operatie is daarom altijd een civiele missie. Mensen denken vaak dat het een militaire operatie is, wat ook zo is, maar wel in een civiele context.”
De kracht van Nederland
Omdat er meer dan 20 landen meedoen aan Tradewinds zijn er landen met verschillende kwaliteiten, legt Savelsbergh uit: “Je bent een kleine speler of een grote speler. Als je een kleine speler bent, moet je een beetje schikken of je moet weten waar je heel goed in bent. Wij zijn als Nederland goed in coördinatie en communicatie. We spreken veel talen. Dat is voor ons belangrijk om snel contact te leggen met allerlei partijen. Hierdoor kunnen we noodsituaties snel inschatten en bepalen waar de prioriteiten liggen om snel te kunnen assisteren.”
Een ander voorbeeld is dat Nederland zeer vaardig is in de jungle. “Nederland heeft vroeger in Azië veel ervaring opgedaan. Toen de Amerikanen naar Vietnam gingen, vroegen zij ons al of wij die kennis konden overdragen. Het is gewoon in ons militaire DNA blijven zitten doordat wij die oefeningen zijn blijven doen. Het zit bij veel onderdelen vast in het programma. Dat maakt dat het niveau van de instructeurs die hier aanwezig zijn heel hoog is.”
“Het niveau van het tactisch optreden van mariniers in de jungle ligt heel hoog. Dat niveau wordt door bezoekende eenheden niet altijd gehaald. Dat kun je dan ook niet oefenen, omdat heel veel mensen voor de eerste keer in de jungle zijn. Die moeten eerst nog om leren gaan met de omstandigheden”, aldus Savelsbergh.
