In maart dit jaar leken de Franse helikoptercarriers voor Rusland nog onzeker, maar Franse diplomaten hebben nu bevestigd dat de deal toch doorgaat. Frankrijk gaat de twee Landing Helicopter Docks (LHD) volgens planning leveren, ondanks de druk vanuit Europa en de Verenigde Staten. De verkoop levert de Fransen 1,4 miljard euro op. Rusland ontvangt twee moderne schepen en de scheepsbouwkennis wordt flink bijgespijkerd.
De Vladivostok wijkt op slechts een paar punten af van de Mistral. (Foto: Franse marine)
Boete
Sinds de crisis in Oekraïne staat de verkoop van de twee LHD's gebaseerd op de Franse Mistralklasse aan Rusland onder grote druk. De Verenigde Staten en een aantal Europese landen probeerden de Fransen te overtuigen om af te zien van de levering. Frankrijk antwoordde in oktober te zullen beslissen, maar eerder deze week maakten diplomaten bekend dat de verkoop van de LHD's niet valt onder de sancties die de VS en de EU aan Rusland opleggen. De levering gaat wat Parijs betreft door.
Er is Frankrijk alles aan gelegen om de twee schepen toch te leveren. Zowel de Vladivostok als de Sevastopol zijn al in aanbouw en de eerste van de twee begon in maart met proefvaren. Frankrijk staat uiteraard ook onder druk vanuit Moskou. Daags nadat het mogelijk afblazen van de levering in de pers verscheen, werd de Fransen duidelijk gemaakt dat zij -volgens het verkoopcontract- bij annulering de reeds betaalde gelden zouden moeten terugbetalen en daarbij nog een boete. Daarmee zou Frankrijk als enige EU-lid juist bestraft worden door de eigen sancties, is de redenering in Parijs.
Modern materieel
De Russische marine zal eveneens reikhalzend uitkijken naar de levering van de schepen, waarvan de eerste in november in Russische dienst moet zijn. Met de komst van de Vladivostokklasse krijgen zij immers modern materieel in handen. Op veel Russische marineschepen is er geen water in de hutten en douchen kan maar drie keer per maand, gedurende een paar minuten. De Russische scheepswerven waren beledigd door de buitenlandse deal, maar hebben -doordat een deel van de bouw in Rusland heeft plaatsgevonden- veel kunnen opsteken. De kwaliteit van veel Russisch materieel is twijfelachtig; zo had het Russische eskader dat afgelopen vrijdag voor de Nederlandse kust voer ook een sleepboot mee. En niet om de jongens van de slepers een uitje van zes maanden verdienden. De aanhoudende voortstuwingsproblemen bij het Indiase vliegkampschip dat op een Russische werf werd verbouwd, konden de Russen alleen oplossen door de ketels helemaal dicht te plakken met asbest.
Ook operationeel gezien zijn de nieuwelingen een welkome aanvulling. De 199 meter lange Mistrals zijn ideaal voor het vervoeren en afzetten van max. 40 tanks en 600 tot 900 mariniers. De schepen betekenen een enorme boost in amfibische planning voor Moskou. Uiteraard zijn de schepen niet alleen geschikt voor amfibische oorlogsvoering, maar ook voor humanitaire hulpverlening.
Zorgen
Toch zijn de buurlanden van Rusland er niet bepaald gerust op. Japan, Litouwen en Letland waren in 2011 al niet erg gelukkig met de verkoop van geavanceerde amfibische schepen aan Rusland. Japan, dat reeds jaren overhoopt ligt met het grootste land ter wereld over een aantal eilanden, zag één of twee Russische LHD's in Vladivostok niet zitten. Litouwen en Letland protesteerden eveneens tegen de verkoop, waar de angst voor Rusland altijd aanwezig is.
Ook in de Verenigde Staten reageerde men al in 2011 bezorgd, want volgens Amerikaanse critici valt NAVO-kennis zo in handen van Rusland.
De Fransen probeerden echter ook deze week iedereen gerust te stellen. De Mistrals worden zonder wapens geleverd, zei een diplomaat. Of die woorden echt geruststellend zijn, is maar de vraag. Iedereen weet dat het hoofdwapensysteem van de schepen -de helikopters, infanteristen en tanks- door Rusland zelf worden geleverd.
Overigens is de Russische marine al geruime tijd van plan de twee schepen in Vladivostok, het verre oosten van Rusland, te stationeren. Toen Franse media onlangs meldden dat de schepen vanaf 2017 in de Zwarte Zee zouden liggen, sprak Rusland die berichten tegen.
Beelden van de tewaterlating in 2013.
Levering steeds dichterbij
Ondanks het voornemen van de Fransen om de levering te laten plaatsvinden, gaat het protest tegen de deal door. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Victoria Nuland zei aan te zullen blijven dringen op verkoop aan een ander land.
Het project nadert echter de afrondende fase. Zo zal de Russische bemanning volgende maand in Frankrijk arriveren om kennis te maken met hun nieuwe schip, de Vladivostok. Tot en met november hebben zij de tijd om het varen met het schip onder de knie te krijgen, daarna moeten zij het helemaal zelf doen. Dan zal het nog enige jaren duren voor de schepen operationeel zijn.
In het contract is een optie voor nog twee LHD's opgenomen. Deze zouden volledig door een Russische scheepswerf worden gebouwd. Het is niet bekend of Rusland LHD nummer 3 en 4 ook wil bestellen.
