Maandag hebben de de EU-buitenlandministers in Brussel groen licht gegeven voor de EU-missie EUNAVFOR Aspides. Het doel van de missie is het beschermen van commerciële schepen in de Rode Zee tegen aanvallen van Houthi-rebellen uit Jemen en staat onder leiding van Griekenland. Verder zijn Duitsland, Frankrijk en Italië zeer nauw betrokken.
Het vlaggenschip van EUNAVFOR Aspides: Caio Duilio. De twee schepen van de Andrea Doriaklasse zijn nauw verwant aan de Franse Horizonklasse fregatten. De schepen hebben Aster-raketten voor luchtverdediging en een SMART-L radar van Thales Nederland voor de detectie van luchtdoelen tot op zo'n 450 km afstand. Een verschil met de Franse schepen is dat de Italiaanse schepen maar liefst drie Oto Melara 76mm kanons hebben van het Italiaanse bedrijf Leonardo. (Foto: Italiaanse marine)
De plannen om namens de EU een missie op poten te zetten in de Rode Zee was al enkele weken oud. Al vroeg bleek dat er genoeg steun zou zijn voor het plan, zo gaf de hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid Josep Borrell aan.
Borrell zei vorige week dat niet alle landen mee wilden doen met de missie, maar dat er ook geen enkel land was dat dwars zou gaan liggen. De reden dat het enige tijd duurde voordat de zaak in kannen en kruiken was, lag vooral bij enkele belangrijke details. Zo moest er bepaald worden wie de leiding nam over de missie en vanuit welk hoofdkwartier dit zou gebeuren.
Griekse leiding
Inmiddels is duidelijk dat de Griekse commandeur Vasileos Griparis vanuit zijn hoofdkwartier in Larissa de leiding heeft en de leiding op zee in handen is van de Italiaanse schout-bij-nacht Stefano Constantino. Constantino zal met zijn staf leidinggeven vanaf torpedobootjager Caio Duilio van de Andrea Doriaklasse.
Verder zijn ook Frankrijk en Duitsland nauw betrokken bij de organisatie van de missie die een jaar zal duren en een budget van 8 miljoen euro heeft.
Het doel van de missie is niet om de confrontatie met de Houthi-rebellen op te zoeken, zo legde Borrell vorige week uit. De schepen zullen zich beperken tot het beschermen van commerciële schepen en het afslaan van aanvallen. De naam Aspides, Grieks voor schilden, is dan ook treffend.
Economische belangen
De belangrijke reden voor de EU om nu in actie te komen, zijn klachten van reders over de onveiligheid van het Suezkanaal. Reders kiezen er nu voor om heel Afrika te omvaren op weg naar het oosten. Naar schatting gaat zo'n 12 procent van de wereldhandel via de Rode Zee en voor de Euraziatische handel is dit zelfs 40 procent.
Ondanks de aanvallen die op de Houthi's zijn uitgevoerd, blijft de dreiging in het zeegebied groot. Zo werd gisteren nog een koopvaardijschip onder de vlag van Belize geraakt door twee ballistische anti-schipraketten die dusdanige schade aanbrachten dat het schip verlaten moest worden. Behalve dergelijke wapens hebben de rebellen beschikking over kruisvluchtwapens, vliegende drones, onbemande scheepjes en onbemande onderwaterdrones.
De missie zal een bereik hebben groter dan de Rode Zee alleen. Ook de Straten van Bab el Mandeb en Hormuz, de Golf van Oman en de Perzische golf vallen binnen het te beschermen gebied.
HS Hydra, een van de deelnemende fregatten. De Hydra (het eerste schip van de Hydraklasse) is een MEKO 200-fregat van Duitse makelij en werd in 1992 overgedragen aan de Griekse marine. (Foto: Griekse marine)
Deelnemers
Inmiddels zijn er meerdere schepen onderweg richting de Rode Zee of al in de regio. Het Duitse fregat Hessen van de Sachsenklasse is onderweg, het Franse fregat Languedoc (FREMM) is al ter plaatse evenals de Italiaanse torpedobootjager Caio Duilio. Griekenland zal HS Hydra (Hydraklasse) sturen, maar dat schip is nog niet gereed voor vertrek gebleken. Volgens de Griekese krant Kathimerini is het fregat de afgelopen weken onderworpen aan controles en tests, waarbij bleek dat er nog extra werk nodig is aan de ESSM-raketten en de Phalanx close-in weapon system. De Grieken merkten daarbij op dat de Hydra, hoewel het tot de oudste deelnemende schepen behoort, wel een van de weinige schepen is met een close-in weapon system.
Verder zal ook België betrokken zijn bij de missie. Fregat Louise-Marie, vroeger in dienst van de Nederlandse marine onder de naam Hr.Ms. Van der Zaan. Dat schip is nog niet op pad richting de Rode Zee.
Mogelijk gaan er ook twee Nederlandse schepen naar de Rode Zee, zo werd gisteren duidelijk. Vermoedelijk zal het in dit geval gaan om logistiek ondersteuningsschip Zr.Ms. Karel Doorman en fregat Zr.Ms Tromp.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
