Hr.Ms. Evertsen (F805) is vanochtend vanuit Den Helder richting de Golf van Aden vertrokken. In die wateren rond Somalië zal het Luchtverdedigings- en Commandofregat (LCF) de scheepvaart beschermen tegen piraterij. De Evertsen is het vlaggenschip van de Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1), één van de twee snel inzetbare maritieme eenheden van de NAVO.
Verslaggever van het Radio 1 Journaal Maino Remmers interviewt commandant van de Evertsen KLTZ Boudewijn Boots vlak voor vertrek. Verder was ook PowNews aan boord voor een reportage. (Foto: @Jorislodewijk)
Hr.Ms. Evertsen zal samen met marineschepen uit andere landen vooral piraterij gaan bestrijden in de Golf van Aden en het Somalisch Bassin. Waar marineschepen in het verleden probeerden het totale gebied te bestrijken, ligt de nadruk nu meer op kustwateren. Weliswaar is het niet toegestaan om aan land te gaan, de marineschepen mogen wel bases op land van de piraten aanvallen. Dit kan vanuit helikopters, met drones (die nu niet mee zijn) en natuurlijk met het 127mm kanon van Hr.Ms. Evertsen.
Behalve bestrijding van piraterij helpen de marineschepen uiteraard andere zeevarenden waar nodig. Dit kunnen vissers zijn die met motorproblemen stuurloos op zee dobberen, maar denk ook aan het verlenen van medische assistentie bij ongelukken op zee, redden van drenkelingen en alle andere noodsituaties rond de Hoorn van Afrika.
De wateren rond Somalië zijn bekend voor Hr.Ms. Evertsen; in 2008 en 2009 beschermde het daar ook koopvaardijschepen. (Foto: Ministerie van Defensie)
Alleskunner
De Evertsen is uiteraard gespecialiseerd in luchtverdediging. De SMART-L radar heeft een bereik van minimaal 400 km, maar wordt opgevoerd naar 2.000 kilometer. De APAR behoort nog altijd tot de meest geavanceerde radars ter wereld en is uitstekend in staat om iedere luchtdreidiging het hoofd te bieden.
Het LCF is echter vooral een fregat en dus heel geschikt voor zeer uiteenlopende andere taken. Bij bestrijding van piraterij ligt de nadruk met name op gebeurtenissen op het water. Hiertoe beschikt het schip over sensoren (radars en camera's) die de horizon afspeuren. De belangrijkste wapens zijn dan het 127mm kanon, mitrailleurs en handvuurwapens. In extremere gevallen kunnen echter ook de Goalkeeper en zelfs ESSM raketten tegen luchtdoelen (in surface modus) worden ingezet.
Vanaf de Evertsen kunnen eenheden op andere schepen worden ingezet of boardings worden uitgevoerd. De boordhelikopter (de laatste ernstmissie van de Lynx) en een RHIB (grote rubberboot) kan bemanningsleden of speciale eenheden van het Korps Mariniers op het gewenste schip afzetten.
Zoals de naam het al zegt, de luchtverdedigings- en commandofregatten beschikken over uitgebreide staf- en commandofaciliteiten. Vanaf deze schepen kan leiding worden gegeven aan een enorme vloot. Ook Hr.Ms. Evertsen kan daarom prima fungeren als vlaggenschip.
De LCF'en hebben een 127 mm kanon. Hiermee kunnen zij waarschuwingsschoten lossen, maar ook gericht vuren op piratenbootjes en zelfs bases aan land. (Foto: @kon_marine)
Nederlandse vlaggenschepen
SNMG1 wordt sinds januari van dit jaar geleid door een Nederlands vlaggenschip, met aan het hoofd van het vlootverband de Nederlandse commandeur Ben Bekkering. Tot en met 3 mei had Hr.Ms. De Ruyter deze eer en voer het met onder andere Duitse en Canadese marineschepen in de Middellandse Zee en in de Atlantische Oceaan. Na de internationale oefening Joint Warrior keerde het LCF terug naar Den Helder om de staf te verhuizen naar zusterschip Hr.Ms. Evertsen.
Het tweede deel van de periode waarin Nederland de leiding heeft over SNMG1 bestaat uit deelname aan de operatie Ocean Shield; de NAVO operatie tegen piraterij rond de Hoorn van Afrika. De schepen zullen begin juni ter plaatse zijn en beginnen aan hun patrouilles. De leiding over het schip zelf ligt in handen van kapitein-luitenant ter zee Boudewijn Boots. Via zijn Twitteraccount @BoudewijnBoots kan het schip op de voet gevolgd worden.
