Het Venezolaanse patrouilleschip Naiguatá dat maandag zonk, zou ten onder zijn gegaan doordat het die nacht het cruiseschip RCGS Resolute "ramde". Dat is althans de lezing van Columbia Cruise Services. De Naiguatá zou bovendien schoten hebben gelost.
De Naiguatá in een film van Navantia. (Beeld: Navantia)
Afgelopen maandag 30 maart om 0045 uur zonk de Naiguatá van de marine van Venezuela, vermoedelijk, ten noordoosten van het eiland La Tortuga. Oorzaak: aanvaring met ijs-cruiseschip RCGS Resolute. Zeker is dat de Naiguatá de Resolute opdracht had gegeven om naar een haven op Isla Margarita te gaan. De eerste berichten gingen uit van het cruiseschip dat het marineschip had geramd. Columbia Cruise Services, dat sinds 2018 namens eigenaar One Ocean Expeditions, met het schip Resolute opereert, sprak dat gisteren in een verklaring tegen.
Zeker is ook dat de Resolute gedurende langere tijd zonder voortstuwing op zee dobberde. Volgens Columbia Cruise Services gebeurde dat gedurende een dag was dat vanwege "routine werkzaamheden" aan de stuurboord motor, de bakboord motor stond op standby "om te zorgen dat het schip op een veilige afstand van het eiland zou blijven". Marineschepen.nl is niet bekend met deze manier van werken, op Nederlandse marineschepen is onderhoud op zee ook gebruikelijk, maar dan wordt normaliter doorgevaren op de diesel of gasturbine die wel beschikbaar is.
Hoe dan ook dobberde het schip met een snelheid van 1 tot 2 knopen in de Caribische zee.
Volgens Columbia Cruise Services gebeurde dat in internationale wateren: "Kort na middernacht werd het cruiseschip benaderd door een bewapend Venezolaans marineschip, dat via de radio de bedoelingen van de aanwezigheid van RCGS RESOLUTE in twijfel trok." De Naiguatá gaf opdracht om naar Puerto Moreno op het Isla De Margarita te varen.
"Aangezien de RCGS RESOLUTE op dat moment in internationale wateren voer, wilde de kapitein dit specifieke verzoek bespreken met het bedrijf," omdat de route naar het eiland een grote afwijking van de geplande route zou betekenen.
"Terwijl de kapitein in contact stond met het hoofdkantoor, werden schoten gelost en kort daarna naderde het marineschip de stuurboordzijde met een hoek van 135° en kwam doelbewust in aanvaring met de RCGS RESOLUTE. Het marineschip bleef de stuurboordzijde rammen in een kennelijke poging om het schip naar de Venezolaanse territoriale wateren te draaien." Over de schoten zegt de verklaring niets anders dan "gun shots". Letterlijk betekent dat geweerschoten, maar een kanon op een schip is in goed Engels ook een "gun". Dus of hier het 76mm kanon mee wordt bedoeld of klein kaliber wapens, is onbekend.
Door het rammen raakte de Resolute licht beschadigd, het Venezolaanse marineschip "raakte ernstig beschadigd toen het contact maakte met de voor ijs versterkte bulbsteven." Volgens Columbia Cruise Services probeerde de bemanning van de Resolute contact op te nemen met het in nood verkerende marineschip, maar werd er niet geantwoord op de oproepen. De Resolute zou daarna nog een uur ter plaatse zijn geweest en nam het contact op met het Maritime Rescue Coordination Centre (MRCC) te Curaçao. Dit internationale coördinatiecentrum zou hebben gereageerd dat "verdere assistentie niet benodigd was" en dat de Resolute kon doorvaren naar Curaçao.
AIS-gegevens van de Resolute van 28 t/m 30 maart. (Bron: Marinetraffic.com)
AIS-gegevens: nog meer onduidelijkheid
De lezing van Columbia Cruise Services roept weer meer vragen op. Het is helemaal niet uitgesloten dat de Naiguatá de Resolute de juiste richting in wilde duwen. Er zijn genoeg beelden van vooral kustwachtschepen die dergelijke praktijken uithalen. Ook lijkt op de beelden van de Resolute te zien dat het schip alleen aan de stuurboordzijde van de boeg schade heeft.
Toch lijkt de verklaring niet helemaal overeen te komen met wat uit de AIS-gegevens blijkt. Marineschepen.nl is daar nog dieper in gedoken.
De Resolute vertrekt op 6 maart uit Argentinië. Gedurende de hele route vaart het schip met verschillende snelheden, mogelijk ook vanwege slecht weer voor de Argentijnse oostkust. Nadat Brazilië is gerond koerst het schip in een rechte lijn naar het noordwesten, met een snelheid van zo'n 9 tot 13 knopen. Af en toe een uitschieter naar 17 knopen.
Dan op woensdagavond 25 maart gaat het schip voor anker, voor de kust van Trinidad en Tobago. Daar ligt de Resolute zo'n 12 uur. De route naar het noordwesten wordt dan voortgezet, maar na zes uur varen op donderdag rond 1630 uur wordt het schip gestopt, een uur later vaart de Resolute weer verder.
Dat duurt maar een paar uur, dan meldt AIS 'drifting' en begint donderdagavond 26 maart het drijven met de stroom mee in noordwestelijke richting. Met 1,5 tot 2,6 knopen. Twee keer is er kort geen AIS-signaal. Langzaam nadert de Resolute het eiland La Blanquila en op vrijdag iets voor middernacht, ongeveer 23 mijl voor het eiland, buigt de Resolute af naar het zuidwesten, met een snelheid van 4,7 knopen. Dus met een beetje voortstuwing.
