De roep om een herintrede van maritieme patrouillevliegtuigen wordt in Nederland de laatste tijd langzaamaan luider. Vorige week maandag verscheen op deze website een gesponsord artikel over de P-8A Poseidon van Boeing. De P-8A lijkt op het eerste gezicht een goede kandidaat om het gat van de nieuwe maritieme patrouillevliegtuigen op te vullen, maar er zijn uiteraard meer vliegtuigen op de markt.
Drie Japanse P-1's in formatie. (Foto: Japanse marine)
Het artikel over de Poseidon van vorige week leverde veel discussie op. Uit een deel van de reacties bleek steun voor een aanschaf van de P-8, maar in een ander deel van de reacties werden tal van alternatieven genoemd. Kon het niet goedkoper of kleiner, vroegen zij. Er zijn inderdaad meer opties. En uiteraard kan dat in de vorm van een conventioneel vliegtuig of in de vorm van een drone. Toch hebben we ons in dit artikel gericht op vliegtuigen, omdat drones geen torpedo's en sonoboeien kunnen meenemen, en te langzaam zijn. Aan de andere kant, ook niet alle vliegtuigen zijn geschikt voor sonoboeien en torpedo's.
Hieronder tien andere maritieme patrouillevliegtuigen en helemaal onderaan ook de P-8A Poseidon van Boeing.
De Airbus C295 is een vrij populair toestel, met de klassieke C212 als Spaanse oermoeder. (Foto: Airbus)
Airbus C295 MPA/ Persuader
De Airbus C295 MPA is gebaseerd op het C295 transporttoestel dat sinds eind jaren '90 vliegt. Deze C295 is op zijn beurt weer een verlengde CN235. De CN235 en voorganger C212 waren eveneens populaire vliegtuigen en kenden verschillende maritieme varianten. Van de C295 zijn 281 toestellen verkocht. Deze lijn was oorspronkelijk opgezet door het Spaanse CASA. CASA is nu Airbus.
Canada, Portugal, Oman, Chili, Brazilië en Ierland zijn een paar landen die de maritieme variant van de C295 hebben aangeschaft (al heeft een deel de toestellen voor opsporings- en reddingsdoeleinden gekocht en dus niet voor bijvoorbeeld onderzeebootbestrijding).
De onderzeebootbestrijdingsversie zal waarschijnlijk voor Spanje de vervanger worden van de drie overgebleven Lockheed Martin P-3 Orions. De overeenkomst tussen Spanje en Airbus zou begin dit jaar worden gesloten, maar het is nog stil. In Duitsland is dit toestel ook overwogen.
Het maritieme patrouillevliegtuig is onder andere uitgerust met radar, optische en infraroodcamera, sonoboeien en magnetische -anomaliedetectoren (MAD).
Airbus A320neo Patmar
In december 2022 werd er een ontwikkelcontract getekend door het Franse Ministerie van Defensie en Airbus voor de ontwikkeling van een nieuw maritiem patrouillevliegtuig. Het project heeft de naam Patmar gekregen. Het vliegtuig wordt gebaseerd op de Airbus A320neo of de Dassault Falcon 10x platforms. Vanaf 2030 moeten deze vliegtuigen in dienst van de Franse marine komen, ter vervanging van de huidige Atlantique 2 (ATL2). Tijdens de studies is aandacht voor onder andere AI en integratie van de toekomstige anti-scheepsraket.
Lengte: ?
Wingspan: ?
Hoogte: ?
Bereik: ?
Maximale snelheid: ?
Status op de markt: Ontwikkelcontract uit 2022 voor Frankrijk, beschikbaar in 2030-2040
Maximaal aantal torpedo's/raketten: aantal nog onbekend
ATR 72 MP/ ATR 72 ASW/ RAS 72 Sea Eagle
Van het tweemotorige Frans-Italiaanse ATR 72 passagierstoestel, dat sinds 1988 vliegt, zijn meer dan duizend toestellen geproduceerd. Ook zijn er diverse maritieme varianten, gebaseerd op de ATR 72-600. Twee onder de naam van ATR en een door het Duitse RAS aangepaste variant.
De ATR 72MP is een vliegtuig voor kustwachttaken, de 72 ASW is (de naam zegt het al) bedoeld voor onderzeebootbestrijding, maar ook voor het aanvallen van schepen. Laatst genoemde versie kan voorzien worden van torpedo's en antischipraketten.
De Italiaanse luchtmacht en kustwacht vliegen met de MP-variant van dit toestel, sinds 2013 opereert de Turkse marine met acht ATR 72's die zijn aangepast voor maritieme doeleinden. Twee zijn meer algemene toestellen, zes zijn ASW-vliegtuigen.
De RAS 72 Sea Eagle werd in 2018 geïntroduceerd als nieuwe aanwinst van de Pakistaanse marine. Het is ook gebaseerd op de ATR 72 en is 2015 tot stand gekomen door een samenwerking met het Duitse Rheinland Air Service. In 2016 werd begonnen met het werk om het vliegtuig te converteren en in 2020 werd het tweede vliegtuig ontvangen. Momenteel wordt er gewerkt aan een derde maritiem patrouillevliegtuig voor Pakistan.
