De bedrijven thyssenkrupp Marine Systems (tkMS) en Naval Vessels Lürssen (NVL) willen de nieuwe F127-luchtverdedigingsfregatten voor de Duitse marine samen bouwen. De samenwerking ter vervanging van de Sachsenklasse (F124) werd bekrachtigd tijdens de grote maritieme beurs SMM 2024 begin deze maand.
MEKO A-400 AMD. Het ontwerp kent een 'omgekeerde boeg', met een hoge opbouw. In die opbouw boven de brug zijn platen te zien van de Amerikaanse radars. (Beeld: tkMS)
tkMS en NVL willen samen de zes nieuwe fregatten voor hun rekening nemen en willen dat doen gebaseerd op het ontwerp van de MEKO A-400 AMD. Een ontwerp dat tkMS vooruitlopend op het definitieve heeft geschetst. Het is een afgeleide van de eerdere schepen uit de MEKO-familie van tkMS, speciaal gericht op de voorkeuren van de Duitse marine.
De twee bedrijven hebben in het verledne met elkaar geconcurreerd, maar ook samengewerkt. Zo vormden ze een team in de aanbesteding voor de F126-fregatten, maar Damen en Blohm+Voss wonnen de strijd. Uiteindelijk kreeg ook NVL opdrachten van Damen en werd in december op de Duitse werf de kiel van het eerste F126-fregat gelegd. Toen zei de CEO van NVL ook gereed te zijn om samen met Damen de F127-fregatten te bouwen. Maar NVL heeft nu een team gevormd met tkMS. De twee bedrijven hebben een joint venture opgezet die op 2 september van dit jaar goedgekeurd werd door de Duitse instanties tegen kartelvorming. thyssenkrupp geldt als hoofdaandeelhouder en de vestigingsplaats is Hamburg. De precieze taakverdeling moet nog verder uitgewerkt worden.
Als het aan tkMS en NVL ligt, kan de bouw van de nieuwe F127-fregatten al in 2025 beginnen, zo laten zij weten in het persbericht. Het is echter de vraag of dit gaat lukken aangezien er in de Duitse Defensiebegroting van 2025 geen ruimte is opgenomen voor de vervangers van de Sachsenklasse. De Duitse marine wil het eerste nieuwe fregat in 2034 in dienst stellen.
10.000 ton
Volgens de huidige plannen moeten de fregatten 160 meter lang worden met een waterverplaatsing van 10.000 ton. Verder zullen er onder andere de SPY-6 of SPY-7 uit de VS (als onderdeel van AEGIS) komen, een gesleepte sonar en SeaSpider-antitorpedo-torpedo's. Ook is er ruimte voor een helikopterhanger en een flexibele hangar.
Wat betreft de lanceermogelijkheden zullen er 64 cellen van de Mk41 verticale lanceerinrichting zijn. In eerste instantie zal het hierbij gaan om ESSM Block 2, SM-2IIIC en SM-6 raketten, maar in de toekomst zijn er mogelijkheden voor weer nieuwere wapens.
Daarnaast zullen de fregatten worden uitgerust met twee Mk49-lanceersystemen voor RAM Block 2 raketten. De verwachting is dat één van de twee op termijn vervangen wordt door een laserwapen. Ook overweegt de Duitse marine om 30mm kanons aan te schaffen en het Amerikaanse Mk45 kanon. Als alles loopt zoals verwacht, wordt het aanschaffen van de zes nieuwe luchtverdedigingsfregatten het grootste project uit de geschiedenis van de Duitse marine.
Nederlandse samenwerking van de baan
In eerste instantie was het plan dat Nederland en Duitsland samen zouden werken voor de ontwikkeling van de nieuwe fregatten. In Duitsland werd al snel gesproken van het project 'Next Generation Frigate', afgekort NGFrig-AD. In Nederland gaat het al jaren over 'Future Air Defender' afgekort FuAD.
In december van 2020 werd er nog een intentieverklaring ondertekend door de ministers van Defensie van Nederland en Duitsland. Destijds leek de samenwerking de goede kant op te gaan. Dit plan kwam echter op losse schroeven te staan door een verschil van voorkeuren op het gebied van de radarsystemen. Duitsland wil per se het Amerikaanse AEGIS op de schepen installeren terwijl bij Nederland de voorkeur uitgaat naar systemen van Thales uit Hengelo.
Inmiddels is dus duidelijk dat de twee landen ieder een eigen pad kiezen en Duitsland doet dat, zoals het er nu naar uitziet, met behulp van tkMS en NVL.
Duitse bedrijven hebben haast
Dat de samenwerking tussen Nederland en Duitsland van de baan is, biedt meer ruimte voor tkMS en NVL. CEO van tkMS Oliver Burkhard sprak tijdens de presentatie zijn blijdschap over de joint venture uit en legde de bal bij de politiek voor verdere stappen.
"We hebben al substantiële investeringen gedaan in de ontwikkeling van de MEKO A-400 technologie en de uitbreiding van de bouwcapaciteiten op de werf in Wismar. Nu is het aan de politiek om het project succesvol voorwaarts te sturen met de benodigde financiering. Met het ondertekenen van dit contract bereiken we een belangrijke mijlpaal voor de bouw en operationele gereedheid van een compleet nieuw type fregat."
Burkhard voegde hier bovendien aan toe dat het cruciaal is om het programma met alle urgentie te behandelen gezien de huidige geopolitieke situatie en het feit dat de F124 fregatten op hun laatste benen lopen.
Volgens tkMS en NVL zijn er verschillende bijzonderheden aan de te bouwen fregatten die een verbetering betekenen ten opzichte van oudere schepen. Zo zou de energietoevoer voor wapen- en commandosystemen verbeterd worden en biedt de nieuwe huls meer ruimte voor het installeren van raketten.
Daarnaast zou de snelheid hoger liggen en kunnen er nieuwere raketten gebruikt worden tegen dreigingen vanuit de lucht en kunnen er meerdere doelen tegelijkertijd onder vuur genomen worden over langere afstanden. De fregatten zouden ook ingezet kunnen worden tegen doelen op zee en land en onderzeeboten.
Auteur: Tobias Kappelle Tobias werkt sinds augustus 2020 als freelance journalist voor Marineschepen.nl. Daarnaast is hij vooral actief in de sportjournalistiek bij onder andere AD Sportwereld, Eurosport en Hockey.nl. Tobias studeerde Geschiedenis en Bestuurs- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en deed een master Media & Journalistiek aan de Erasmus University Rotterdam.
