In zijn jaarlijkse toespraak onthulde de Russische president Vladimir Poetin de nieuwe Russische kernwapens. Volgens Poetin is er geen raketschild tegen bestand, en dat kan wel kloppen. Een van de nieuwe atoomwapens is een onderwaterdrone, de Status-6.
Een nucleaire kruiser van de Kirovklasse in 2016 op de Noordzee. Twee schepen van de Kirovklasse zullen worden voorzien van hypersonische wapens. (Foto: Noorse luchtmacht)
De Nederlandse media besteedden vooral aandacht aan de nieuwe ballistische raketten van Rusland. Daar komen we zo op, maar misschien nog interessanter is de vermelding van Poeting van de nucleaire onderwaterdrone. Een oude bekende, zo blijkt.
Nucleaire onderwaterdrone
Op dinsdagavond 10 november 2015 toonden twee Russische staatszenders beelden van een vergadering van Poetin. In de reportage zat een close-up van een geheim document van een nieuw geheim wapen: het "Ocean Multipurpose System 'Status-6'", ontworpen door het Russische onderzeebootontwerpbureau Rubin. Het was onduidelijk of het een echte blunder was of dat het bewust gelekt werd door de pers.
Uit een in januari 2018 gelekt rapport van het Amerikaanse ministerie van Defensie blijkt dat dit wapen daadwerkelijk wordt gebouwd, de eerste tests zouden eind november 2016 al hebben plaatsgevonden. Vandaag bevestigde Poetin het bestaan van dit wapen min of meer.
De Status-6, of Kanyon zoals de CIA het wapen heeft genoemd, is eigenlijk een gigantische nucleaire torpedo met kernkop. Het wapen heeft een lengte van 24 meter, ongeveer vijf keer groter dan een MK-48 torpedo die Nederland in gebruik heeft. Het wapen heeft dankzij de nucleaire voortstuwing een enorm bereik en zou snelheden kunnen halen van ruim 50 knopen.
Het doel van de Status-6 is niet om schepen aan te vallen, maar om steden en kustgebieden te vernietigen. Het wapen beschikt over een kernkop van 100 megaton, vergelijkbaar met een intercontinentale ballistische raket (ICBM), en wordt op grote afstand gelanceerd door een (nucleaire) onderzeeboot. Rusland heeft momenteel al onderzeeboten die dergelijke wapens kunnen vervoeren en lanceren, het gaat dan om nieuwe Oscar- en Yasenklasse onderzeeboten.
Omzeilen van de verdediging tegen ballistische raketten
Waarom Poetin veel waarde hecht aan een dergelijk systeem is dat de verdediging tegen een nucleaire torpedo erg moeilijk is. Het wapen wordt natuurlijk ongezien gelanceerd door een onderzeeboot die al moeilijk op te sporen is, en het kan dan snel en diep zelfstandig naar grote Amerikaanse of Europese steden koersen. Dat is dus heel anders dan de ballistische raketten die door de ruimte vliegen, waar steeds meer landen middels Ballistic Missile Defense (BMD) een antwoord op proberen te vinden.
BMD van landen zoals de VS, Israël en Nederland is veelal gericht op ballistische raketten voor korte en middellange afstand, toch zijn er al successen geboekt in de VS met de verdediging tegen intercontinentale ballistische raketten. Dat was voorheen onmogelijk -en ongewenst in verband met de nucleaire afschrikking-, maar krijgt sinds de dreiging van Noord-Korea steeds meer aandacht.
Poetin vreest dat zijn ICBM's in de toekomst te onderscheppen zijn en zet dus in op nieuwe technieken, overigens zoals China ook doet. Een optie is dus de Status-6, die vanaf 2020 klaar moet zijn om het Westen in een nucleaire winter te dompelen -mocht daar behoefte aan zijn. Andere nieuwe technieken zijn de hypersonic glide vehicles. De drie andere 'onthullingen' van Poetin tijdens zijn toespraak hadden hier mee te maken.
De nieuwe ballistische raketten Sarmat en Avangard, waar eind vorig jaar nog tests mee werden gedaan, kunnen voorzien worden van zo'n hypersonic glide vehicle. Beide wapens halen snelheden van 25.000 km per uur. De hypersonic glide vehicles kunnen ondanks de enorme snelheden goed manoeuvreren. En dat is cruciaal. De 'klassieke' BMD gaat uit van een ballistische raket die een ballistische baan beschrijft, met andere woorden de raket vliegt in een boog en de baan kan na detectie berekend worden. Aan de hand van de berekende baan kan een raket, bijvoorbeeld een SM-3, worden gelanceerd die na een bepaalde tijd de raket op de voorspelde baan ontmoet. De baan van een hypersonic glide vehicle is niet te voorspellen. De verdediging zal dus -voor deze doelen- fundamenteel anders moeten. Hoewel de raketschilden niet bedoeld zijn voor ICBM's, heeft Poetin dus wel een punt dat dergelijke wapens niet door een vandaag de dag bekend BMD-systeem kunnen worden onderschept.
De Kinzhal.
Hypersonische anti-scheepsraket
Poetin presenteerde tot slot ook een ander hypersonisch wapen, de Kinzhal. Dit wapen kan vanaf schepen en vliegtuigen worden gelanceerd om grote marineschepen tot zinken te brengen. De Kinzhal is een geduchte tegenstander dankzij de hoge snelheid van tien keer de snelheid van het geluid. De meeste wapensystemen van marineschepen zijn ingericht voor wapens die subsonische snelheden halen (Harpoon, Exocet) en worden mondjesmaat ingericht en getest op supersonische missiles. Hypersoon is voor de verdediging van bestaande marineschepen te gortig. De Kinzhal zou een bereik hebben van 2.000 kilometer, een afstand die het met de genoemde snelheden snel kan overbruggen.
Overigens is de Kinzhal niet het enige Russische wapen in die categorie, ook de Zircon haalt hypersone snelheden. Deze raket laat niet lang meer op zich wachten en zou dit jaar al worden geplaatst op de gemoderniseerde Kirovklasse kruiser Admiral Nakhimov. Ook Russische fregatten en onderzeeboten krijgen de beschikking over dit wapen.