Lengte: 27,2 meter
Wingspan: 27,2 meter
Hoogte: 7,7 meter
Bereik: 7.620 km, maximaal 9 uur in de lucht
Maximale snelheid: 465 km per uur
Status op de markt: verkrijgbaar
Maximaal aantal torpedo's/raketten: 2 (ASW en Sea Eagle)
Bombardier MPA
In mei 2023 kondigde Bombardier Defense een samenwerking aan met General Dynamics Mission Systems-Canada om te concurreren met de Boeing P-8. Canada zoekt namelijk een vervanger voor de Aurora (Canadese Orion) en vooralsnog leek alleen de P-8 te voldoen.
De basis van het toekomstige toestel vormt de Bombardier Global 6500, een zakenvliegtuig, met twee straalmotoren. Op 31 mei wordt meer informatie bekend gemaakt over deze plannen.
Lengte: 30,3 (Bombardier Global 6500)
Wingspan:
Hoogte:
Bereik:
Maximale snelheid:
Status op de markt: aangekondigd op 31 mei 2023
Maximaal aantal torpedo's/raketten: 6 tot 10
Sonoboeien: waarschijnlijk wel
Aantal verkocht: 0
Bronnen: persbericht Bombardier
(Foto: Textron Aviation)
Cessna Citation Longitude MPA
Met de Longitude maakt Textron Aviation zijn debuut op de markt van maritieme patrouillevliegtuigen. Het toestel werd in 2022 aangekondigd, het is gebaseerd op het bestaande zakenvliegtuig Cessna Citation Longitude, dat sinds 2016 vliegt. Met een basisprijs van iets onder de 30 miljoen dollar is het een relatief goedkope MPA. Een toestel dat vooral bedoeld zal zijn voor kustwachttaken.
Dassault Albatros (Falcon 2000LXS)
Frankrijk heeft in 2020 zeven Albatros maritime surveillance and intervention aircrafts (AVSIMAR) besteld. Het vliegtuig is gebaseerd op de Dassault Aviation Falcon 2000LXS twin-engine jet en zal uitgerust worden met een radar van Thales.
De toestellen zullen ingezet worden voor maritieme bewakingsdoeleinden, ofwel kustwachttaken. Zij zijn niet bewapend.
Volgens de planning worden de eerste vliegtuigen over twee jaar geleverd.
Dassault Falcon 10X Patmar
De concurrent van de A320neo is de Dassault Falcon 10x Patmar. Beide partijen hebben eind 2022 achttien maanden de tijd gekregen om met een voorstel te komen voor een nieuw maritiem patrouillevliegtuig.
Lengte: ?
Wingspan: ?
Hoogte: ?
Bereik: ?
Maximale snelheid: ?
Status op de markt: Ontwikkelcontract uit 2022 voor Frankrijk
Embraer P-99/ EMB 145 MP
De EMB 145 MP is de maritieme patrouillevliegtuig-variant van de EMB-145-RS, een militair patrouillevliegtuig. Dat vliegtuig is op zijn beurt afgeleid van de Embraer ERJ145, een passagierstoestel waarvan ruim 1200 vliegtuigen zijn gebouwd.
De 145 MP is vooralsnog alleen gemaakt voor Mexico. De P-99 is een ASW-vliegtuig en kan voorzien worden van torpedo's. Dit toestel is niet verkocht.
PAL Aircraft Services P-6
De P-6 van PAL Aircraft Services uit Abu Dhabi werd dit jaar gepresenteerd. Het toestel is (ook) een variant op de Bombardier Global 6500. Voor het toestel heeft PAL een overeenkomst gesloten met Thales. Het vliegtuig heeft een 360 graden radar en een magnetische-anomaliedetector.
Het bedrijf uit PAL Abu Dhabi verwacht het vliegtuig snel te kunnen lanceren.
Kawasaki P-1
De P-1 van Kawasaki is de vervanger van de P-3C Orion die lang gebruikt werd door de Japanse marine en wordt ook in dat land gebouwd. De productie begon in 2007. In 2014 bood Japan het maritiem patrouillevliegtuig ook aan bij andere landen zoals Nieuw-Zeeland, maar zij kozen allemaal voor de Boeing P-8 Poseidon.
De P-1 heeft een AESA-radar met 240 graden zicht en een MAD. Het toestel beschikt verder over een uitgebreide suite voor elektronische oorlogvoering en kan diverse mijnen, raketten en kruisvluchtwapens (waaronder Harpoon) en torpedo's vervoeren en lanceren.
Boeing P-8A Poseidon
Voor de volledigheid ook nog de gegevens van de Boeing P-8A Poseidon. Het toestel is gebaseerd op de 737NG, waar meer dan 7.000 vliegtuigen van zijn gemaakt. Van de P-8A zijn inmiddels meer dan 155 vliegtuigen geleverd. De Verenigde Staten, Duitsland, India, Australië, Nieuw-Zeeland, Noorwegen en Zuid-Korea hebben deze versie van Boeing besteld.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
