Patrouilleschip Zr.Ms. Groningen wordt het eerste marineschip ter wereld met een zogenaamde Hull Vane. Dit is een uitvinding van het Wageningse bedrijf Hull Vane BV die zorgt voor minder brandstofverbruik door een schip. Daarmee komt het de duurzaamheid van het schip ten goede. De Hull Vane werd woensdag overgedragen aan de Koninklijke Marine in Den Helder en zal begin 2023 geïnstalleerd worden op de Groningen.
Zr.Ms. Groningen op archiefbeeld. Met de Hull Vane zal dit dus minder worden. (Foto: Jaime Karremann/ Marineschepen.nl)
Voordelen
De Hull Vane is vleugel die te vergelijken is met een spoiler achterop een sportauto. Het grote verschil is dat de Hull Vane aan de onderkant van de achterzijde van de boot wordt gemonteerd. De vleugel genereert een extra voortstuwende kracht en vermindert de golfslag rondom de boot. Hierdoor vaart het schip stabieler en efficiënter, waardoor tot wel 13 procent aan brandstof bespaard kan worden.
Naast de besparing op brandstof levert de Hull Vane nog een aantal andere voordelen op. Zo gaat de snelheid van de schepen omhoog. Daarnaast is het schip moeilijker op te sporen voor vijandelijke apparatuur, omdat het minder golfslag creëert en stiller vaart. Bovendien vaart het schip stabieler, waardoor ondernemingen als helikopterlandingen gemakkelijker uit te voeren zijn.
Techniek
Marineschepen.nl belde met Managing director van Hull Vane BV Niels Moerke. Hij legt uit hoe de Hull Vane werkt: "Je kunt het vergelijken met zeilen. Als je aan de wind zeilt, komt de wind schuin van voren. Deze genereert een dwarskracht en een stuwkracht. Stel dat je het zeil 90 graden zou draaien, dan komt deze kracht van onder het schip vandaan."
"De Hull Vane creëert een liftende factor die haaks op de stroming staat en zo een voortstuwende kracht genereert. Hiervoor heeft de Hull Vane natuurlijk wel het schip nodig. De kracht komt schuin van onder en creëert een lift. De trimmer zorgt vervolgens voor een dynamische trim, waardoor het schip niet uit het water omhoogkomt", aldus Moerke.
Volgens Moerke zit de kracht hem vooral in de vorm: “Deze specifieke vorm van de Hull Vane is een soort U met twee extra stutten. Die vier stuts zijn nodig om de krachten die opgewekt worden het schip te laten bereiken. De U-vorm zorgt voor de hoogste vorm van rendement. Er zijn geen losse tippen, zoals bijvoorbeeld bij een vliegtuig. Hierdoor wordt de weerstand verlaagd en het gaat uiteindelijk allemaal om het wegnemen van weerstand.”
Oorsprong
Hull Vane kreeg naam toen Hull Vane BV in 2015 een paper over het product presenteerde. Het bedrijf had de uitvinding al gepatenteerd en maakte bekend dat deze minstens 10 procent brandstof kon besparen bij patrouillevaartuigen.
Dit wekte de interesse van DMO en de twee organisaties besloten samen te werken om de Hull Vane te perfectioneren. Dit werd onder andere gefinancierd door het innovatiecentrum van de Defensie Materieel Organisatie (DMO), MIND, wat staat voor Military Innovation by Doing.
De Hull Vane zoals deze woensdag werd bezorgd op de Nieuwe Haven in Den helder. (Foto: Hull Vane)
Model van de Oceangoing Patrol Vessels (OPV) van onderzoeksinstituut MARIN. Dit model is gemaakt voor tests van de Hull Vane. (Foto: Defensie)
Grootste Hull Vane ooit
De Hull Vane die straks onder Zr.Ms. Groningen wordt gemonteerd, zal de grootste zijn de het bedrijf ooit gebouwd heeft. Het is bovendien de eerste die door een marineschip gebruikt wordt. Eerder werd door het Wageningse bedrijf wel een onderwaterspoiler voor het Franse patrouilleschip Themis geleverd, maar dat was een veel kleiner schip van de kustwacht.
Niels Moerke is enthousiast over de ontwikkelingen: "Er zijn al meer dan 40 Hull Vanes in gebruik, maar dit is met afstand de grootste en bovendien de eerste op een marineschip. We vinden het te gek dat dit een Nederlands schip is. We hebben samen met DMO veel geleerd en we zijn ons ervan bewust dat ook andere landen dit project volgen."
Zr.Ms. Zeeland
Aanvankelijk zou de Hull Vane onder de Zeeland worden gemonteerd. Dat is dus de Groningen geworden.
Het project kende in het verleden diverse technische uitdagingen, zo beschreef DMO zelf eind 2020 toen de komst van de Hull Vane werd aangekondigd. Na 2015 volgden onderzoeken, maar in 2017 werd ontdekt dat de Hull Vane in de bestaande vorm niet goed zou passen onder een patrouilleschip door de slipway aan de achterzijde.
Door deze slipway, de in- en uitgang van de snelle FRISC-boten, zou de Hull Vane tegen de schroeven aan komen. Er moest een nieuwe Hull Vane worden ontworpen, ook moet de achter- en onderzijde van het patrouilleschip iets worden aangepast.
De aangepaste Hull Vane is inmiddels geleverd en de Groningen zal begin 2023 voorzien worden van de nieuwe vleugel.
