In de afgelopen periode zijn door verschillende incidenten de spanningen in de Middellandse zee flink opgelopen. En ditmaal niet door spanningen tussen de NAVO en Rusland, maar door incidenten tussen Turkije en haar buurlanden.
Een naar verluidt Turks fregat (en dat zou kunnen, aangezien de witte Phalanx CIWS die de Griekse schepen hebben niet in beeld is) in het vizier van een Grieks gevechtstoestel. (Bron: @Ioannis_Nikitas)
De afgelopen maanden zijn de relaties tussen Turkije en verschillende westerse actoren al flink veranderd door onder andere de inval van Syrië en de aankoop van Russisch materieel. Door deze internationaal resonerende gebeurtenissen lijken de lokale spanningen tussen Turkije en haar buurlanden minder op te vallen. Maar juist deze spanningen zijn dit jaar nog verder op scherp komen te staan.
Eind november geleden hebben Turkije en de internationaal erkende overheid in Libië nieuwe grenzen afgesproken voor de exploitatie van grondstoffen in de Middellandse Zee. Aangezien Turkije de internationale VN conventie over de regulering van maritieme zones niet heeft ondertekend, en de Republiek Cyprus niet erkent, schetst het nu zelf een maritieme grens met Libië. De deal betrekt volgens Griekenland en Cyprus echter een deel van hun internationaal erkende maritieme zones, wat de bestaande spanningen tussen de landen verder op scherp heeft gezet. Sterker nog, volgens Cyprus en Griekenland grenzen de maritieme zones van Turkije en Libië überhaupt niet aan elkaar.
Ook de Europese Unie en de Verenigde Staten hebben aangegeven de Cypriotische claims op olie in het door haar geclaimde gebied te ondersteunen. Met name de EU heeft belang bij de bepaling van de grenzen van haar lidstaten Griekenland met Cyprus, omdat de aanwezige gasreserves de afhankelijkheid van Rusland zou kunnen verminderen.
Een Turks fregat van de Barbarossaklasse. Griekenland heeft soortgelijke MEKO-fregatten van Duitse makelij en lijken op het eerste gezicht op elkaar, maar zijn toch vrij eenvoudig van elkaar te onderscheiden. De Griekse marine gebruikt de witte Phalanx CIWS, de Turkse marine heeft de blokkige Sea Zenith (zie pijl). (Bron: @Ioannis_Nikitas)
Begin december verschenen er beelden op Twitter van een Griekse Dassualt Mirage 2000 gevechtsvliegtuig, dat naar verluidt een Turks fregat in het vizier had van haar Exocet-antischeepsraket. Dit machtsvertoon van de Griekse luchtmacht komt na groeiende spanningen tussen de twee landen. De beelden verschenen op het Twitter account van Yannis Nikitas, een defensiejournalist. Volgens de journalist is dit machtsvertoon de taal die Turkije begrijpt. Het blog The Aviationist twijfelt of het ook echt om een Turks fregat gaat, immers Griekenland en Turkije hebben beide MEKO-fregatten uit Duitsland. Maar het fregat op de foto is duidelijk een Turks schip, te zien aan de Sea Zentith. Onzeker is echter of het een recent beeld is.
Maar dit is uiteraard niet de enige bron van spanning tussen de twee landen. Eerder dit jaar is Turkije begonnen met het boren naar olie voor de kust van Cyprus. Hierop volgde een gezamenlijke statement van Cyprus, Griekenland en Egypte dat Turkije internationale wetten had overtreden aangezien deze boringen binnen de Exclusieve Economische Zone van Cyprus vallen. Volgens Turkije is dit echter niet het geval, aangezien de boringen volgens dat land in de wateren van het alleen door Turkije erkende land Noord-Cyprus plaatsvinden. Cyprus gaat nu een poging doen dergelijke Turkse acties te laten veroordelen in het Internationale Gerechtshof in Den Haag
Vorige maand heeft de Turkse marine volgens Israelische en Turkse media een Israelisch schip bevolen de wateren van Cyprus te verlaten. Het onderzoeksschip Bat Galim deed onderzoek in de territoriale wateren van Cyprus in samenwerking met de Cypriotische overheid. Volgens Israel werd het schip gevraagd haar aanwezigheid te verklaren, waarna het door de Turkse marine uit de wateren van Cyprus werd geleid. Een zone waarin volgens VN-verdragen Turkije absoluut geen jurisdictie zou hebben.
De Turkse minister van Energie heeft aangekondigd zo snel mogelijk na de deal tussen Libie en Turkije is geratificeerd, te willen beginnen met zoeken naar olie en gas. Hoewel de Griekse marine het zelf weigert te bevestigen of ontkennen, meldden experts aan nieuwszender Al Jazeera dat er eenheden van de marine worden ingezet in de nu betwiste maritieme zone zuidoostelijk van het eiland Kreta. En aangezien deze onderzoeks- of boorschepen waarschijnlijk zouden worden vergezeld door Turkse marineschepen is het nu afwachten wat nu daadwerkelijk het gevolg gaat zijn van deze internationaal verworpen deal tussen Turkije en Libië.
