Ongeveer drie jaar later dan gepland heeft Zr.Ms. Karel Doorman eindelijk de koudweerbeproevingen kunnen doen. Het JSS is momenteel in de Oostzee en gaat eind deze week een volgende stap zetten in het opwerkprogramma om ook dat na al die jaren af te kunnen ronden.
Zr.Ms. Karel Doorman gefotografeerd vanaf HMCS St. Johns. (Foto: Canadese marine)
Op 3 november 2009 schreef toenmalig staatsecretaris van Defensie Jack de Vries de Tweede Kamer dat het JSS in 2014 zou worden overgedragen aan Defensie en: "In het garantiejaar na de overdracht worden warm- en koudweerbeproevingen,
hard- en software-integratie, Sewaco-beproevingen, signatuurmetingen en
helikopterbeproevingen uitgevoerd, terwijl de scheepsbemanning een operationeel
opwerktraject moet doorlopen. Dit alles zal naar verwachting veertien maanden in beslag
nemen. Volgens de huidige planning zal het JSS midden 2015 operationeel inzetbaar zijn." Het liep allemaal anders. Veel van de tests konden wel worden gedaan, evenals de warmweerbeproevingen, maar door de onverwachte inzet in Afrika in 2014 en 2015 kon een streep door de planning.
De koudweerbeproevingen van werden vervolgens een jaar uitgesteld naar begin 2016, maar de problemen met de elektromotoren gooiden roet in het eten. Ook het opwerkprogramma was vertraagd. Afgelopen september kon de Doorman eindelijk beginnen met SARC 4, de vierde van zes stappen in het opwerktraject genaamd Sea Acceptance and Readiness Checks. Dat lijkt heel wat, maar SARC 3 houdt in dat het schip voor het eerst veilig naar buiten mag als marineschip. Als SARC 4 is afgerond is het schip oefengereed, pas na SARC 6 is het inzetbaar.
Toen de Doorman in september 2017 met SARC 4 bezig was, raasde o.a. orkaan Irma door het Caribisch Gebied. Na enige tijd kreeg het grootste Nederlandse marineschip de opdracht om SARC 4 af te kappen, de Oostzee te verlaten en op te stomen richting de West. Weer ging er een streep door de planning.
5 februari verliet Zr.Ms. Karel Doorman de haven van Den Helder voor een nieuwe poging. Dit keer stond niet alleen SARC 4 op het programma, maar ook de koudweerbeproeving. Dat valt mooi te combineren in de Oostzee.
Al snel na vertrek maakte de Doorman op de Noordzee contact met het Deense fregat KDM Niels Juel en het Canadese fregat HMCS St. Johns voor oefeningen en bevoorrading op zee. De twee fregatten vormen het Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1) en koersten net als de Doorman richting de Oostzee. De fregatten gingen richting Bergen, waar ook Zr.Ms. Evertsen en Zr.Ms. Tromp naar toe gingen in aanloop van de NAVO oefening Dynamic Guard. De Doorman zocht de kou op in het noordoosten voor de koudweerbeproevingen, alvorens afgelopen weekend het Finse Helsinki aan te doen. Daar was het 's nachts de afgelopen week -3 tot -11 graden Celcius.
De Doorman door het (dunne) ijs in de Finse Golf. (Foto: Koninklijke Marine)
Weer eens wat anders dan de Caribische Zee! (Foto: Koninklijke Marine)
Het belangrijkste was echter een zeewatertemperatuur van 0 graden en dat moet ongetwijfeld gelukt zijn. Tijdens de koudweerbeproevingen zijn de volgende testen uitgevoerd:
1. Permanente en periodieke meeting van temperatuur en luchtvochtigheid in alle ruimtes;
2. Registratie van de ventilatiestromen;
3. Hoge vaart beproeving;
4. Beproeving CV ketels;
5. Beproeving werktuigen zoals rhib/frisc/lifeboat davits, kraan, anker en spillen;
6. Black-out test;
7. Citadelbeproeving; tests van het van de buitenlucht afsluiten van het schip (bescherming tegen o.a. gasaanvallen, nucleaire fall out, etc.);
8. Inventariseren van condensvorming in het schip tegen een koude wand.
Het testprogramma was opgesteld door Damen, goedgekeurd door de Defensie Materieel Organisatie (DMO) en werd uitgevoerd door de bemanning. DMO gaat ook de resultaten beoordelen.
Ook in Helsinki viel de ruim 200 meter lange Doorman op.
Met het einde van de koudweerbeproevingen is overigens niet gezegd dat de kou voor de Doorman achter de rug is, ook over de Oostzee zal de komende weken een Siberisch koufront trekken. En de Doorman heeft nog een stevig programma voor de boeg. Vrijdag begint het schip met SARC 4. Dan zal het schip serieus aan de tand worden gevoeld. Denk aan oefeningen in gevechtswacht, gesimuleerde inslagen en problemen in de machinekamer.