Met een snelheid van gemiddeld 1,4 knoop drijft de Resolute naar het zuidwesten, recht op het eiland La Tortuga af. Dan, zondagavond 29 maart om 1809 uur lokale tijd, buigt de Resolute weer af, nu met een snelheid van 10,8 knopen. Weg van het eiland. Dat gebeurt pas op 8,8 zeemijl van La Tortuga, dus in de territoriale wateren van Venezuela (maar dat mag).
Volgens de berichten uit Venezuela had daar de aanvaring ook plaats, ten noordoosten van La Tortuga. Maar de aanvaring gebeurde 's nachts en toen was de Resolute er al lang weg.
Die spurt in noordwestelijke richting duurt tot zondag tot 2003 uur en dan begint het dobberen weer. Met de wind mee gaat het schip 2,2 knopen naar het zuidwesten, tot om 0123 uur op maandag 30 maart de Resolute drastisch koers verandert, om 0202 uur voor het eerst een bestemming invoert in AIS: Willemstad, en om 0241 uur snelheid maakt en richting Curaçao vaart.
Dan is er enige uren geen AIS-signaal. Mogelijk heeft de Resolute AIS uitgezet.
Vanaf die avond ligt het schip twaalf uur voor Willemstad, alvorens het de haven in gaat.
Vergelijking van de twee schepen.
RCGS Resolute with very minimal damage after the collision. Venezuelan navy say the Naiguata was seriously damaged then sunk. pic.twitter.com/DCLCYp9SkT
Aanvaring
De aanvaring is dan al gebeurd, namelijk ergens rond middernacht tot 0045 uur. En dat was ten noordwesten van La Tortuga, toen het schip er al voorbij was. Bovendien gebeurde de aanvaring terwijl het cruiseschip volgens AIS 2 of 3 knopen voer. Dat lijkt erg langzaam, maar als een schip van zo'n 8.300 ton met een kleiner schip van 1.700 ton waterverplaatsing in aanraking komt, ligt zo'n groot schip niet ineens stil.
Als de Naiguatá de Resolute inderdaad naar bakboord wilde duwen, dan moet het marineschip -gelet op de schade aan de boeg- op een of andere manier voor het cruiseschip zijn beland. Op bovenstaande foto is te zien dat de Resolute het marineschip hoog in de opbouw moet hebben geraakt. Mogelijk is de Naiguatá toen slagzij gaan maken, en schuin onder de boeg gekomen, met de kiel tegen de bulbsteven van de Resolute.
Venezuela
De lezing van Venezuela is duidelijk anders dan die van Columbia Cruise Services. Nicolás Maduro, president van Venezuela, spreekt van terrorisme en piraterij. Volgens Venezuela heeft het cruiseschip de Naiguatá geramd, iets dat gelet op de AIS-gegevens niet met opzet en met snelheid is gebeurd.
Nog altijd is onduidelijk waarom de Venezolaanse marine de Resolute zo graag naar een Venezolaanse haven wilde dirigeren. Het kan zijn dat het gedrag na het ankeren nabij Trinidad en Tobago van de Resolute vreemd was, maar dit gebeurde wel in internationale wateren. En stilliggen is daar niet verboden. Ook is er meerdere periodes geen AIS ontvangen, maar dat was vaak vrij kort.
Wat misschien een rol heeft gespeeld, is de vlag van de Resolute. Want hoewel Columbia Cruise Services in Duitsland is gevestigd, vaart het schip onder Portugese vlag. En tussen Portugal en Venezuela waren de irriraties laatst behoorlijk opgelopen nadat Lissabon oppositieleider Juan Guaidó erkende als leider van het land. In februari besloot Venezuela alle vluchten van TAP Air Portugal te verbieden voor negentig dagen, omdat de oom van Guaidó explosieven zou hebben mogen vervoeren naar Venezuela, met hulp van de Portugese vliegmaatschappij.
Desondanks klonken vanuit Portugal gisteren sussende woorden en werd toegezegd alle medewerking aan een onderzoek te verlenen.
Zr.Ms. Groningen kruiste tussen Venezuela en de ABC-eilanden. (Bron: Marinetraffic.com)
Waar was Zr.Ms. Groningen?
Het Nederlandse stationsschip speelde, naar alle waarschijnlijkheid, geen rol. Zr.Ms. Groningen kruiste wel ten zuiden van Aruba, Curaçao en Bonaire, maar dat deed het schip al vanaf 23 maart, met AIS aan. Dat is dus al een week voor het incident.
Ook toen de Resolute en Naiguatá met elkaar botsing kwamen bleef de Groningen ogenschijnlijk rustig baantjes trekken. En daar ging het mee door toen de Resolute passeerde.
Het Venezolaanse marineschip Yekuana (Guaiqueríklasse) vertoonde wel gedragsveranderingen. Ten tijde van het ongeluk was het schip aan de westkant van Venezuela en koerste het langs Curaçao richting La Tortuga. Maar RCGS Resolute had AIS uit staan en was dus niet eenvoudig te vinden. De schepen passeerden elkaar dus ook op grote afstand in tegengestelde richting.
Pas bij Bonaire verschijnt de positie van de Resolute op de schermen. De Yekuana is dan al omgekeerd en vaart korte tijd op hoge snelheid in de richting van de positie van de Resolute (maar het staat niet vast dat het ook de bedoeling was om daadwerkelijk naar het schip te gaan). De afstand is echter enorm en de Resolute nadert Curaçao. Na ongeveer een half uur mindert de Yekuana vaart en zet het weer koers richting het zuidoosten.
