Vandaag is in Kaohsiung City de eerste door Taiwan zelf ontworpen en gebouwde onderzeeboot onthuld. Dit gebeurde in het bijzijn van president Tsai Ing-wen. Het prototype heeft de naam Hai Kun en is de eerste onderzeeboot in een serie van acht. Het ontwerp van de Hai Kun is gebaseerd op de door Nederland gebouwde Hai Lung en is daarmee verre familie van de onderzeeboten van de Zwaardvis- en Walrusklassen.
De Hai Kun tijdens de ceremonie. De onderzeeboot wordt geschat op 70 meter lengte en een waterverplaatsing van 2500 ton. (Foto: Taiwanese marine)
De boot werd tijdens een publieke ceremonie op traditionele wijze gedoopt door president Tsai Ing-Wen door een fles kapot te laten slaan op de romp en kreeg ook zijn officiële naam: Hai Kun. Dit is Chinees voor gigantische vis of narwal. Toch was niet de gehele onderzeeboot zichtbaar. Alleen de boeg was voor het publiek te zien, terwijl gevoelige zaken als torpedobuizen met een Taiwanese vlag bedekt bleven en de schroef buiten beeld werd gehouden.
Het is de eerste keer in de geschiedenis van Taiwan dat het land erin geslaagd is om zelf een onderzeeboot te ontwerpen en te bouwen. Het kreeg hierbij wel hulp van partners. Zo levert het Amerikaanse Lockheed Martin Mk 48 torpedo's en Harpoon kruisvluchtwapens voor de Hai Kun. Ook zouden onder andere Japan en Groot-Brittannië hebben bijgedragen. Bovendien beschikte Taiwan dus als over een goede basis vanwege de Nederlandse onderzeeboten die het al in dienst heeft.
Tijdens de ceremonie sprak president Tsai Ing-wen het publiek toe. Ze sprak van een historische dag die nooit vergeten zal worden. Volgens Tsai Ing-wen was het produceren van een eigen Taiwanese onderzeeboot iets dat lang als onmogelijk werd gezien. Ook meldde de president dat de onderzeeboot een cruciale rol zou gaan spelen in de verdediging van het land.
Chinees embargo
Het ontwerp van de Hai Kun is afgeleid van het ontwerp van de Hai Lungklasse. Dat zijn twee dieselelektrische onderzeeboten, die in de jaren '80 voor Taiwan gebouwd zijn door het Nederlandse bedrijf Wilton Feijenoord. In 1988 werd de tweede onderzeeboot uit deze serie geleverd en dat was tegelijkertijd de laatste door Taiwan in dienst gestelde onderzeeboot.
Daar komt nu dus verandering in. Taiwan was jarenlang op zoek naar nieuwe onderzeeboten, maar het ondervond hinder vanuit China. Sinds 1990 wilde Taiwan nieuwe onderzeeboten uit het buitenland, maar China wilde niet dat er wapensystemen aan het betwiste eiland geleverd werden.
China wil Taiwan nog altijd graag inlijven en Westerse landen gingen niet tegen de eis van China in wat betreft de levering van wapensystemen aan Taiwan. Alleen de Verenigde Staten durfden het in 2001 aan om onderzeeboten voor Taiwan te bouwen, maar dit werd niet gerealiseerd vanwege het gebrek aan ervaring bij de Amerikanen met dieselelektrische onderzeeboten.
De Taiwanese president Tsai Ing-wen met een model van de onderzeeboot in haar handen. Aan de rompvorm is duidelijk de Japanse invloed te zien. De toren heeft dan weer meer weg van de Zwaardvis. (Foto: Taiwanese marine)
Eigen productie
Daarom besloot Taiwan enkele jaren geleden om zelf het heft in handen te nemen. In 2016 begon men met het maken van een ontwerp en vier jaar later werd het eerste staal gesneden op de werf CSBC. Hiervoor werd speciaal een onderzeebootwerf gebouwd op het terrein en bij het gehele proces waren meer dan honderd lokale private en publieke bedrijven betrokken.
Nu de eerste boot onthuld is, blijkt dat Taiwan in een erg hoog tempo heeft gewerkt wat betreft de onderzeeboten. Al snel zullen volgens Taiwanese media de eerste testen beginnen en op 1 oktober staan de eerste tests in de haven op het programma. Uiteindelijk moet de Hai Kun aan het einde van 2024 aan de marine worden overgedragen.
Dit is bijzonder snel voor een land dat voor het eerst onderzeeboten bouwt.
Chinese dreiging
Twee van de vier huidige Taiwanese boten dienden al voor de Verenigde Staten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze worden alleen nog gebruikt voor trainingsdoeleinden.
Dit betekent dat Taiwan over slechts twee inzetbare onderzeeboten beschikt, die bovendien op leeftijd zijn. Na de overdracht van de Hai Kun zal het even duren voor ook die boot inzetbaar is, waarna in 2027 de volgende onderzeeboot uit de nieuwe serie wordt overgedragen. Deze nieuwe zullen de oude boten van Nederlandse makelij vervangen. Uiteindelijk moet Taiwan over acht boten beschikken.
De reden dat men in Taipei snel over extra onderzeeboten wil beschikken, is uiteraard de dreiging vanuit China. De Aziatische grootmacht produceerde de afgelopen jaren een grote hoeveelheid aan nieuwe onderzeeboten en in Taiwan bestaat de vrees dat deze op termijn gebruikt zullen worden om het eiland af te sluiten van de buitenwereld. De Hai Kunklasse moet een dergelijke blokkade vooral in de wateren tussen Taiwan en Japan voorkomen, zo deelde de projectleider Huang Shu-kuang mee aan de aanwezige media.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
