Een gesprek met onderzeebootexperts Douwe Stapersma en Carel Prins over buitenluchtonafhankelijke voortstuwing: AIP. Al decennia wordt naar AIP uitegekeken, maar bij de genoemde ingenieurs zijn twijfels gerezen. Moeten we wel hetzelfde pad als Duitsland, Zweden en vele andere landen bewandelen?
De Walrusklasse onderzeeboten hebben drie diesels om de batterijen op te kunnen laden. Voor de diesels kunnen starten moet de boot vlak onder het oppervlakte varen en de snuivermast boven water steken. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Alle podcasts worden opgenomen in Hotel Sofitel Legend The Grand in Amsterdam, de voormalige Admiraliteit. Meer over het hotel en de Admiraliteit en over de andere podcast-afleveringen lees je op de podcast-overzichtspagina.
"Als Nederland zich in de toekomst zowel operationeel als op de exportmarkt wil blijven laten gelden dan zullen nieuw te bouwen onderzeeboten uitgerust moeten worden met een buitenlucht onafhankelijk energiesysteem", schreven de ingenieurs LTZ1 Fred Matthee (onderzeebootman en destijds hoofd nautisch militair toezicht en hoofd werktuigbouwtoezicht bij de aanbouw van de Walrusklasse), F. Bander (KIM) en M.C. van Duuren (DMKM) in het Marineblad van maart 1986.
De combinatie van diesel en loodzuurbatterijen is stokoud. De beperkingen ook. De batterijen moeten steeds opgeladen worden met de lawaaiige diesels en al sinds jaar en dag wordt gezocht naar een alternatief. Het bekendste is natuurlijk de nucleaire voortstuwing, maar om allerlei redenen is dat voor Nederland geen optie. Tegelijkertijd werd al tijdens de Tweede Wereldoorlog gezocht naar andere mogelijkheden.
Tijdens de bouw van de Walrusklasse werden veel van die AIP-systemen volwassen, dat was net te laat om nog meegenomen te worden aan boord van de Nederlandse boten. Lang stond bij velen vast: de volgende Nederlandse boten moeten ook AIP-krijgen. Net als de Zweedse boten, net als de Duitse en Franse boten. Immers, met AIP kan je (afhankelijk van het systeem) twee weken lang extra onder water blijven.
Er zijn echter verschillende systemen momenteel op de markt: Saab Kockums biedt AIP aan op basis van de Stirlingmotor, het Duitse tkMS en het Franse Naval Group bieden brandstofcellen aan. In het verleden deed onder andere de Nederlandse RDM en een Duitse voorganger van tkMS onderzoek naar de Closed Cycle Diesel, maar dat systeem is nooit op de markt gekomen.
Douwe Stapersma en Carel Prins vatten het idee op om onderzoek te doen naar Air Independent Propulsion. Welk systeem zou het best aansluiten op de Nederlandse wensen? De onderzoekers kwamen tot verrassende ontdekkingen en schreven er twee papers over en werd de vraag gesteld: is AIP wel de beste oplossing voor Nederland of is er een alternatief?
Deze vraag heeft de Defensie Materieel Organisatie (DMO) zich eerder ook gesteld, maar voor het eerst is er een onderbouwde discussie in het publieke domein.
In de podcast praten we uitgebreid over de voor- en nadelen van AIP en de verschillende AIP-systemen. We bespreken ook de ontwikkelingen op gebied van diesels en het alternatief: lithium-batterijen.
