Een hoge NAVO-functionaris heeft België geadviseerd haar twee fregatten van de hand te doen en ze niet met Nederland te vervangen. Dat meldt De Standaard vanochtend. In een vertrouwelijk gesprek werd de Belgische minister van Defensie Steven Vandeput aangeraden om zich te richten op de luchtmacht, ten koste van marine en landmacht. De Nederlandse en Belgische marines werken nauw samen en een belangrijk onderdeel is het gezamenlijk onderhoud van de Nederlandse en Belgische fregatten.
BNS Leopold I (ex-Karel Doorman) en Zr.Ms. Van Speijk samen in de Golf van Aden na afronding van de anti-piraterijmissie. Beide schepen werkten samen tijdens de missie. Als het aan NAVO-topman Brauss ligt komt hier een einde aan. (Foto: Belgische marine)
De Belgische krijgsmacht gaat al jaren gebukt onder zware bezuinigingen. De crisis in Oekraïne heeft daar geen verandering in gebracht, want afgelopen najaar werden opnieuw fikse kortingen aangekondigd van 401 miljoen euro op een budget van 2,5 miljard. Ditmaal werd zelfs geopperd om één van de vier componenten (marine-, land-, lucht- of medische component) op te heffen. Waar het mes precies in gaat, is nog onderwerp van gesprek in België. Toen men zich in Nederland zorgen ging maken over België als samenwerkingspartner, verzekerden onze Zuiderburen echter dat de samenwerking niet in het gedrang zou komen.
"Doe de M-fregatten weg"
Dat niet iedereen binnen de NAVO daar zo over denkt bleek vanochtend. De Belgische krant De Standaard opende vandaag met een groot artikel over een vertrouwelijk gesprek tussen Heinrich Brauss, de adjunct-secretaris-generaal voor Defensiebeleid en -planning van de NAVO en de Belgische minister van Defensie Steven Vandeput. Dit gesprek had op 5 maart plaats en de inhoud lekte uit naar het Belgische dagblad.
Braus zei tegen Vandeput dat de Belgische defensie zich met het beperkte budget vooral zou moeten richten op de luchtcomponent.
Bij de marinecomponent zouden de twee M-fregatten de deur uit moeten. Volgens de NAVO-topman zijn de twee voormalige Nederlandse fregatten te duur voor België en zou de NAVO er al genoeg hebben. Brauss, een Duitse landmachtgeneraal, voegde daar aan toe dat hij niet erg gelukkig was met de plannen om de fregatten -met Nederland- te gaan vervangen. De Belgische marine zou zich moeten richten op het mijnenbestrijden. De 30 jaar oude mijnenjagers zijn volgens Brauss state-of-the-art.
Ook gevolgen voor Nederland
Een dergelijk advies van een adjunct-secretaris-generaal van de NAVO heeft niet alleen betrekking op de Belgische marine maar ook op de Nederlandse, omdat beide marines onder de noemer van BeNeSam al geruime tijd nauw samenwerken. Die samenwerking gaat terug tot 1946, maar is sinds de jaren '90 zo geïntensiveerd dat eigenlijk sprake is van één Belgisch-Nederlandse marine. De kern van de samenwerking wordt gevormd door de Belgische en Nederlandse mijnenjagers en fregatten, die van hetzelfde type zijn.
Frankrijk, België en Nederland bouwden in de jaren '80 samen een hele reeks mijnenjagers onder het Tripartiteproject. In 2007 en 2008 kocht België de twee Nederlandse M-fregatten Hr.Ms. Karel Doorman en Hr.Ms. Willem van der Zaan. Hierdoor ontstond een uniek samenwerkingsprogramma: de mijnenbestrijdingsvaartuigen worden aangestuurd door het geïntegreerde binationale marinehoofdkwartier in Den Helder. België is belast met de opleiding en training van de bemanningen
voor de Nederlandse en Belische mijnenjagers en het is verantwoordelijk voor de logistiek en onderhoud van deze schepen. Nederland heeft dezelfde verplichtingen voor de M-fregatten. De vier M-fregatten zijn daarom vaak in Den Helder te zien en de mijnenjagers in België.
Beide marines willen ook in de toekomst blijven samenwerken en onderzoeken daarom de mogelijkheden om gezamenlijk de nieuwe mijnenbestrijdingscapaciteit en de vervangers van de M-fregatten aan te besteden. Steun van de NAVO kan men in België wel gebruiken, want veel steun voor Defensie is er in eigen land niet.
Niet blij
Marineschepen.nl sprak vanochtend met bronnen in de Belgische marine naar aanleiding van de berichtgeving omtrent het 'NAVO-advies'. Uit die gesprekken bleek dat de Belgische minister Vandeput op z'n zachtst gezegd 'not amused' is met het uitlekken van het vertrouwelijke gesprek. Vandeput moet over enkele weken zijn oriëntatienota op Defensie uitbrengen. Wel wordt benadrukt dat het standpunt van Brauss niet het formele standpunt is van de NAVO.
Binnen de Belgische marine is men evenmin erg gelukkig met de ongenuanceerde uitspraken van Brauss. De NAVO zou weldegelijk behoefte hebben aan fregatten. Ook België krijgt bij ieder nieuw planningsmoment van de NAVO weer verzoeken om fregatten te leveren voor diverse vlootverbanden. Bovendien zijn veel fregatten binnen de NAVO over niet al te lange tijd aan vervanging toe.
De Belgische marine blijft van plan om de mijnenjagers en M-fregatten samen met Nederland te vervangen, zo werd tegenover Marineschepen.nl bevestigd. Dit is een traject dat veel eerder is ingezet door tweedehands fregatten van Nederland te kopen, zodat beide landen op hetzelfde moment nieuwe schepen nodig hebben.
Zonder de fregatten zou de Belgische marine niet alleen kennis van inzet van fregatten verliezen, het zou ook de samenwerking met Nederland uit balans brengen. En dat is niet de koers die de Belgische defensie wil varen.
