Een jaar na inbeslagname heeft Rusland drie marineschepen teruggegeven aan Oekraïne. De inbeslagname, en gevangenneming van de bemanningsleden, volgden in november vorig jaar na een confrontatie tussen de Russische kustwacht en de Oekraïense marineschepen in de zeestraat tussen de Krim en Rusland.
Een archieffoto van een Gyurza-M-klasse patrouilleboot. Er zijn 18 van deze scheepjes gepland. Deze patrouilleboten hebben een lengte van 23,7 meter en vijf bemanningsleden. (Foto: Pavlo Parfenuk/ Defensie Oekraïne)
Zowel Rusland als Oekraïene hebben bevestigd dat de drie schepen weer in Oekraïense handen zijn. Dat gebeurde vanmiddag na lang aandringen door Oekraïne, aan de vooravond van de top tussen regeringsleiders uit Frankrijk, Duitsland, Rusland en Oekraïne. Tijdens die ontmoeting op 9 december in Frankrijk wordt gesproken over een oplossing in het conflict tussen Oekraïne en Rusland.
Op 28 november 2018 was een dergelijke ontmoeting nog erg ver weg. Drie Oekraïense marineschepen, een sleepboot en twee Gyurza-M-klasse patrouilleboten, wilden toen vanuit de ene Oekraïense haven naar de anderen varen. Om naar Marioepol in de Zee van Azov te komen, moesten ze echter door de Straat van Kertsj, de zeestraat tussen Rusland en het door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim. Hoewel Rusland en Oekraïne eerder hadden afgesproken dat de zeestraat vrij toegankelijk bleef, ook na de bouw van een brug door Rusland, mochten de drie marineschepen niet door de straat varen.
Toen de drie Oekraïnse schepen toch doorzetten, nadat zij de Russen hadden gewezen op het verdrag tussen de twee landen, werd een koopvaardijschip in de zeestraat gelegd en dus werd de straat afgesloten. Later die dag werd besloten om terug te varen naar Odessa, maar de Oekraïense schepen werden gevolgd door de Russische kustwacht. In internationale wateren openden de Russische kustwachtschepen het vuur, waarbij drie Oekraïense bemanningsleden gewond raakten. Zeker een van de patrouilleboten, de Berdyansk, raakte beschadigd door een granaat die onder de brugramen door de scheepshuid vloog. Vervolgens werden de drie schepen en de 24 mannen gedwongen naar Rusland te varen, waar zij werden vastgehouden.
In mei 2019 besloot het Internationaal Zeerechttribunaal dat de schepen en bemanningsleden per direct vrijgelaten moesten worden. De eerste stap werd in september gezet, toen ruilden Oekraïne en Rusland gevangenen uit. De 24 bemanningsleden konden toen terugkeren naar Oekraïne.
Vandaag werden de drie schepen aan Oekraïne overhandigd. Dat gebeurde in de Zwarte Zee, ten westen van de Krim. De schepen werden teruggegeven inclusief de wapens aan boord, maar zonder munitie. Hiermee is de zaak overigens niet helemaal afgerond, want in Rusland wordt verder onderzoek gedaan naar het incident. Rusland heeft sommige zaken waaronder documenten van de schepen niet teruggegeven met het oog op dit onderzoek.