Piraterij
In de media horen we minder over piraterij. Dat heeft deels te maken met dat het nieuwe er wel af is. Maar aan de andere kant neemt ook het aantal aanvallen van piraten af. Volgens het piraterijmeldpunt van het Internationale
Scheepvaartbureau (IMB) in Kuala Lumpur is dit dankzij de internationale patrouilles bij Somalië. Bij Nigeria en Indonesië zijn piraten volgens het IMB echter actiever
geworden.
Gedurende de eerste drie maanden van 2012 vielen Somalische piraten 43 keer aan, negen keer was de aanval succesvol. Vorig jaar voerden piraten gedurende de eerste drie maanden nog 97 schepen aan.
Er zijn echter ook zorgwekkende ontwikkelingen. Allereerst zouden de piraten volgens KLTZ Boots meer losgeld krijgen. Het meest zorgwekkende bericht verscheen op 25 april in het Nederlands Dagblad, dat berichtte over zware wapens als zeemijnen en Stinger luchtdoelraketten. Deze uit Libië afkomstige wapens zouden in handen zijn van Somalische piraten. Met zeemijnen langs de kust kunnen zij een operatie van marineschepen vertragen of voorkomen. Zeemijnen zijn goedkoop, gemakkelijk in gebruik en gevaarlijk, maar moeilijk op te sporen. Fregatten kunnen zinken als zij op een mijn lopen en in ieder geval voor lange tijd uitgeschakeld worden.
De Stinger raketten vormen vooral een risico voor de helikopters. Deze raketten zijn relatief eenvoudig te bedienen en worden vanaf de schouder afgevuurd op een hittebron (bijvoorbeeld de motor van een helikopter). De Lynx heeft natuurlijk flares om Stingerraketten te misleiden, maar Stingers blijven een risico.
Hr.Ms. Evertsen gaat zich vooral ophouden in de Golf van Aden en het Somalisch Bassin. Dit gebied is overigens enorm: de kustlijn van Somalië is 3025 km lang. Dat is dezelfde afstand als Amsterdam - Athene. (Bron: Google)
Ocean Shield
De operatie Ocean Shield is op 17 augustus 2009 van start gegaan als opvolger van de vorige anti-piraterij operatie, Operation Allied Protector. NAVO landen doen aan deze operatie mee, maar ook lokale landen worden betrokken; de marineschepen van het NAVO-eskader ondersteunen regionale staten in het ontwikkelen van eigen capaciteit om piraterij te bestrijden. Meedere Nederlandse eenheden hebben meegedaan aan deze operatie, waaronder Hr.Ms. De Zeven Provincien en een Nederlandse onderzeeboot.
Niet de eerste keer
De wateren nabij Somalië zijn niet nieuw voor Hr.Ms. Evertsen. Zo begeleidde het fregat in 2008 gedurende een aantal maanden schepen voor het World Food Programme die daarvoor geregeld doelwit waren van piraten. In 2009 was het LCF het vlaggenschip van operatie Atalanta, de anti-piraterijmissie van de Europese Unie. Destijds was commandeur Pieter Bindt de baas van het internationale eskader.
Behalve de Evertsen hebben veel andere Nederlandse marineschepen meegedaan aan anti-piraterijmissies rond Somalië. Zo was ook Hr.Ms. Tromp meerdere keren actief in het gebied. In 2011 de documentaire kwam over één van deze reizen een documentaire uit: "Midden in de Marine".
Hr.Ms. Evertsen nabij Somalië in 2009.
Kroonprins Willem-Alexander bezoekt Hr.Ms. Evertsen tijdens de anti-piraterijmissie in 2009.
Hr.Ms. Van Amstel
Behalve Hr.Ms. Evertsen vaart ook het Nederlandse M-fregat Hr.Ms. Van Amstel (F831) rond de Hoorn van Afrika. De Van Amstel vaart echter niet onder de NAVO-vlag, maar strijdt onder de vlag van de Europese Unie tegen piraterij. Het M-fregat vertrok op 19 maart vanuit Den Helder als eerste M-fregat dat deelneemt aan een dergelijke anti-piraterijmissie.
